|
Háreketler strategiyası - milliy rawajlanıwımızdıń jańa basqıshı
|
| bet | 3/5 | | Sana | 07.01.2024 | | Hajmi | 50.88 Kb. | | #131734 |
Bog'liq Djalaladdin boshqarish sistemalarini kompyuterli modellashtirish asoslari, PF-134 11.05.2022, 9-informatika-1-chorak, 9-informatika-1-chorak, Yosh kitobxon qaydnomasi, 23 4 GURUH TALABASI TOSHPO\'LATOV XURSHID, o zbekiston respublikasi milliy davlatchiligining shakllanishi va, slide-1 dawlettiki, 1 (2), O‘zbekistonda ko‘ppartiyaviylik tizimining shakllanishi va uning-fayllar.org, wepik-ravishing-revenue-unveiling-the-formation-and-varieties-of-income-in-the-world-of-insurance-compani-202402060602153P8R, Aniqlik mayli hozirgi(hozirgi-kelasi), o\'tgan va kelasi zamon, O\'zbek tilining qiyoslanishi, Талабнома наъмуна ПРО ТАЪЛИМ ВИЛОЯТ — копияHáreketler strategiyası - milliy rawajlanıwımızdıń jańa basqıshı.
Háreketler strategiyası - milliy rawajlaniwimizdiń jańa bosqishi. Mámleketimizde ǵárezsizlik jıllarında ámelge asırılǵan keń kólemli reformalar milliy mámleketshilik hám suverenliitetni bekkemlew, qawipsizlik hám huqıq tártibin, mámleketimiz shegaraları qol qatılmaslıǵın, jámiyette nızam ústinligin, insan huqıq hám erkinliklerin, milletleraro tatıwlıq hám diniy tolerantlıq ortalıǵın támiyinlew ushın zárúrli tiykar boldı.
Áyne waqıtta mámleketimiz basıp ótken rawajlanıw jolınıń analizi, búgingi kúnde jáhán bazarı talabı keskin ózgerip, globallasıw sharayatında báseki barǵan sayın kúsheyip baratırǵanı mámleketimizdi jáne de jedel pát menen rawajlandırıw ushın ulıwma jańasha jantasıwdı islep shıǵıwdı talap etdi. Mámlekettiń 2016 -jılda saylaǵanı Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning ǵayratı menen alıp barılıp atırǵan reformalar nátiyjesin jáne de asırıw, mámleket hám jámiettiiń hár tárepleme hám jedel rawajlanıwı ushın shártsharoitlar jaratıw, mámleketimizdi modernizaciyalaw hám de turmıstıń barlıq tarawların liberallashtirish boyınsha ústin turatuǵın jónelislerdi ámelge asırıw maqsetinde Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2017-jıl 7-fevral daǵı pármanı menen 2017-2021-jıllarda Ózbekstan Respublikasın rawajlandırıwdıń besew ústin turatuǵın baǵdarı boyınsha Háreketler strategiyası tastıyıqlandi.
Strategiya aktual hám de xalıq hám isbilermenlerdi uwayımǵa salıp atırǵan máselelerdi kompleks úyreniw, nızamshılıq, huqıqtı qorǵaw ámeliyatı hám shet el tájiriybeni analiz qılıw juwmaqları boyınshaishlab shıǵılǵan. Háreketler strategiyası 5 basqıshda ámelge asırılıp, olardıń hár biri boyınsha jıl atalıwınan kelip shıqqan halda bólek bir jıllıq mámleket programmasın tastıyıqlawdı názerde tutadı.
Háreketler strategiyasın ámelge asırıw boyınsha Prezident basshılıq etetuǵın 14 adamlıq Milliy komissiya tuzilib, ol usı hújjette belgilengen wazıypalardıń waqıtında, sapalı orınlanıwın qadaǵalaw etetuǵın boldı.
Háreketler strategiyasında mámleket hám jámiyet qurılısı sistemasın jetilistiriwdiń 5 ústin turatuǵın baǵdarı keltirilgen:
I. Mámleket hám jámiyet qurılıs sistemasın jetilistiriw (Moviy hawarang - aspan hám taza suw ramzi, Ámir Temur mámleketi bayraǵıniń reńi);
II. Nızam ústinligin támiyinlew hám sud-huqıq sistemasın jáne de reformalaw (Sıyarang - nızam ústinligi hám or-ar-namıslılıq ramzi);
III. Ekonomikanı rawajlandırıw hám liberallashtirish (Tillerang - ekonomikanı rawajlandırıw elementleri esaplanǵan kúsh-qudıret hám baylıq ramzi);
Iv. Social tarawdı rawajlandırıw (Qızıl reń - turmıs hám xalıqtıń múnásip turmıs tárizin támiyinlew ramzi);
v. Qawipsizlik, diniy tolerantlıq hám milletleraro tatıwlıq, óz-ara mápli hám ámeliy sırtqı siyasat (Aq reń - tınıshlıqsevarlik siyasatı elementleri esaplanǵan tınıshlıq hám sofl ik ramzi).
Rawajlanıw hám joqarı rawajlanıwǵa erisken mámleketlikler tájiriybesine kóre, hár bir xalıq óz aldına ullı hám keleshek maqsetlerdi qoyıwı hám de onı ámelge asırıw potencialleri menen jáhán jámiyetshiliginde múnásip orın iyeleydi. Búgin Ózbekstan da óz tariyxınıń áne sonday juwapkerli kóshe kesispesinde turıptı, desek, asıra aytqan bolmaymız. Sonlıqtan, Prezident Shavkat Mirziyoyev tárepinen islep shıǵılǵan Háreketler strategiyası perspektivasımız táǵdirin hal etiwshi zárúrli hám jańa dáwir basqıshın ańlatiwshı milliy ideyaǵa aylanıp atır.
Strategiya - bul táliymattı izlew, ańlatıw hám rawajlandırıw sisteması bolıp, ol izbe-izlik menen hám tolıq ámelge asırılǵanda uzaq múddetli tabıstı támiyinleydi.
XXI asrga kelip strategiya túsinigi talay kengaydi. Strategiya dep, dúnya kóleminde hám mámleket ishki turmısındaǵı ekonomikalıq, sociallıq-siyasiy hám de taǵı basqa tarawlarda payda bolǵan daǵdarısıy jaǵdaylardı prognozlastırıw hám saplastırıwǵa qaratılǵan basqarıwdı shólkemlestiriw máselelerine tiyisli túsiniklerdi óz ishine aladı. Sonnan kelip shıǵıp, mámleket strategiyası bir biri menen óz-ara baylanıslı, lekin bólek ózgeshelik kásip etiwshi kóplegen túsiniklerde ańlatıladı.
Strategiyanıń mánisi taktik wazıypalardı belgilewden ibarat. Siyasat, strategiya hám taktika - strategiyalıq basshılıq hám basqarıw tárepleri menen baylanıslı ush ǵárezsiz kategoriya bolıp tabıladı. Olardıń parqı sonnan ibarat, strategiya tastıyıqlanǵan hám ámelge asırıw ushın qabıl etilgen bolsa, onıń engiziliwi strategiyalashtirilayotgan obiekttiń mayog'iga aylanadı. Taktika bolsa strategiyalıq wazıypalardı ámelge asırıw boyınsha kúndelik, aylıq hám jıllıq (ámeldegi) jobalardı hám olardıń sheshimi boyınsha ilajlardı talap etedi. Siyasat — bul strategiya hám taktikani birden-bir nátiyjeli ámel etiwshi sistemaǵa agregatsiya hám integraciya etiliwi bolıp tabıladı.
Kórip turǵanimizdek, strategiyanıń túp mánisinde xalqımızdıń arzıw-úmitleri yo'g'rilgan ideyalardan shólkemlesken milliy ideologiyanıń ańlatpası jatadı. Ideologiyadan nusqa alıp bolmaǵanı sıyaqlı, mámlekettiń strategiyalıq maqsetlerin hám taǵı basqa mámleket hám xalıqlardıń tariyxıy tájiriybesinen ózlestirip yoxud nusqa alıp bolmaydı. Zero, hár bir xalıqtıń ayriqsha siyasiy-sociallıq, demografik, ekonomikalıq, mádeniy tariyxı, tábiyiy resursları ámeldegi boladı. Naǵız ózi faktorlar málim social sharayat hám múmkinshiliklerdi payda etedi.
Mámleket hám jámiyet qurılıs sistemasın jetilistiriw boyınsha 2017-jıldıń ózinde tómendegi jumıslar ámelge asırıldı :
Ózbekstan Respublikası Prezidenti toplamı, Ózbekstan Respublikası ministrler Mákemesi, 17 ministrlik, komitet hám basqa shólkemlerdiń xızmetleri, wazıypaları hám quramı qayta kórip shıǵıldı ; mámleket hám xojalıq mákemeleriniń 20 tasi ózgertirildi, 5 tasi tamamlanıldı hám de jańa 21 tasi tazadan tuzildi. Usı shólkemlerdiń iskerligin jáne de tártipke salıw hám qadaǵalawın kúsheytiw maqsetinde 2017-jıl sentyabr ayında Ózbekstan Respublikası Basqarıw reformalar kontseptsiyası qabıllandı.
Deputatlar hám Senat aǵzalarınıń orınlardaǵı haqıyqıy jaǵdaynı úyreniw hám mashqalalardi sheshiw maqsetinde hár ay xızmet saparına shıǵıw ámeliyatı jolǵa qoyıldı. Yanvar -iyul ayları dawamında mámleketimizdiń 60 ta rayonlarına saparlar uyushtirildi, 218 mıńnan zıyat puqaralar menen dús keliwildi, máselelerin sheshiwde kómeklashildi hám sistemanı jaqsılaw boyınsha usınıslar qabıllandı.
Fizikalıq hám yuridikalıq shaxslar shaqırıwları menen islewdiń jańa sisteması - Ózbekstan Respublikası Prezidenti Xalıq qabılxonasi, Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń orınlardaǵı Xalıq qabılxonalari hám de Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń virtual qabılxonasi jolǵa qoyıldı. Búgingi kunga shekem virtual qabılxonaga xalıqtan 1, 2 millionnan zıyat shaqırıwlar kelip túsken.
Ruxsatnama hám litsenziyalardı alıw rejimin ápiwayılastırıw ushın licence.gov. uz, mámleket xızmetlerin “Bir ayna” principi tiykarında jolǵa qoyıw ushın www. birdarcha. uz veb-saytı jumısqa túsirildi. Usı ápiwayılastırıw jumısları nátiyjesinde isbilermenlik sub'ektin dizimnen ótkeriw háreketleri tórt teńdey, dizimnen ótkeriw waqtı bolsa 30 minutaǵa shekem qısqartirildi.
Parlament qadaǵalawınıń jańa forması jolǵa qoyıldı - ishki jumıslar ministri hár altı ayda Joqarı Jıynalıs Senati aldında huqıqbuzarliklar profilaktikası hám ayıpkerlikke qarsı gúresiw boyınsha alıp barılıp atırǵan jumıslar boyınsha esabat tapsıratuǵın boldı.
Informaciya texnologiyaları baǵdarı daǵı iskerlikti jetilistiriw maqsetinde www. my2 gov. uz portalınıń mámleket elektron xızmetlerin onlayn tólew, kerekli hújjetlerdi shólkemge barmay turıp qolǵa kirgiziw múmkinshilikleri jaratılǵan jańa forması jumısqa tústi. Tarmaqta turıp salıq hám kommunal xızmetlerinen qarızdarlıq, jol qaǵıydaların buzǵanlıq ushın járiymalar, jeke pensiya hám qamsızlandırıw ústemeleri haqqında maǵlıwmat alıw múmkin boldı.
Nızam ústinligin támiyinlew hám sud-huqıq sistemasın jáne de reformalaw baǵdarında bolsa 2017-jılda tómendegi jumıslar ámelge asırıldı :
Nızam hújjetlerin tarqatıw sisteması tupten jetilistirildi;
Sud sistemasın jáne de reformalaw arqalı bir qatar zárúrli nızam hújjetileri qabıllandı. Atap aytqanda, sudyalıq lawazımında bolıwdıń dáslepki márte 5 jıllıq, náwbettegi 10 jıllıq múddetke hám sudyalıq lawazımında bolıwdıń múddetsiz dáwirine arnawlı bir tártipte tayınlanıwı yamasa saylanıwı belgilendi;
Sud hákimiyat ǵárezsizliginiń konstituciyalıq principke ámel etiliwin támiyinlewge kómeklesetuǵın Sudyalar Joqarǵı Keńesi dúzildi. Sudni jáne de qánigeliklestiriw, sud apparatın bekkemlew, sonday-aq xojalıq sudi sistemasında regionlıq apellyatsiya sudini shólkemlestiriw maqsetinde Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń pármanı menen 71 rayonlar aralıq rayon (qala ) ekonomikalıq sudi dúziliwi belgilendi;
Puqaralardıń huqıq hám erkinliklerin isenimli qorǵaw kepilliklerin támiyinlew maqsetinde 27 huqıqtı qáwipsizlik etiwshi hám qadaǵalaw shólkemleri basshılarınıń virtual qabılxonalari dúzildi;
Basqarıw, jınayat, puqaralıq hám xojalıq nızamshılıǵın jetilistiriw arqalı azatlıqtan juda qılıw menen baylanıslı bolmaǵan alternativ jaza túrlerin qóllaw kólemi keńeytirildi. Atap aytqanda, social paydalı miynetke qosıw arqalı tárbiyalıq tásir kórsetiw ilajların kúsheytiwge qaratılǵan " májburiy jámiyetlik jumıslari" jınayatlı sazayı kirgizildi;
Nızamshılıqqa kiritilgen ózgeris hám qosımshalarǵa muwapıq, puqaralıq jumısı boyınsha sud sheshimin qadaǵalaw tártibinde qayta kórip shıǵıw múddeti 3 jıldan 1 jılǵa qısqartirilishi belgilendi.
Xalıq mámleket keńselerine emes, mámleket keńseleri xalqımızǵa xizmet etiwi kerek. 2017-jıl 12-dekabrde Prezidentimizning “Xalıqqa mámleket xızmetlerin kórsetiwdiń milliy sistemasın tupten reformalaw ilajları tuwrısında”gi Pármanı qabıllandı hám bul hújjet tiykarında Ózbekstan Respublikası Ádillik ministrligi janındaǵı Mámleket xızmetlerin agentligi dúzildi. Bul da, álbette, xalıqqa barlıq tarawlarda qolay múmkinshilikler jaratıw, artıqsha ovoragarchiliklarga toqtatıw beriw jolında taslanǵan taǵı bir zárúrli qádem bolıp tabıladı. Ilgeri “Bir ayna” sisteması tek ǵana isbilermenlerge xızmet kórsetip kelgen bolsa, keleside ápiwayı puqaralarǵa da mámleket keńseleri menen baylanıslı jumıslarda bul sistema arqalı xizmet kórsetiw maqset etildi. Nátiyjede xalıqqa eń zárúr hám talap joqarı bolǵan mámleket xızmetlerin “bir ayna” principi tiykarında kórsetiw ushın mámleketimizdiń barlıq qala hám rayonlarında Mámleket xızmetlerin orayları tarmaǵı payda boldı.
Usı sistemanıń mámleketimiz basshısı ǵayratı menen islengen hám ámelde múnásip nátiyje bergen Xalıq qabılxonalari negizinde qurılǵanı áhmiyetli bolıp tabıladı. Sebebi sol jámiyette jasap atırǵan hár bir puqara turmısı dawamında túrli mútajlikler menen mámleket keńselerine dus keliwi tábiyiy hal. Xalıqtıń mámleket keńseleri menen munasábetlerinde jeńillik jaratıw, qıyınshılıqlıın ańsat qılıw bolsa búgingi kúnde mámleketimizdiń tiykarǵı itibar orayına kóterilgen. Mámleket xızmetlerin kórsetiwdiń jańa, zamanagóy koncepciyasında puqaralardıń gezek kútiwlerin keskin kemeytiw, hújjetlerdi elektron tárzde júrgiziw esabına qaǵazbozlikni kemeytiw, hár qıylı buyrıqpazlıq hám sansolarliklarga shek qoyıw názerde tutılǵan. Eń áhmiyetlisi, mámleket xızmetlerin oraylarınıń jumıs Principi “Puqaralar emes, hújjetler háreketlanadi” degen principke tiykarlanǵan.
Qısqa pursatda respublikamızdaǵı hár bir rayon hám qalada Mámleket xızmetlerin orayları tashkil etildi. 2018-jıl basında bul oraylarda xalıqqa derlik 30 túrdegi xızmetler kórsetilgen bolsa, 1-aprelden baslap bunday xızmetler sanı 50 den arttı. Iyun ayınan baslap bolsa olar qatarına taǵı 30 dan artıq xızmet túrleri qosıldı. Bul adamlardıń qımbatlı waqıtların tejew menen birge, artıqsha sarp etiw-ǵárejetlerdiń aldın alıw imkaniyatın da berip atır. Mısal ushın, jaslar shańaraq qurǵanda nekeni atap kórsetiwi, perzent dúnyaǵa kelip oǵan gúwalıq alıw, balalardı bog'chaga jaylastırıw, mashinanı basqarıw ushın aydawshılıq gúwalıǵın alıw yamasa jańasına almastırıw sıyaqlı kúndelik turmısımızdıńda kóp bara dus keletuǵın jumıslar keleside Mámleket xızmetlerin orayında hal etip beriledi. Onıń ushın túrli keńselerge qatnasqa, uzaq waqıt kútiwge endi hájet joq.
Áwele, sonı tereń ańǵarıwımız zárúrki, búgin mámleketimizde júz berip atırǵan ózgeris hám reformalardıń zamirida “Ne qilsak adamlarımızdıń uwayımı azayadı, olarǵa qolaylı hám qolay boladı?” degen saldamlı soraw turadı. Áne sol jańalıq hám reformalardıń barlıǵı adamlardı kópden berli qiynab kelgen mashqalalardi saplastırıw, olardı búgingi turmıstan minnetdar etip, ertangi kunga bolǵan isenimin ámelde bekkemlewge xizmet etiwi kerek. Usı mánisten alıp qaraǵanda jurtımız turmısında jańalıq bolǵan usı sistema iskerligin baslawda da puqta oylap qádem taslandı. Buǵan baylanıslı mámleket xızmetlerin kórsetiw salasında shet el mámleketler tájiriybesin úzliksiz túrde úyrenip barıwǵa bólek itibar qaratılıp atır. Házirge shekem Angliya, Germaniya, AQSH, Kanada, Avstraliya, Rossiya Federatsiyasi, Gruziya, Azerbaydjan, Litva, Singapur, Kazaxstan hám basqa mámleketlikler nızamchiligi úyrenilinip, Avstraliya hám Kanadanıń mámleket xızmetlerin elektron sisteması hár tárepleme analiz etildi. Analiz nátiyjelerine kóre málimlemeler tayarlanıp, olardıń unamlı tájiriybesinen kerekli orınlarda paydalanıw múmkinshilikleri kórip shıǵıldı.
Sonıń menen birge, jamg'arib barılatuǵın pensiya sisteması, salıq tólewshiniń identifikaciya nomerin alıw, ipoteka shártnamaların dizimnen ótkeriw, medicinalıq iskerlik huqıqın litsenziyalaw, elektron cifrlı qol giltlerin dizimge alıw, aydawshılıq gúwalıǵın jańa úlgidagisiga almastırıw, balalardı mektepge shekem tálim shólkemine jaylastırıw, kommunal xızmet sıyaqlı máselelerde adamlar kóplegen máselelerge, artıqsha awaragarchiliklarga dus keler edi. Keleside bunday máseleler Mámleket xızmetlerin orayında qısqa waqıtta hal etip beriledi. Mısalı, aydawshılıq gúwalıǵın jańasına almastırmoqchi bolǵan kisi orayǵa kelip, eski aydawshılıq gúwalıǵı hám puqaralıq pasportın beredi hám belgilengen muǵdardaǵı tólewdi qálegen formada tóliydi. Qánigeler bulmandıń ózinde puqaranı súwretke alıp, tiyisli hújjetlerdi hesh qanday mashqalasız rásmiylestiredi. Qarapsızki, yarım saat ishinde puqara jańa úlgindegi aydawshılıq gúwalıǵın alıp ketedi. Balalardı bog'chaga jaylastırıw máselesinde de ata-analar sol payıtqa deyin túrli qıyınshılıqlarǵa dus kelgenligin kópshilik jaqsı biladi. Keleside bul másele de orayda sheshiletuǵın boldı.
|
| |
