Tahlilni amalga oshiruvchi subyektlar




Download 4.18 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/80
Sana23.02.2023
Hajmi4.18 Mb.
#43273
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   80
Bog'liq
115dd3364c44318e301918c89cca9db0 Tijorat banklar faolyati tahlila
ilts, 1-amaliy, must ish Gaynazarov, abdulhay, kimyoviy reaksiya tezligi., AMALIY HISOBOT Ulug\'bek, Презентация1, TBT NA kurs ishi sport kiyimni oxirgi TAYYOR, 5-sinf manitoring, тесты 5-11 классы, Тест по русскому языку для 3 класса, 232885709, Sanoat korxonalari hududini obodonlashtirish. Reja Sanoat korxo-fayllar.org, Q.x.iqt 4-mavzu Taqdimot
 
Tahlilni amalga oshiruvchi subyektlar 
 
Tashqi 
 
Markaziy bank 
 
Tashqi audit tashkiloti 
 
Soliq inspeksiyasi 
 
Ichki 
 
Ichki audit boshqarmasi 
Mustaqil departament va 
boshqarmalar 
 
Bank xodimlari 
1-chizma.
Tashqi moliyaviy tahlil kompleks ravishda amalga oshiri-
ladi, lekin u tahlil etuvchining maqsadiga muvofiq farqlana-
di. Markaziy bank tomonidan o‘tkaziladigan kompleks tah-
lilning asosiy maqsadi bank barqarorligini ta’minlashga qara-
tilgan bo‘ladi. Banklar tomonidan Markaziy bankning iqti-


16
sodiy normativ lariga rioya qilish darajasi o‘rganiladi. Buning 
uchun Markaziy bankning maxsus inspeksiyasi tomonidan 
Banklarning o‘z mab lag‘lari tarkibi, uning monandligi, bank 
aktivlarining likvidliligi va risklilik darajasi, kredit va inves-
titsiyalarning tasniflanishi hamda muammoli kredit va inves-
titsiyalarni qoplash uchun zarur bo‘lgan zaxiralarning haqi-
qatda tashkil etilganligi o‘rganiladi. Haqiqiy holat iqtisodiy 
normativlar bilan taqqoslanadi va undan chekinishlar mav-
jud bo‘lgan taqdirda harakatdagi qonun-qoidalar doirasida 
chora-tadbirlar belgilanadi hamda qonunga muvofiq zaruriy 
jazolar ko‘rilishi mumkin.
Harakatdagi qoidalarga muvofiq har bir Bank har yili 
bir marta tashqi auditdan o‘tish va uning tegishli xulosala-
riga ega bo‘lmog‘i kerak. Tashqi audit tashkiloti Bank ak-
sionerlarining umumiy yig‘ilishida tanlanadi. Yirik banklar 
o‘zining imidjini oshirish maqsadida xalqaro audit tashki-
lotlarini tanlashlari mumkin.
Tashqi audit tashkilotlari ham kompleks tarzda bank-
lar faoliyati tahlilini amalga oshiradi. Audit jarayonida bank 
faoliyati natijalarining xalqaro andozalarga mos kelish da-
rajasi o‘rganiladi. Audit xulosasida yo‘l qo‘yilgan kamchi-
liklar, ularni bartaraf etish yuzasidan amaliy tavsiflar ham-
da xalqaro bank faoliyatiga mos ravishda hisobot yili nati-
jasi baholanadi.
2012-yil natijalari bo‘yicha umumiy aktivlari mamlakat 
bank tizimi aktivining 90 foizidan ortig‘ini tashkil qiladigan 
14 ta Bank «Fitch Reyting», «Mudis» va «Standart end Pur» 
kabi yetakchi xalqaro reyting kompaniyalarining «barqaror» 
degan yuqori reyting bahosini olishga muvaffaq bo‘ldi.
Soliq inspeksiyasi tomonidan ham bank faoliyati tahlili 
kompleks ravishda amalga oshiriladi. Ushbu kompleks tah-
lildan maqsad, albatta, Bank tomonidan davlat budjetiga 
to‘lanishi lozim bo‘lgan mablag‘larning o‘z vaqtida va to‘liq 
o‘tkazilishini nazorat qilishdan iborat. Buning uchun ins-


17
peksiya tomonidan dastlab, bank daromadlarining hisobot-
larda o‘z vaqtida va to‘liq aks ettirilishi, soliqqa tortiladigan 
daromad miqdorining to‘g‘ri hisoblanganligi, xarajatlar tar-
kibi va ularning haqiqiyligiga hamda daromaddan to‘lanishi 
lozim bo‘lgan soliqlarning haqiqiyligi, to‘liq va o‘z vaqtida 
budjet hisob raqamlariga o‘tkazilganligi tahlil qilinadi.
Bundan tashqari, soliq inspeksiyasi bank tomonidan to‘-
lanishi lozim bo‘lgan boshqa soliq turlari, mol-mulk solig‘i, 
yer solig‘i, ekologiya to‘lovlari kabilarni to‘g‘ri va o‘z vaqti-
da amalga oshirilishiga ham e’tibor qaratadi. Shu bilan bir-
ga, bank tomonidan harakatdagi to‘lovlar ketma-ketligiga 
rioya etish darajasi ham o‘rganiladi.
Ichki tahlilning asosiy maqsadi, faoliyat samaradorligini 
oshirishga qaratilgandir. Bunda faoliyatdagi qonun va qo-
idadan chetlashishlar, yo‘l qo‘yilgan xato va kamchiliklar, 
bankning har operatsiyasiga ta’sir etuvchi omillar aniqla-
nishi lozim. Tahlil natijasida Bank boshqaruvi va Kuzatuv 
kengashiga zarur informatsiyalar taqdim etish, hamda mav-
jud kamchiliklarni bartaraf etish yuzasidan fikr-mulohazalar 
bildirish asosiy vazifa hisoblanadi. Bank faoliyatini yoki ay-
rim regionlar doirasida kompleks ravishda tahlil qilish bank 
ichki audit xodimlari tomonidan amalga oshiriladi. Ayrim 
faoliyat turlari bo‘yicha tahlil asosan ushbu faoliyatni tash-
kil etish uchun tuzilgan departament yoki boshqarmalar xo-
dimlari tomonidan amalga oshiriladi.
Bankning har bir operatsiyasi yuzasidan asosiy tahlil esa 
joriy ravishda ushbu operatsiyani amalga oshirish uchun 
mas’ul hisoblangan xodimlar tomonidan amalga oshirilishi 
lozim. Bu uning funksional vazifalari sirasiga kiradi.
Shuni alohida ta’kidlab o‘tishimiz lozimki, tashqi tahlil 
ma’lumotlaridan foydalanuvchilar bo‘lib, kreditorlar, in-
vestorlar, omonatchilar, auditorlar va boshqa bank faoli-
yati bilan qiziquvchi yuridik va jismoniy shaxslar hisobla-
nadi.


18
Ichki tahlil natijalaridan foydalanuvchilar esa faqat bank 
bo‘linmalari hisoblanadi. Bu ma’lumotlardan bank rahba-
riyati, ya’ni Bank boshqaruvi va Kuzatuv kengashi tomoni-
dan operativ qarorlar qabul qilish uchun foydalaniladi.
Bundan tashqari, bank faoliyati tahlili uning mazmuni 
jihatidan quyidagi turlarga bo‘linadi.

Download 4.18 Mb.
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   80




Download 4.18 Mb.
Pdf ko'rish