1
+2ω
2
– to‘rtinchi tartibli
kombinasion tashkil etuvchilar hisoblanadilar.
Signallar nochiziqli zanjirlarga berilgan xar xil funksional amallar bajariladi.
Buning natijasida, nochiziqli zanjir chiqishidagi signalning xam formasi, xam
spektri o‘zgaradi.Nochiziqli element chiqishidagi signalning spektrini aniqlash
lozim.Buning uchun signallarning spectral analiz usullari ishlatiladi.
Xulosa:
Signallarni uzatish nazariyasi fani bakalavrlar tayyorlashda asosiy o‘rinlardan
birini egallaydi va zamonaviy aloqa qurilmalari va tizimlarining tahlili va sintezi
masalalaridan chuqur bilimlarga ega bo‘lishlarini ta’minlaydi. Shunday qilib
nochizikli zanjirlarda tebranishlarni spektral analiz usullarini asosiy va qisqacha
mazmuni shulardan iborat.
Test.
1. A punktidan B punktiga xabarni uzatish uchun qo’llanuvchi qurilmalar
yig’indisiga nima deb ataladi?
A) aloqa tizimi
B) aloqa kanali
C) uzatgich
2. Standart radioaloqa tizimiga qaysi variantdagi javob kirmaydi?
A) DAMPS
B) GSM-1800
C) GSM-333
3. Mobil terminallarning dasturiy platformasi?
A) DOS
B) Windows mobile
C) Unix
4. Tebranish qanday qurilmada sodir bo’ladi?
A) Bezonatorda
B) Tenzonatorda
C) Rezonatorda
5. Aloqa tizimining qaysi bo’g’inida shovqinlar signalga eng katta tahsir qiladi?
A) aloqa kanaliga
B) koder
C) modulyator
Glossary
Fourier transformasi
Bir sinyalning amplitud va fazasini
o'zgartirmay qiladi. Ushbu usulda,
sinyal spektrumga aylanadi va
undagi komponentlar aniqlanadi.
Spektrogramma
Sinyalning amplitud va vaqtni bir
xaritada ko'rsatadi. Ushbu usulda,
sinyalning spektri va vaqti birlikda
ko'rsatiladi.
Wavelet transformasi:
Sinyalni o'zining frekans tarkibini va
vaqtni boshqarishga imkon beradi.
Ushbu usulda, sinyalning
spektrumining o'zgaruvchanligi va
vaqti aniqlanadi
Short-time Fourier transformasi
(STFT):
Sinyalni qisqa muddatli
o'zgaruvchanliklarga bo'lib bo'linadi
va har bir qismini alohida
spektrumga aylantiradi.
Spectral density estimation
Sinyalning spektral plotini aniqlash
uchun ishlatiladigan usul. Ushbu
usulda, statistik ma'lumotlar
yordamida spektral plot tuziladi.
Swot
Tahlili
Kuchli tomonlari:
1. Spektral analiz usullari, nochizikli zanjirlarda tebranishlarni tafsilotli va aniq bir
ko'rinishda o'rganishga imkon beradi
2.Fourier transformasi, spektral analizning asosiy usullaridan biridir va bir
sinyalning frekans tarkibini aniqlashda ishlatiladi.
3.Wavelet transformasi, spektral analiz usullari orasida sinyalni vaqtni boshqarishga
imkon beradi va tebranishlarni boshqarishning batafsil tahlilini taqdim etadi.
Kamchiliklari
:
1.Spektral analiz usullari, kompleks matematik modellar va hisoblash kuchini talab
qiladi
2.Bu usullar, tebranishlarni aniq va to'liq ravishda tahlil qilishni qiyinlashtirishi
mumkin.
3.Ushbu usullar, spektral analizni amaliyotda to'g'ri qo'llash va natijalarni tafsilotli
tarjima qilishga kerak bo'lgan kengaytirilgan bilim va tajribaga ega bo'lishni talab
qiladi.
Imkonyatlar
:
1.Spektral analiz usullari, nochizikli zanjirlarda tebranishlarni aniqlash uchun yuqori
darajada ma'lumot olish imkonini beradi.
2.Bu usullar, zanjirlardagi muammolarni aniqlash, xususiyatlarni tahlil qilish va
texnologik rivojlanishga yo'l qo'yishda yordam berishi mumkin.
3.Spektral analiz usullari, energetika, telekomunikatsiyalar, tibbiyot va boshqa
sohalarda tebranishlarni o'rganishda keng qo'llaniladi.
Tahdidlar:
1. Spektral analiz usullari, tebranishlarni tahlil qilishda xato va noaniqliklar
yuzaga kelishi mumkin.
2.Bu usullar, kompleks tebranishlarni to'g'ri va aniq tarzda tahlil qilishda
qiyinliklar.
3.Spektral analiz usullarining iste'mol qilishida xatoliklar va noma'lumliklar tez-
tez yuzaga kelishi mumkin.
Adabiyotlar tahlili
"Vibration Analysis of Beams with Uncertain Parameters Using Spectral Stochastic
Finite Element Method" makala, A. Khodayari, M. Shakeri, and M. M. Aghdam. Bu
makala, spektral stokastik son element usulini (SSFEM) nochizikli zanjirlarda
tebranishlarni o'rganishda qo'llashni ko'rsatadi.
"A Comparative Study of Spectral Analysis Techniques for Bearing Fault Diagnosis"
makala, H. Li, Y. Zhang, and Y. Peng. Bu makala, spektral analizning o'ziga xos
usullarini yoritadi va ularni qo'llash orqali yorug'likli tizimlarda tebranishlarni
aniqlashni o'rganishga imkon beradi.
"Application of Spectral Analysis Techniques to Detect Cracks in a Rotor System"
makala, S. M. Ali, M. I. Friswell, and S. A. Neild. Bu makala, spektral analiz usullarini
rotor tizimlarida churka aniqlash uchun qo'llashni o'rganishga bag'ishlangan.
"Fault Detection in Induction Motors Using Spectral Analysis Techniques" makala,
A. Kusiak va X. Li. Bu makala, spektral analiz usullarini induksiyon motorlarida xato
aniqlash uchun qo'llashni o'rganishga bag'ishlangan.
"Spectral Analysis of Noisy Speech Signals for Speaker Identification" makala, M. A.
Amin va K. K. Paliwal. Bu makala, spektral analiz usullarini tovushli signalni tahlil
qilish va aytuvchi identifikatsiyasi uchun qo'llashni o'rganishga bag'ishlangan.
| 