Tema: Kalonna ta’rizli fundamenler.
Joba:
Temir beton ha’m metall konstrukciyalar ushin fundamentler tu’rleri.
Temir beton kalonnalari ushin fundament tu’rleri.
Kalonna bekkemligi ushin ankraj boltlari.
Juwmaqlawshi bo’lim.
Burinlari hár qanday kapital imaratti qurıw ushın tiykar, odan keyingi paydalanıw joybarlastırılǵanına qaramastan, tiykar bolip, onıń túri hám qásiyetleri birinshi náwbette sayt daǵı topıraq túrine hám oǵan ótkeriletuǵın jukge baylanıslı, qalǵan qurılıs elementleri.
Kalonnalar sıyaqlı ayriqsha qurılıs elementleri ushın tiykar inshaati ushın, basqa túrdegi strukturalardan ayrıqsha qilip esaplawshi tiykarlar qollanıladı, olar tekǵana ústinler hám inshaatdıń basqa bólimleri salmaǵına shıdam bere aladı, bálkim joybarda kórsetilgen vertikaldı da támiyinleydi.
Zamanagóy texnologiyalarda bul wazıypalardı orınlaw ushın ústinli konstruktsiyalar ushın tiykar qurıwdıń eki tiykarǵı variantı qollanıladı :
monolit tiykarlar;
prefabrik fundamentler.
Eki variant da, tiykarlanıp, temir-betonnan tayarlanǵan uqsas dizaynga iye. Bul dizayn sizge tayanshlardıń tómengi noqatların tiyisli jaǵdayda isenimli tárzde bekkemlew imkaniyatın beredi. Parqı sonda, hár bir tur óz qóllaw baǵdarına iye:
monolitik tiykarlar kóp qırlı bolıp, olar formasına qaramastan, temir-beton kalonnalar ushın da, polat yamasa metall ushın da isletiliwi múmkin;
kompozit yamasa prefabrik tiykarlarg’a tiykarlanıp beton kakonnalar ushın isletiledi.
Kalonnalar hám tiykarlardı bir blokǵa jalǵawdı támiyinlew ushın eki tiykarǵı jalǵanıw túri qollanıladı :
temir-beton konstruktsiyalar ushın ústindiń tiykarın arnawlı jaratılǵan tereńshege kirgiziw usılı qollanıladı, keyininen onı beton quyılıw arqalı bekkemlew;
Polat elementler ushın boltli jalǵanıwlar usınıs etiledi. Bul dizayn, boltlar ústin astidag’i tesikler ushın tiykar blokında aldınnan ornatılǵanda g’ana eń qolay jalǵanıwdı támiyinleydi.
Imaratdıń bir ústini ushın tiykardı esaplaw ushın baslanǵısh maǵlıwmatlar :
ústindiń ózi massası ;
bir-birine sáykes keletuǵın salmaqlıq ;
diywal materiallarınıń massası ;
ústinler tárepinen qollap -quwatlanatuǵın qurılıs imaratlarınıń massası.
Bir tayanshga tásir etetuǵın basımdı esaplaw tuwrıdan-tuwrı ústindiń ózi qollap-quwatlaw maydanın esaplaw járdeminde ámelge asıriladı. Sonday etip, 50 * 50 sm ólshem degi qollap-quwatlaw menen kerekli maydan 2500 kvadrat metrdi quraydı. Keyingine qarang, bınanıń barlıq massaları jıynaladı hám alınǵan nátiyje bir tayansh maydanına bólinedi.
Ústinler sanın esaplaw ushın topıraqtıń qásiyetleri, er astı suwining tereńligi, olardıń to'yinganligi tuwrısındaǵı maǵlıwmatlar talap etiledi, ámeliyat sonı kórsetedi, tayanshlar sanı qawipsizlik shegarasınıń keminde 50% shegarası menen esaplanadı. ústinlerdiń hár biri ushın. Kishilew nátiyjege erisilgende, qaǵıyda jol menende, qollap-quwatlaw noqatları sanı artadı.
Kalonnalar ushın monolit hám prefabrik tiykarlar olardıń dizaynida temir-beton kalonna ornatılǵan arnawlı formanı támiyinleydi. Tiykarınan, bul qurılısda "shıyshe" atın alǵan temir-beton forma.
Temir-beton ústinler ushın tiykarlar eki tiykarǵı dizayn variantında usınıs etiliwi múmkin:
monolitik orınlawda ;
prefabrik strukturalar.
Bul dizaynning qa’siyeti tórtmuyushli plita bolıp, onıń ústine basqa kishilew plitalar jaylasqan bolıp, ol tekshelar kórinisindegi piramidanı payda etedi jáne onı qollap-quwatlaw ushın tepada shıyshe menen to'sib qóyadı. Monolitik dizaynda pútkil tayansh bir bólek bolıp tabıladı, lekin jıynama struktura balalar piramidasına uqsas zat bolıp tabıladı - eń úlken plita tómende, keyin bolsa kishilew plitalar.
Metall kalonnalar ushın fundament retinde, tiykarlanıp, monolitik temir-beton fundament qollanıladı. Bunday monolittiń ramkası bekkemlengen struktura bolıp, onıń joqarı bóleginde polat ústin fundamentinin’ ólshemlerine muwapıq málim tártipte ankraj boltlari ornatıladı.
Bunday tiykardı islep shıǵarıw texnologiyası temir-beton tayanshlar ushın monolit tiykardı quyılıwdan parq etpeydi, ózgertiw menen shıyshe ornına ankraj murvatlari jig járdeminde ornatıladı.
Bunday tayanshlardıń taǵı bir ózgesheligi - barlıq sızıqlar hám murvatlarni ornatıw noqatların belgilewdiń anıqlıǵı. Bir monolitik dúzılıw menen qoyılǵan monolit tiykarlar 90 graduslıq múyesh astında qádem qırlarına iye. Bunday tiykarlar tiykarlanıp tuwrıdan-tuwrı strukturanıń qurılıs maydanshasında úskenelestirilgen. Tereńdiń tómengi bóleginde, aldınan úskenelestirilgen hám tayarlanǵan orında quyılıw ushın keleshektegi ústinlerdiń oqları belgilenedi. Hár bir tiykar astında qálip qurıladı yamasa alınatuǵın qálip dúzilisi jıynaladı, olardan paydalanıw jumıstı sezilerli dárejede ańsatlashtiradi, sebebi ol tuwrı ornatıwdı tekseriw ushın qosımsha ǵárejetlerdi talap etpeydi.
Texnologiyalıq kartalarǵa kóre, qálip ushın jay vertikal hám gorizontal túrde ornatıladı. Monolit tıykardı beton menen quyılıwdan aldın tekseriwdiń aqırǵı basqıshı montaj oqları boylap tuwrı jaylasıwın tekseriwden ibarat. Tómengi qabatlardıń qálipleri ornatılǵannan keyin, tómengi ústin (shıyshe) tekseriledi hám ornatıladı.
Temir-beton ústindiń quramalı forması astında bazanı quyılıwda, ramka metall tor yamasa kepserlengen bekkemleytuǵın ramka menen bekkemlenedi. Tiykar astında bekkemlik kusheytiwi kerek bolǵan kiyim-kenshek topraqlarǵa, qıyın topraqlarǵa ornatıw ushın qosımsha platforma yamasa úlken quwattı támiyinleytuǵın qazıq tiykarın ornatıw múmkin.
Prefabrik metall ústinler ankraj boltlari menen fundament tiykarına jalǵanadı. Ústinlerdi bekkemlew ushın boltlardin’ ózleri tiykardı quyılıw processinde tiykar denesine ornatıladı. Ankrajlarni jatqızıw ushın standart ótkeriwshiler qollanıladı, bul sizge maksimal boltlardi anıqlıq menen ornatıw imkaniyatın beredi. Normlar hám qaǵıydalarǵa kóre, tayanshda ankraj boltlardi ornatıwda qátelik belgilengen pozitsiyadan bir jóneliste yamasa basqasında 2 mm den artıq bolmaǵan qiyaliq esaplanadı.
<>
Hár qanday jaǵdayda, polat kalonnalar ushın fundament blokların belgilew hám ornatıw ankraj boltlarin ornatıw og'i boylap teodolit járdeminde ámelge asıriladı.
Metall kalonnalar astında beton tıykardı quyılıwda arnawlı ótkizgish isletiledi, onıń járdeminde ankraj boltlarin ornatıw tereńligi hám biyikligi qadag’alanadi. Tiykarınan, bul ilgeklerdi ornatıw ushın shablonnnıń bir túri. Kóbinese ótkizgishdi islep shıǵarıw metalldan ámelge asıriladı, onıń joqarı maydanında oqlar menen iykemlesiw hám keyinirek teodolit járdeminde tuwrı ornatıwdı tekseriw ushın qáwip bar. Boltlardi bekkemlew ushın tesikler ilgeklerdiń diametrine muwapıq ámelge asıriladı.
Beton menen quyılıwdan aldın, boltlar tiykardıń bekkemleytuǵın ketekshesine kepserlenedı hám beton menen quyılǵannan keyin, ol óziniń texnikalıq qattılıǵına eriskenge shekem, boltlardin’ tuwrı jaylasıwı tekseriledi. Keyingi qádem qálip hám ankrajlardin’ qattılıǵın baqlaw bolıp tabıladı. Bul qadaǵalaw operatsiyasınıń aqırında jaylasıwdıń biyiklikti joybarlaw kórsetkishi tekseriledi.
Salmaqli polat konstruktsiyalar astında ankraj murvatlarining salmaqli yamasa bekkemlengen versiyaları qollanıladı. Bolt diametriniń ólshemleri jáne onıń uzınlıǵı hám ipning qádemi kiyim-kenshek ankraj jalǵanıwlarınan sezilerli dárejede parıq etedi. Kúshaytirilgan salmaqli murvatlarni ornatıw shablonlar járdeminde, tiykardı beton menen quyılıwdan aldın kerekli jaǵdayda ámelge asıriladı. Bunday shablonlardı kóbirek bekkemlew ushın strukturaǵa jáne de qattılaw kórinis beretuǵın ramka tokchaları menen qosımsha bekkemlew qollanıladı.
Beton menen qoyılǵannan keyin, ankraj murvatining shablonları shiǵarıladı, qaǵıyda jol menende, ramka jayında qaladı. Jumıstıń bul basqıshın ámelge asırıp atırǵanda, murvatlarning tuwrı jaylasıwına bólek itibar beriledi, shın mániste barlıq parametrler májburiy túrde qadaǵalaw etiledi - biyiklik, ura, ornatıwdıń vertikallıǵı. Bul eń kóp waqıt talap etetuǵın processlerden biri bolıp tabıladı, biraq bul tiykardı ornatıw qanshellilik tuwrı ámelge asırılıwına baylanıslı. Bul basqıshda jumıstı kiyim-kensheklestiriw ushın bir neshe uyqas jazıwlar shablonları -ótkeriwshiler qollanıladı. Metall kanaldan yamasa oqlardıń qollanılatuǵın koordinataları menen úlken qalıńlıqtaǵı basqa metall profilden kepserlengen, ol úlken massa hám qattılıqqa ıyelewi kerek. Belgilengen orınlarda ankraj murvatlarining diametri ushın tesikler ashıladı. Jeńil murvatlar ushın, qaǵıyda jol menende, ápiwayı aǵash nur isletiledi.
|
