Terminologiyasi




Download 3,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet36/70
Sana14.12.2023
Hajmi3,42 Mb.
#118627
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   70
Bog'liq
H. Dadaboyev - O`zbek terminologiyasi

Savol va topshiriqlar:
1. Stmktur-semantik jihatdan o ‘zbek terminologiyasining asosini qan­
day so‘zlar tashkil qiladi?
2. Chet tilidan o ‘zlashayotgan terminlami aynan qabul qilish maq- 
sadga muvofiqmi?
3. Terminologiyada polisemiyaning mavjud bo‘lishi m a’qulmi?
4. Termin yasashda qaysi usul eng sermahsul hisoblanadi?
5. 0 ‘zbek tili terminlarini yasashda qaysi so‘z turkumlari ishtirok etadi?
6. Ot turkumli termin(turdosh ot)laming affiksal usul bilan yasalishi 
haqida baxs yuriting.
7. -chi affiksli model bilan yasalgan tarixiy terminlami tavsiflang.
8. -lik affiksli model qanday m a’noli ot-terminlami hosil qiladi?
9. - g 'ich/-gich//-qich/-kich affiksli model qanday m a’noli terminlami 
yasaydi?
10. 0 ‘zbek tili terminlarining yasalishida o'zlashma qo'shimchalam- 
ing o ‘mini belgilang.
11. -та affiksli yasama terminlaming m a’no-mazmuniga diqqat qa- 
rating.
12. Quyidagi matnda qoilangan o ‘zlashma terminlami izohlashda 
germenevtik suhbat usulidan foydalaning:
Absorbsiya-eritma yoki gaz aralashmasidagi modda (absorbat)lam­
ing qattiq jism yoki suyuqlik (absorbent)larga hajmiy yutilishi. Gazlarning 
suyuqliklarga absorbsiyalanishidan neftni qayta ishlash, koks-benzol va 
sh.k. sanoat sohalarida foyalaniladi.
76


Absorbsiyaga qarama-qarshi jarayon desorbsiya deyiladi, и eritma 
utgan gazni ajratib olish va absorbentni regeneratsiya qilishda qo ‘Ila- 
nadi.
Test
1. Termin yasashning eng mahsuldor usulini belgilang.
A) kompozitsiya
B) kalkalash 
S) affiksatsiya 
D) konversiya
2. Qaysi so‘z turkumiga oid terminlar o ‘zbek terminologiyasining 
asosini tashkil etadi?
A) fe’l
B) ot 
S) sifat 
D) ravish
3. Alisher Navoiyning qaysi asarida so‘z yasalishi xususida fikr yurit- 
ilgan?
A) “Mezon ul-avzon”
B) “Tarixi muluki ajam”
S) “Muhokamat ul-lug‘atayn”
D) “Tarixi anbiyo va hukamo”
4. Paxsaci, yagc'i, cagirci, bicaqci terminlari qaysi olimning asarida 
qayd etilgan?
A) Alisher Navoiy
B) Mahmud Koshg‘ariy 
S) Mahmud Zamaxshariy 
D) Ulug‘bek
5. -chi affiksli terminlar semantik strukturasiga ko‘ra necha guruhga 
bo'linadi?
A) uch 
fi
B) to‘rt 
S) besh 
D) ikki
6. Qiltiqcha, kokilcha, pufakcha terminlari qaysi fan sohasiga oid?
A) tibbiyot
B) biologiya
77


S) zoologiya 
D) anatomiya
7. “Qaychi” m a’nosidagi bicgiic motivlangan termini eski turkiy tilga 
xos qaysi manbada qo‘llangan?
A) Xusrav va Shirin
B) Muhabbatnoma 
S) Qutadg‘u bilig
D) Devonu lug‘otit turk
8. -ma affiksi qachondan e ’tiboran faol qo‘llanishga qirgan?
A) VIII asr
B) XI asr 
S) XIII asr 
D) XIV asr
9. Ish-harakatning nomini anglatuvchi terminlar qatorini belgilang.
A) siquv, tintuv
B) tergov, to ‘lov
S) o ‘lchov, kelishuv 
D) bitishuv, qurshov
10. Ish-harakat vositasini ifodalovchi terminni aniqlang.
A )qochoq
B) o ‘toq 
S) o ‘roq 
D )y o ia k
78



Download 3,42 Mb.
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   70




Download 3,42 Mb.
Pdf ko'rish