83
«A» bankning o‘tgan yil boshidagi holatiga daromad kel-
tiruvchi aktivlarning jami aktivlardagi ulushi:
Daromad keltiruvchi aktivlar
31229
100 % =
100 % = 70,3 %.
Jami aktivlar
44420
×
×
31365
01.01.joriy yil holatiga =
100 % = 69,5 %.
45100
×
Daromad keltiruvchi aktivlarning
bank aktivlaridagi ulu-
shi yil davomida 0,8 foizga kamaygan.
Bankning daromad keltiruvchi aktivlaridan past daro-
mad keltiruvchi, lekin nisbatan past riskka ega bo‘lgan dav-
lat qisqa muddatli obligatsiyalari yil davomida o‘zgarmagan.
Yil boshida 55 mln so‘m qoldig‘i bo‘lib, yil oxiriga kelib bu
qiy mat o‘zgarmagan. Biroq aktivlarning ulushidagi qiymati
0,05 foizga kamaygan.
Qimmatli qog‘ozlarga qilingan investitsiyalar hajmi esa
yil boshidagi 342 mln so‘mdan yil oxiriga borib 22 mln
so‘mga kamayib, 320 mln so‘mni
tashkil qilgan, buni ikki
holat bilan izohlasa bo‘ladi, birinchidan bank yil davo mida
yo‘lantirilgan investitsiyalar miqdorini qimmatli qog‘ozlarni
sotib olishni kamaytirish hisobiga kamaytirgan yoki ikkin-
chidan, qimmatli qog‘ozlarga yo‘naltirish kerak bo‘lgan
mab lag‘larni yuqori daromad keltiruvchi aktivlarga yoki lik-
vidligini ta’minlash maqsadida vaqtincha saqlab turish hiso-
biga kamaytirgan bo‘lishi mumkin.
Sotib olingan debitorlik qarzlari ham yil davomida 18 mln
so‘mdan yil oxiriga umuman yo‘qotilgan. Demak,
yil da-
vomida bank tomonidan o‘tgan yildan qolgan mablag‘larni
undirish bilan shug‘ullangan, demak bank yil davomida de-
bitorlik qarzlarini sotib olmagan.
Bank tomonidan yil boshida berilgan kreditlar qoldig‘i
28,9 mlrd so‘mni tashkil etgan bo‘lib, o‘sha holatga nis-
batan 102 mln so‘mi (berilgan kreditlarning 0,4 %) mu-
84
ammoli kreditlar bo‘lgan, yil oxiriga kelib berilgan kreditlar
miqdori 8 mlrd so‘mga kamaygani holda 20,8 mlrd so‘mni
tashkil qilgan, ammo bankning muammoli kreditlari miq-
dori 510 mln so‘m (yil oxiridagi berilgan kreditlarning 2,4
foiz) bo‘lgan yoki 5 marta oshgan. Yil boshida daromad
keltirayotgan kreditlar jami daromad
keltirayotgan aktivlar-
ning 91,6 foizini tashkil qilgan bo‘lsa, yil oxiriga kelib bu
ko‘satkich 43,9 foizga kamaygani holda 49,5 foizni tashkil
qildi, demak, bankning yil boshida daromad keltirayotgan
kreditlari yil davomida o‘tkazilgan kredit monitoringi na-
tijasida kreditlarning sifat ko‘rsatkichlari pasaytirilgan, bu
yil bo shida daromad keltirayotgan
kreditlarning keyinchalik
daromad keltirmasligi, foiz to‘lovlari to‘lanmayotganidan
muammoli kreditlar ko‘paygan bo‘lishi mumkin. Bu salbiy
holat hisoblanadi, bank yil davomida muammoli kreditlari
ko‘payotganligi sababli kredit berishni kamaytirgan bo‘lishi
mumkin.
Bankning o‘tgan yil davomida aktivlardan olingan da-
romadlaridan eng salmoqlisi lizing operatsiyalaridan olin-
gan daromad bo‘lgan. Yil boshida lizing operatsiyalari 2
mlrd so‘mni tashkil qilgan bo‘lsa, yil davomida 10
marta
(yoki 18,9 mlrd so‘mga) ko‘payib, 20,1 mlrd so‘mni tash-
kil qilgan. Ko‘rinib turibdiki, lizing operatsiyalaridan olin-
gan daromad barqaror bo‘lganligi sababli bank lizing ope-
ratsiyalarini eng asosiy daromad keltiruvi aktivlar sifatida
qaragan.
Bank yil boshida daromad keltiruvchi aktivlarining 91,6
foizini kredit operatsiyalari tashkil qilgan. Ammo yil davo-
mida bank daromad keltiruvchi aktivlarini
diversifikatsiya
qilgani holda kredit operatsiyalarining ulushini 91,6 foiz-
dan 47,7 foizga kamaytirgan bo‘lsa, buning hisobiga lizing
opera tsiyalari yil boshida 6,43 foizdan yil oxirigacha 48,99
foizga oshgan.
85
Hisobot yilida bankning aktiv operatsiyalaridan olgan
daromadlarining miqdori, asosan lizing operatsiyalarining
rivojlanishi hisobiga to‘g‘ri keladi. Bank kelgusi davrda kre-
dit operatsiyalari sifatini oshirishga va investitsion opera-
tsiyalarini rivojlantirishga qaratishi lozim.
