Toshkent axborot texnologiyalari universiteti ganiev salim karimovich karimov madjit malikovich tashev komil axmatovich axborot xavfsizligi

Download 2,72 Mb. Pdf ko'rish
bet	74/191
Sana	13.01.2024
Hajmi	2,72 Mb.
	#136339

1 ... 70 71 72 73 74 75 76 77 ... 191

Bog'liq
61b762c5e6d666.07483815

Nazorat savollari:
1.
Elektron sertifikatlar tarkibiga qanday axborotlarni oladi?
2.
Elektron sertifikatlarni afzalliklari va kamchiliklari.
3.
Elektron sertifikatlar qaysi asosiy halqaro standart talablariga javob
berishi lozim.

6.4. Qat’iy autentifikatsiyalash

Kriptografik protokollarda amalga oshiriluvchi qat’iy autentifikatsiyalash
G‘oyasi quyidagicha. Tekshiriluvchi (isbotlovchi) taraf qandaydir sirni bilishini
namoyish etgan holda tekshiruvchiga o‘zining haqiqiy ekanligini isbotlaydi.
Masalan, bu sir autentifikasion almashish taraflari o‘rtasida oldindan xavfsiz usul
bilan taqsimlangan bo‘lishi mumkin. Sirni bilishlik isboti kriptografik usul va
vositalardan foydalanilgan holda so‘rov va javob ketma-ketligi yordamida amalga
oshiriladi.
Eng muhimi, isbotlovchi taraf faqat sirni bilishligini namoyish etadi, sirni
o‘zi esa autentifikasion almashish mobaynida ochilmaydi. Bu tekshiruvchi
tarafning turli so‘rovlariga isbotlovchi tarafning javoblari yordami bilan
ta’minlanadi. Bunda yakuniy so‘rov faqat foydalanuvchi siriga va protokol
boshlanishida ixtiyoriy tanlangan katta sondan iborat boshlang‘ich so‘rovga
bog‘liq bo‘ladi.
Aksariyat hollarda qat’iy autentifikatsiyalashga binoan har bir foydalanuvchi
o‘zining maxfiy kalitiga egaligi alomati bo‘yicha autentifikatsiyalanadi. Boshqacha
aytganda, foydalanuvchi uning aloqa bo‘yicha sherigining tegishli maxfiy kalitga

159
egaligini va u bu kalitni axborot almashinuvi bo‘yicha haqiqiy sherik ekanligini
isbotlashga ishlata olishi mumkinligini aniqlash imkoniyatiga ega.
X.509 standarti tavsiyalariga binoan qat’iy autentifikatsiyalashning quyidagi
muolajalari farqlanadi:
- bir tomonlama autentifikatsiya;
- ikki tomonlama autentifikatsiya;
- uch tomonlama autentifikatsiya.

Download 2,72 Mb.

1 ... 70 71 72 73 74 75 76 77 ... 191

Download 2,72 Mb.

Pdf ko'rish