Toshken tibbiyot akademiyasi

TOSHKEN TIBBIYOT AKADEMIYASI

GISTOLOGIYA VA TIBBIY BIOLOGIYA KAFEDRASI

TIBBIY BIOLOGIYA VA GENETIKA FANI

MAVZU: OQSILLAR BIOSINTEZI REJA: 1.Biosintezda qatnashuvchi elementlar 2. Transkripsiya

DNK- oqsil haqidagi axborotni o’zida saqlaydi va uni IRNK ga uzatadi

• DNK- oqsil haqidagi axborotni o’zida saqlaydi va uni IRNK ga uzatadi
• IRNK- DNK dagi oqsil haqidagi axborotni ko’chirib ribosomaga yetkazib beradi
• t- RNK aminokislotalarni tashiydi va aminokislota bilan genetik kod mos kelishini ta’minlaydi
• r-RNK ribosomalar tarkibida bo’ladi oqsil biosintezida qatnashadi
• Ribosoma – oqsil sintezlaydi
• Turli xil fermentlar

Transkripsiya

• Transkripsiya – genning DNK ketma-ketligi nusxasining RNK molekulasiga koʻchirilishi jarayoni.
• RNK polimeraza – transkripsiyaning eng asosiy fermenti.
• RNK polimerazaning gen boshlanish qismidan oldinroqda joylashgan promoter qismiga birikishi natijasida transkripsiya boshlanadi (bevosita yoki yordamchi oqsillar orqali).
• RNK polimeraza DNK zanjirlarining bittasidan (andoza zanjir) komplimentar RNK molekulasi sintezi uchun andoza sifatida foydalanadi.
• Transkripsiya terminatsiya jarayonida yakunlanadi. Terminatsiya RNKdagi transkriptning sintezi yakunlanganini bildiruvchi nukleotidlar ketma-ketligiga bogʻliq.

Translyatsiya

1) aminokislotalar faolligini oshirish;

2) inisiatsiya - polipeptid zanjiri sintezining boshlanishi;

3) elongatsiya - hosil bo'layotgan polipeptid zanjirining uzunlashishi;

4) terminatsiya - polipeptid zanjiri hosil bo'lishining tugashi.

Translatsiya- I-RNK dagi axborotni aminokislotalar ko’rinishiga ko’chirilishi

Aminokislotalar faolligini oshirish.

• Bu bosqichda aminokislotalar faolligi oshadi va ular polipeptid zanjirini hosil qilishda o'zaro osonhk bilan birlashadi. Aminokislotalar faolligining oshishi ularga ATF birikishi bilan amalga oshiriladi. ATFdagi barcha energiya aminokislotalarga o'tadi va ularning faolligi oshadi. Aminokislotaga ATFning birikishida maxsus ferment aminoatsil - RNK sintetaza fermenti qatnashadi.