Zamonaviy avtomatlashtirilgan loyihalash tizimlari va ularni texnik
sohalarda qoʼllanilishi.
Reja:
1. Loyihalash jarayonlari va bosqichlari.
2. Avtomatlashtirilgan loyihalashda ishlatiladigan model va parametrlarini
sinflash.
3. Avtomatlashtirilgan loyihalash tizimlari strukturasi va turlari. Sintez va
analiz masalalari. Konseptual loyiha asosida analitik va sonli modellar yaratish.
Geometrik modellar tizimlarini qo‘llash.
4.Loyihalashda fizik jarayonlarini taxlil kilish. Dinamik modellashtirish
usullarini o‘rganishda CAD, CAM, CAE tizimlarini qo‘llash,
texnologik
jarayonlarni loyihalash tizimini avtomatlashtirishda
amaliy dasturlardan
foydalanish.
5. Texnologik avtomatlashtirishda avtomatlashtirilgan loyihalash tizimlari va
ularning vazifa hamda funksiyalari.
Loyihalash — odam faoliyati yoki loyhani bunynyod qilish bo’yicha
tashkilot, shunga o’xshashni bo’lishi, mumkin bo’lgan obekt holatlar jamlanmasi,
ma’lum ob’ektni bunyod qilishni tavsiya qilish uni ekspluatsiyasi, hisobdan
chiqishdir.
Loyihalash bir qancha bosqichlarni texnik topshiriqdan tortib to
namunaviyni sinashgacha jarayonni o’z ichiga oladi. Loyihalash ob’ekti
material
predmet hisoblanadi. «Loyihalash» tushinchasi loyihani amalga oshirish jarayoni
uni ichiga kirmaydi .
“Loyihalash jarayonlarini avtomatlashtirish asoslari” fanining maqsadi
shundan iboratki: loiyhalashdagi ilmiy faoliyatda muhandislik mehnati
unimdorligini ko’tarish va
iulov muddatini qisqartirish; ishlanmalarni sifatini
oshirish; yangi zamonaviy takomillashgan buyumlarni yaratish bilan o’sib
borayotgan bozor raqobatida yashovchanlikni ta’minlashdan iboratdir.
Bu bilan mahsulotni yashash davrini qisqartirish va yangi bozorgir
buyumlarni qisqa davirda yaratishni taqazo etadi. Mahsulotning yashash davri :
yangi mahsulotga talabni poydo bo’lishi;
yangi g’oyani poydo bo’lishi;
loiyhalash ( ishlab chiqarish) ommaviy mahsulotchiqarish;
ekspluatatsiya qilish, foydalanish;
keraksiz holatga kelish.
Loyihalash o’zining uslubiyatiga ko’ra, tarkibiga omillar va meyorlar
faoliyati,
subekt, ob’ekt va uning modeli va boshqalarni oladi
Eshik chizmasi konstruksiyasi .
8.1-rasm. CAD-dastur yordamida loyihalash (konstruksiyalash)
Loyihalashni avtomatlashtirish deganda loyihani ishlab chiqish jarayonini
bajarishning shunday usuli tushuniladiki, bunda loyihalash protseduralari va
operatsiyalari loyihalovchining kompyuter texnologiyasi
bilan chambarchas
muloqotida amalga oshadi. Loyihalashni avtomatlashtirish hisoblash texnikasi
vositalaridan muntazam ravishda foydalanishni nazarda tutadi; bunda loyihalovchi
va kompyuter texnologiyasi orasidagi funktsiyalarni ratsional taqsimlash va
masalalarni mashinada echish metodlarini asosli tanlash lozim.
Fan quydagi mutahasislik bilimlarini egallash imkonini berishi kerak:
- zamonaviy uslublarni rivojlanish mashinaqurilish ishlab-chiqarishini
loiyhalash-texnologik tizim va vositalarini ta’minlash;
- mashinasozlik buyimlari ishlovi va ekspluatatsiyasidagi CAPR TL
pogressiv uslublari;
- komp’yuter texnikasidan foydalangan holda TL dagi matematik modellarni
uslublarini bunyod qilish va tadqiq qilish.
Konstruksiyalash tushinchasi.
Loyihalash
jarayoni ichida, hisoblash bosqichlari bilan birga tajriba
tadqiqoti, ko’pincha konstruksiyalash jarayoni deb yuritiladi.
Konstruksiyalash — ishlanadigan ob’ektni bunyod qilishni material obrazi
faoliyati,natural ko’rinishini tuzish ishiva
uning
grafik
aksi.(chizmasi,