36
orqali internetning har bir mijozi boshqa shahar yoki mamlakatga axborot
uzatishi mumkin.
Internet- bu internet texnologiyasi, programma ta’minoti va protokollari
sohasida tashkil etilgan, hamma ma’lumotlar bazasi
va elektron hujjatlar bilan
kollektiv (ommaviy) ravishda ishlash imkonini beruvchi korxona yoki kontsern
miqiyosidagi yagona informatsion muhitni tashkil etuvchi kompyuter
tarmog’idir. ["Tarmoq" (№1)].
Internet o’z o’zini shakllantiro’vchi va
boshqaruvchi murakkab tizim
bo’lib, asosan uchta tarkibiy qismdan tashkil topgandir: Texnik; Dasturiy;
Informatsion.
Internetning texnik tarkibiy qismi har xil turdagi kompyuterlar,
aloqa
kanallari, hamda tarmoq texnik vositalari majmuidan tashkil topgandir.
Internetning dasturiy ta’minoti tarmoqqa ulangan xilma-xil
kompyuterlar va tarmoq vositalarining yagona standart asosida (yagona tilda
muloqot qilish, ma’lumotlarni ixtiyoriy aloqa
kanali yordamida uzatish
darajasida qayta ishlash, axborotlarni qidirib topish va saqlash, hamda tarmoqda
informatsion xavfsizlikni ta’minlash kabi muhim vazifalarni amalga oshiruvchi
programmalar majmuidan iboratdir.
Internetning informatsion tarkibiy qismi internet tarmog’ida mavjud
bo’lgan turli elektron hujjat, grafik, rasm, audio yozuv, video tasvir va xokazo
ko’rinishdagi axborotlar majmuasidan tashkil topgandir.
Ushbu tarkibiy
qismning muhim xususiyatlaridan biri, u butun tarmoq bo’ylab taqsimlanishi
mumkin. Texnik nuqtai nazardan internetda mavjud bo’lgan ixtyoriy kompyuter
ko’plab kompyuterlar bilan bog’langan bo’ladi. Bunday bog’lanish "tarmoq"
(Net) deb ataladi internetda e’lon qilingan har bir elektron hujjat tarmoqdagi bir
necha hujjatlar bilan o’zaro bog’lanishda bo’lishi mumkin.
Bu holdagi
informatsion bog’liqlik "to’r" (Web) nomini olgan.
SHunday qilib "tarmoq" (Net) - haqida so’z yuritilganda o’zaro
bog’langan kompyuterlar majmuasi tushinilsa, "to’r" (Web) -haqida so’z
yuritilganda esa yagona i
nformatsion muhitni tashkil etuvchi elektron hujjatlar
majmuasi tushiniladi.
Internet tarkibiga kirgai har bir kompyuter to’rt qismdan tashkil topgap
o’z adresiga ega, masalan: 152.37.72.138. Bunda tarmoq adresi - 152.37, qism
tarmoq adresi - 72, kompyuter adresi - 13. Ushbu manzil IP (Internet Protocol)
manzil deb yuritiladi. Internetga doimiy ulangan kompyuterlar o’zgarmas IP
adresga ega bo’ladi.
Internet informatsion muhitni tashkil etuvchi
elektron hujjatning har
biri
kompyuterlarning IP -adreslaridan boshqa o’zlarining takrorlanmas, unikal
adreslariga ega. Bu adres URL (Uniform Resource Locator) - adres deb ataladi.
Internetda bir xil nomdagi ikkita URL adres bo’lmaydi. URL- murojaat
