Mehnat vositalarigan foydalanishga qarab kasblar bo’limlarga bo’linadi

• 
  Qo’l mehnatidan foydalanish bilan bog’liq bo’lgan kasblar. Mazkur kasbda ishlovchi kishilar qo’l mehnatidan va mexanizatsiyalashtirilgan mehnat qurollaridan foydalanadilar. Masalan, otvyortka, skalpel (jarrohlik pichog’i), shtixel (yog’ochga yoki metallga o’yib gul solish asbobi), reysfeder, tortsovka (bo’yoqchilar cho’tkasining bir xili), elektr drel, bo’yoq purkagich, turli o’lchamdagi qo’l ignalari, angishvona va qaychilar va hokazolar ana shunday ish quroli hisoblanadi.
  

• 
  Qo’lda boshqariladigan mashinalardan foydalanish bilan bog’liq bo’lgan kasblar. Boshqacha qilib aytganda, ularni ham mashinada, ham qo’lda ish bajariladigan kasblar deyish mumkin — tokar, frezerchi, kran mashinisti, keng profildagi traktorchi-mashinist, elektrovoz mashinisti, tikuvchi-motorist va boshqalar. Bunday kasblarda ishlaydigan kishilardan fa-qat texnologik bilimlarni bilish talab qilinmasdan, shu bilan birga ulardan qo’l mehnati malakasiga ega bo’lish ham talab qilinadi.
  

• 
  Avtomatlashtirilgan va avtomatik sistemalardan, apparatlardan foydalanish bilan borliq bo’lgan kasblar. Avtomatlashtirish darajasiga qarab ishlayotgan kishining zimmasiga har xil vazifa tushishi mumkin. Bu vazifa umuman agregatni va uning ta'miri bilan bog’liq bo’lgan ishlarni boshqarishdan tortib o’sha agregat ishini kuzatib turish va agar zarurat tug’ilsa, kerakli mutaxassisni chaqirishgacha bo’lgan ishlarni o’z ichiga oladi. Mazkur kasb bo’limining vakillari prokat stanining operatori, energosistema dispetcheri, ximiya ishlab chiqarishi apparatchisi, avtomatik liniyalar operatori, po’lat quyuvchi va boshqalardir.
  
• 
  Funktsional vositalar, mehnat qurollari ko’proq talab qilinadigan kasblar. Bu erda odam xulq-atvoridagi funktsional vositalar va uning nutqidagi ana shunday vositalar, ya'ni imo- ishoralar, tovushlar, so’zlar, jumlalarning talaffuz qilinishi, ma'no tashuvchi va emotsional intonatsiyalar, pauzalar, yuz mimikasi mehnat quroli rolini bajaradi. Bu bo’limga: o’qituvchi, tarbiyachi, san'atkor, aktyor, xor yoki orkestr dirijyori singari kasblar kiradi.
  

Har bir inson uchun yoshligida to`g`ri va foydali kasbni tanlashning ahamiyati kattaligi;

• 
  tanlagan kasbining yetuk mutaxassisi bo`lish uchun tinmay o`qishi va izlanishi lozimligi:
  
• 
  to`g`ri tanlangan kasb farovon hayot negizi ekanligi;
  
• 
  qiyinchiliklarni sobitqadamlik bilan yengib, qanday kasb bo`lishidan qat`iy nazar, halol va fidokorona faoliyat yuritish;
  
• 
  eng muhimi, tanlagan kasbi va shu kasbdagi mehnati bilan yurt ravnaqiga munosib hissa qo`shishi lozimligi;
  
• 
  Har bir inson o`z hayotida hurmat va shuhrat qozonishi, atrofdagilarning e’tibori va e’tirofida bo`lishni, ularning qo`llab-quvvatlashini, barchaning sevgisiga, muhabbatiga erishishni, shu bilan birga, mustaqil hayot kechirishni xohlaydi. Sanab o`tilganlarning barchasiga birvarakayiga erishishning yo`li bor, u ham bo`lsa, qiziqishingizga va qobiliyatingizga mos bo`lgan kasbni tanlashdir.