• 4.1. Sodda shell skriptlarini yozish
  • Tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy metodik markazi toshkent axborot texnologiyalari universiteti




    Download 2,99 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet45/81
    Sana17.05.2024
    Hajmi2,99 Mb.
    #240043
    1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   81
    Bog'liq
    4a647e70537b814c832b945c7a7e9036

    4.1. Sodda shell skriptlarini yozish 
    11
    Shell qobig‘i buyruq interpretatori va yuqori sath dasturlash tili 
    hisoblanadi. Buyruq interpretatori sifatida shell komandalar qatoriga kiritilgan 
    komandalarni qayta ishlaydi. Yuqori sath dasturlash tili sifatida shell scripts nomli 
    faylda saqlanuvchi buyruqlarni qayta ishlaydi. Boshqa tillar kabi shell 
    o‘zgaruvchilar va oqimni boshqarish buyruqlariga ega(masalan, for sikllari va if 
    shart operatori). Shellni buyruqlar qatori interpretatori sifatida foydalanilganda 
    ishlaydigan muhitingizni sozlashingiz mumkin. Siz o‘z displeyingizda joriy 
    katalog nomini, funksiya yaratishni yoki cp psevdonimini qo‘yishingiz, aspektlarni 
    o‘zgartirish uchun kalitso‘zlardan foydalanish va boshqalarni amalga oshirish 
    mumkin. Siz bundan tashqari hisobotlar to‘plamini ishga tushuruvchi uzun script 
    uchun qiyin buyruqni saqlovchi ish bajarilgandan so‘ng sizga chop etishni va 
    yuborishni eslatishdan iborat shell ssenariysini yozishingiz mumkin. Boshqa 
    ssenariylar dasturlar hisoblanib, ular faqatgina dasturni ishga tushurmaydi. 
    Ko‘pchilik shell ssenariylari Bourne Again Shell ostida ishga tushurilish uchun 
    yozilgan. Bir foydalanuvchili rejimda tizim yuklanishini yoki tizimga texnik 
    xizmat ko‘rsatishni, ma‘murlashni yoki ta‘mirlash ishlarini amalga oshirish shell 
    bilan tanishishni eng yaxshi usuli hisobalandi. 
    Sarlavha
    Bourne Again Shell Bell Labarotories dagi AT&T xodimi Stiv Born 
    tominidan yozilgan Bourne Shell ga asoslangan. Ko‘plab yillar davomida haqiqiy 
    Bourne Shell kengaytirilib kelindi, ammo haligacha bazaviy shell bilan ko‘plab 
    UNIX tizimlari ta‘minlangan. O‘zining uzoq va muvaffaqiyatli tarixi davomida 
    11
    A Practical Guide to Fedora and Red Hat Enterprise Linux, fifth edition, Mark G. Sobell, 
    U.S. Corporate and Government Sales, pages 279-298.


    III. NAZARIY MATERIALLAR 
    62 
    original shell UNIX tizimini boshqarish uchun yordam beruvchi skriptlar yozishda 
    foydalanilingan. Linux tizimida ba‘zi bir skriptlar Bourne Again Shell ssenariysi 
    ko‘rinishida paydo bo‘lmoqda. Bourne Again Shell original Shell da bo‘lmagan 
    ko‘plab kengaytmalar va funksiyalarni o‘zida jamlasa ham original shell bilan 
    moslik mavjud, shuning uchun ham ssenariylarni bash qobig‘i ostida ishga 
    tushurish mumkin. UNIX tizimlarida haqiqiy Bourne Shell sh deb nomlangan. 
    Linux tizimlarida sh bashni ta‘minlash uchun Bourne Shell ishlab turishini talab 
    etuvchi havola bo‘lib xizmat qiladi. sh chaqirilganda Bourne Shellni 
    emulyatsiyalash uchun barcha imkoniyatni ishga soladi. V Unix tizimi Devid korn 
    tomonidan yozilgan Korn Shell(ksh)ni namoyish etdi. Bu qobiq ko‘plab original 
    Bourne Shell funksiyalar bilan kengaytirilib, qo‘shimcha imkoniyatlar qo‘shildi. 
    Bourne Again Shell ba‘zi buyruqlar psevdonimi va buyruqlar qatorini tahrirlash 
    imkoniyati xususiyatlari Korn Shell o‘xshash tomonlariga asoslangan. POSIX 
    oilasiga mansub standartlar PASC komiteti tomonidan ishlab chiqiladi.
    POSIX 1003.2 qobiqning standart funksionalligini izohlaydi. Bourne Again 
    Shell POSIX standartining talablarga mos funksiyalar bilan ta‘minlaydi. Buni 
    bajarish uchun to‘liq kuch bilan harakat qilinadi. Bashni chaqirayotganingizda
    --posix shaklida amalga oshirilish POSIX standartiga to‘liq moslikni ta‘minlaydi.

    Download 2,99 Mb.
    1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   81




    Download 2,99 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy metodik markazi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

    Download 2,99 Mb.
    Pdf ko'rish