Pc4
|
192.168.1.4
|
255.255.255.0
|
Pc5
|
192.168.1.5
|
255.255.255.0
|
Pc6
|
192.168.1.6
|
255.255.255.0
|
Pc7
|
192.168.1.7
|
255.255.255.0
|
Pc8
|
192.168.1.8
|
255.255.255.0
|
5.3.3. IP addres sozlamalari kiritilganidan so`ng pc1 dan pc4 ga xabar (ping) yuborib tekshirib ko`riladi. Buning uchun kompyuterga kirib «Desktop» bo`limidan «Command Prompt» ga kirib quyidagi komanda yoziladi:
ping 192.168.1.4
5.2-rasm
5.3-rasm
5.3.4. VLAN tarmoqlar yaratiladi. Buning uchun dastlab yana bir kompyuter olib uni kommutator bilan «console» kabeli orqali ulab sozlash rejimiga kiriladi va kommutatorlar sozlash rejimiga quyidagi komandalar kiritiladi:
enable
configure terminal
vlan 100
name Telekommunikatsiya
exit
vlan 200
name Kompyuter-Injiniring
exit
5.4-rasm
5.3.5. Har bir kompyuterlar uchun portlarda VLAN larga ruhsat berib chiqiladi va ikki kommutator o`rtasida bir vaqtning o`zida 2 ta VLAN uchun ruhsat beriladi. Buning uchun quyidagi komandalar kiritiladi:
interface range FastEthernet 0/2-3
switchport mode access
switchport access vlan 200; exit
interface range FastEthernet 0/4-5
switchport mode access
switchport access vlan 100; exit
interface FastEthernet 0/1
switchport mode trunk
switchport trunk allowed vlan 100,200
exit
5.5-rasm
5.6-rasm
5.3.6. VLAN tarmoqni qurilganidan so`ng komyuterlar orasida yani VLAN 100 tarmog`idagi kompyuterdan VLAN 200 tarmog`idagi kompyuterga xabar (ping) yuboriladi. Bunda pc1 dan pc7 ga xabar (ping) yuboriladi. Xabar (ping) yuborish uchun kompyuterga kirib «Desktop» bo`limidan «Command Prompt» ga kirib quyidagi komanda kiritiladi:
ping 192.168.1.7
5.7-rasm
5.3.7. Yuqorida ko`rsatilgan rasmda pc1 dan pc7 ga xabar (ping) ketmaydi. Sababi ular 2 xil VLAN lar tarmoqlariga ulangan. Keyingi bosqichda VTP protokoli sozlanadi. Dastlab 4 kommutator olib ular aloqa kabellari bilan ulab chiqiladi:
5.8-rasm
5.3.8. Kommutatorlar qaysi rejimda ishlashi kerakligi belgilab olinadi. Buning uchun «Place Note (N)» dan foydalanib belgilab olinadi:
5.9-rasm
5.3.9. Dastlab VTP-SERVER kommutator sozlab olinadi. Buning uchun qo`shimcha kompyuter (pc1) olib kommutator bilan «console» kabeli orqali ulab quyidagi komandalar kommutator sozlash rejimiga kiritiladi:
enable;configure terminal
vtp version 2
vtp mode server
vtp domain vtp-server
vtp password tatunf
interface range FastEthernet 0/1-2
switchport mode trunk; exit
do show vtp status
5.10-rasm
5.3.10. VTP-CLIENT kommutatorlar sozlanadi. Buning uchun quyidagi komandalar kommutator sozlash rejimiga kiritiladi:
enable; configure terminal
vtp version 2
vtp mode client
vtp domain vtp-server
vtp password tatunf
do show vtp status
5.11-rasm
5.3.11. Ikkinchi VTP-CLIENT kommutatorga ulanib quyidagi komandalar sozlash rejimiga kiritiladi:
enable; configure terminal
vtp version 2
vtp mode client
vtp domain vtp-server
vtp password tatunf
do show vtp status
5.12-rasm
5.3.12. VTP-TRANSPARENT kommutaori sozlanadi. Buning uchun kommutator sozlash rejimiga quyidagi komandalar kiritiladi:
enable; configure terminal
vtp version 2
vtp mode transparent
vtp domain vtp-server
vtp password tatunf
interface range FastEthernet 0/1-2
switchport mode trunk; exit
do show vtp status
5.13-rasm
5.3.13. Yuqoridagi sozlamalar o`rnatilganidan so`ng VTP tarmog`i tekshirib ko`riladi. Bunda VTP-SERVER kommutatorida VLAN 100 yaratiladi va tekshirib ko`riladi. Buning uchun quyidagi komandalar kiritiladi:
vlan 100
name test
exit
do show vlan brief
5.14-rasm
5.3.14. VTP-CLIENT kommutatorlarida yaratilgan VLAN tekshirib ko`riladi. Buning uchun quyidagi komandalar kiritiladi:
do show vlan brief
5.15-rasm
5.3.15. Ikkinchi kommutatorda yaratilgan VLAN tekshirib ko`riladi. Buning uchun quyidagi komandalar kiritiladi:
do show vlan brief
5.16-rasm
VTP-CLIENT kommutatorlarida VLAN yaratilmaydi. Sababi ular CLIENT kommutatorlar xisaoblanadi. Yuqorida rasmlarda VTP protokolin sozlandi. Endi VTP-SERVER kommutatoriga qanday VLAN yaratilmasin ular VTP-CLIENT kommutatorlarida ham yaratilgan xisoblanadi.
3. ACL ro`yxatini sozlash(standart, extended).
Standart ACL bo’yicha tarmoq yaratish va sozlash
Cisco Packet Tracer dasturida kompyuter, kommutator, router, serverdan iborat tarmoq quriladi. Kompyuterlarga, routerga, serverga IP manzillar beriladi.
Serverga hamma kompyuterdan so’rov jo’natib ko’riladi.
10.3- rasm. Tarmoq sxemasi
Routerga ACL standart sozlashlarni bajarish uchun quyidagi buyruqlar kiritiladi:
|
