Texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti




Download 0,98 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/29
Sana11.12.2023
Hajmi0,98 Mb.
#116236
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   29
Bog'liq
xamdamjon compressed

Aylantirishlar 
Aylantirishlar (spinner, little arrow) - odatdagi kabi ko'p qirrali emas, balki kirish 
maydonidir, chunki u matnli ma'lumotlarni kiritishga imkon bermaydi, lekin u ikkita foydali 
xususiyatga ega. 
6- 
rasm. Aylantirish
 
Birinchidan, aylantirish(spinner)ga qiymat kiritish uchun foydalanuvchiga sichqonchani 
tashlab, qo'lini klaviaturaga siljitish kerak emas (oddiy kirish maydonidan farqli o'laroq). Qo'lni 
joydan joyga ko'chirish nisbatan uzoq vaqtni (o'rtacha yarim soniya) davom etishi va diqqat 
markazida bo'lishini bezovta qilganligi sababli, klaviaturaga ehtiyoj yo'qligi juda ham katta 
yordam bo`ladi. Qanday bo'lmasin, aylantirish(spinner)ga klaviaturadan qiymat kiritish holati juda 
kam uchraydi, ya'ni foydalanuvchilar aylantirish(spinner)ni to'liqligicha ijobiy qabul qilishadi. 
Ikkinchidan, sichqoncha yordamida qiymat kiritishda tizim foydalanuvchilarga faqat to'g'ri 
ma'lumotlarni, va ayniqsa, qimmatli bo'lgan ma'lumotlarni to'g'ri formatda kiritishga imkon 
beradi. Bu inson xatosi ehtimolini keskin kamaytiradi. Shunday qilib, har qanday raqamli 
qiymatlarni kiritish uchun aylantirish(spinner)dan foydalanish ko'proq o`zini oqlaydi. 
Afsuski, Internetda maxsus aylantirish(spinner) elementi yo'q. Bitta elementli ko'p tanlovli 
ro'yxatni yaratib, elementni aylantirish(spinner)ga o'xshatib qo'yishingiz mumkin, ammo unga 
klaviaturadan qiymat kiritish imkoni bo'lmaydi. Yaxshiyamki, aylantirish(spinner)ni Macromedia 
Flash dasturida nisbatan arzon narxlarda tayyorlash mumkin. 
Slayderlar 
Ilgari tavsiflangan boshqaruv elementlarida bo'lgani kabi, slayderlar foydalanuvchilarga 
ixtiyoriy qiymat kiritishga ruxsat bermasdan ro'yxatdagi qiymatni tanlashga imkon beradi. O'rinli 
savol tug'iladi: nega yana bitta nazorat kerak, agar shunga o'xshash elementlar juda ko'p bo'lsa. 


Javob oddiy: agar foydalanuvchilar yaxshi tartiblangan qatorda qiymatni tanlashi kerak bo'lsa, 
slayderlar ajralmas hisoblanadi: 
■ qatorda juda ko'p qiymatlar mavjud (7-rasmga qarang). 
■ foydalanuvchilarga qiymatlarning tartibliligini etkazishingiz kerak. 
7- 
rasm. Slayderlarga misollar. Ko'rinib turibdiki, slayderdagi parametrlar soni juda muhim bo'lishi
 
mumkin. 
■ foydalanuvchilarga ularning ko'pchiligidan tezda qiymatni tanlashga imkon berish 
kerak (bunday hollarda slayder eng samarali element bo'lib chiqadi, garchi bu mumkin bo'lgan 
inson xatolari uchun xavfli bo'lsa). 
Slayderlarning qiziqarli tomoni bor. Ular matn parametrlarini tanlash uchun ham 
ishlatilishi mumkin, ammo faqat ushbu parametrlarni aniq tartibga solish mumkin bo'lgan hollarda. 
Bunday holatlar juda ko'p, masalan, "nonushta", "tushlik" va "kechki ovqat", tashqi aloqalar 
bo'lmaganida, reyting juda mos keladi. 
Menyu 
Termin menyusining interfeysida aytib o'tilganida, ko'pchilik odamlar darhol ochiladigan 
menyularni darhol tasavvur qilishadi. 
Aslida menyu tushunchasi ancha kengroq. Menyu - bu foydalanuvchi tizimga o'z 
buyrug'ini berish o'rniga, foydalanuvchi taklif qilingan variantlardan tanlab oladigan 
foydalanuvchi va tizim o'rtasidagi o'zaro ta'sirning usuli. 
8- 
rasm. Standart ochiladigan menyu.
 
Shunga ko'ra, bir nechta tugmachali (va bitta kirish maydonisiz) dialog oynasi ham menyu 
hisoblanadi. 


9- 
rasm. Bu ham menyu
 
Hozirda menyuni u yoki bu shaklda ishlatmaydigan tizimlar deyarli qolmagan. 
Tushuntirish oddiy. Menyu foydalanuvchilar miyasidagi yukni kamaytirishga imkon beradi
chunki buyruqni tanlash uchun qaysi buyruq kerakligini va uni qanday aniq ishlatish kerakligini 
eslashning hojati yo'q - kerakli ma'lumotlarning barchasi (yoki deyarli barchasi) allaqachon 
ekranda. Bundan tashqari, menyu foydalanuvchi harakatlarining doirasini cheklaganligi sababli, 
ushbu qatordan xato harakatlarni katta darajada olib tashlash mumkin bo'ladi. Bundan tashqari, 
menyular foydalanuvchilarga ushbu tizim tufayli amalga oshirishi mumkin bo'lgan harakatlarni 
ko'rsatadi va shu bilan foydalanuvchilarga ta'lim beradi (bitta tadqiqotda menyular eng samarali 
o'quv vositasi ekanligi aniqlandi). Shunday qilib, aksariyat tizimlarda menyu ob'ektiv tovar 
hisoblanadi (ular asosan tashqi muhit yoki vaqt o'tishi bilan tizimlarda samarasiz). 

Download 0,98 Mb.
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   29




Download 0,98 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Download 0,98 Mb.
Pdf ko'rish