M
= ----- ; kq/m
3
V
Ərimə temperaturu metal və ərintilərinin bərk haldan maye halına keçən anda,
h
əmçinin maye halından bərk hala keçmə anında malik olduğu temperaturdur.
M
əsələn, qurğuşunun ərimə temperaturu 327
C , surm
ənin 631
C, d
əmirin 1539
C, misin 1083
C v
ə s.-dir.
Metalların elektrik keçiriciliyi onların tərkibindən, temperaturundan və
strukturundan asılıdır.
İstilik keçirmə qabiliyyəti saf metallarda onların ərintilərindən daha yüksək
olur. Metalların sıxılması və genişlənməsi xətti və həcmi olur. Adətən metalları
qızdırarkən genişlənir, soyudularkən sıxılır.
Metalların xətti və həcmi genişlənmə əmsalları aşağıdakı kimi hesablanır:
L
1
-L
0
x
=______
100% - x
ətti genişlənmə
L
0
1
-
0
V
= ------------
100%- h
əcmi genişlənmə
0
Mövzu 5. Metal və ərintilərin kimyəvi və texnoloji xassələri
Metal v
ə ərintilərin kimyəvi xassələri onların müxtəlif növlü aqressiv
mühitin təsirinə qarşı müqavimət göstərmə qabiliyyətinə deyilir. Metal və
ərintilərin korroziyaya uğraması ( paslanması) nəticəsində hər
il milyonlarla ton
metal m
əhv olur. Maşın və avadanlıqların hissələrinin hazırlayarkən belə böyük
metal itkisinin qarşısını almaq üçün yüksək kimyəvi davamlılığa
malik olan,
paslanmayan
( korroziyaya
davamlı) çuqun, polad və əlvan metallardan istifadə edilir. Bir çox
hallarda bu materialların səthi xüsusi örtüklə örtülür.
Metal v
ə ərintilərin tökmə, döymə , qaynaq edilmə qabiliyyətləri onların
texnoloji
xass
ələridir.
Maşınqayırmada
istifadə
edil
ən
konstruksiya
materiallarından ən yaxşı döymə xassəsinə malik olanı mis, ən pisi isə çuqundur.
