|
Toshkent tibbiyot akademiyasi 2 davolash ishi fakulteti
|
| bet | 1/3 | | Sana | 18.04.2023 | | Hajmi | 47.86 Kb. | | #52180 |
Bog'liq Alisherova 3-Mustaqil ish 22 - raqam 2 - mustaqil ish, 11-sinf Tarbiya 1-yarim yillik Nazorat ishi (2), Alisherova M. 4-Mustaqil ish, 5A140201 –Fizika (Lazer fizikasi) (2), 1. Sonli tengsizliklar, tenglik va tenglamalar bilan bog‘liq mat
TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI
2 DAVOLASH ISHI FAKULTETI
114-A GURUX TALABASI
Alisherova Malikaning
BIOFIZIKA
FANIDAN TAYYORLAGAN
MUSTAQIL ISHI
Mavzu:BIOLOGIK TO’QIMA VA SUYUQLIKLARNING O’ZGARMAS TOKDA ELEKTRO’TKAZUVCHANLIGI
Bajardi: Alisherova Malika
TEKSHIRDI: Bobur Turg`unovich
BIOLOGIK TO‘QIMALAR VA
SUYUQLIKLARNINGO‘ZGARMAS TOKDA ELEKTR
O‘TKAZUVCHANLIGI
Biologik to‘qimalar va organlar har xil elektr qarshiliklaridan iborat bo‘lib, turli
tuzilishga ega. Ulaming qarshiliklari elektr toki ta’sirida o‘zgarishi mumkin. Bu hoi
tirik biologik sistemalar qarshiliklarini o‘lchash ishini qiyinlashtiradi.
Bevosita tana ustiga qo‘yilgan elektrodlar orasida turgan organizmning ayrim
uchastkalarining elektr o'tkazuvchanligi teri va teri osti qatlamlamiag qarshiligiga
bog‘liq. Organizm ichida tok asosan qon va limfatik tomirlar, muskullar, nerv
ustunlarining qobiqlari bo‘yicha tarqaladi, terining qarshiligi o‘z navbatida, uning
holati, qalinligi, yoshi, namligi va hokazoga ko'ra aniqlanadi.
To'qima va organlaming elektr o‘tkazuvchanligi ulaming funksional holatiga
bog‘liq, demak, undan diagnostik ko'rsatkich sifatida foydalanish mumkin. Masalan,
yallig‘lanish vaqtida hujayralar shishganda, hujayralararo birlashmalarning
kesimlari kamayadi va elektr qarshiligi kattalashadi. Ko‘p terlashga sabab
bo'ladigan fiziologik hodisalar teri elektr o‘tkazuvchanligining ortishi bilan birga
kuzatiladi Vtkazuvchanligi
Biologik to'qimalar va organlar har xil elektr qarshiliklaridan iborat bo‘lib, turli tuzilishga ega. Ulaming qarshiliklari elektr toki ta’sirida o‘zgarishi mumkin. Bu hoi tirik biologik sistemalar qarshiliklarini o‘lchash ishini qiyinlashtiradi. Bevosita tana ustiga qo‘yilgan elektrodlar orasida turgan organizmning ayrim uchastkalarining elektr o'tkazuvchanligi teri va teri osti qatlamlarining qarshiligiga bogTiq. Organizm ichida tok asosan qon va limfatik tomirlar, muskullar, nerv ustunlarining qobiqlari bo‘yicha tarqaladi, terming qarshiligi o‘z navbatida, uning holati, qalinligi, yoshi, namligi va hokazoga ko‘ra aniqlanadi. To‘qima va organlaming elektr o'tkazuvchanligi ulaming funksional holatiga bog‘liq, demak, undan diagnostik ko‘rsatkich sifatida foydalanish mumkin. Masalan, yalligManish vaqtida hujayralar shishganda, hujayralararo birlashmalaming kesimlari kamayadi va elektr qarshiligi kattalashadi. Ko‘p terlashga sabab bo'ladigan fiziologik hodisalar teri elektr o‘tkazuvchanligining ortishi bilan birga kuzatiladi va h.k. 119 Organizmdagi turli to'qimalar va suyuqliklaming solishtirma qarshiliklari jadvalda keltirilgan. Faqat neytral zarrachalardan iborat bo'lgan gaz izolyatordir. Agar uni ionlashtirsak, u elektr o'tkazuvchan bo'ladi. Gaz molekulalarini, atomlarini ionlashtirish qobiliyatiga ega bo'lgan har qanday qurilma, hodisa, faktor ionizator deb ataladi. Yorug'lik, rentgen nurlari, alanga, radiaktiv nurlanish va boshqalar ionizator bo'la oladi. Havoda elektr zaryadini unda qutbli suyuqliklami, ya'ni molekulalari doimiy elektr dipol momentiga ega bo'lgan suyuqliklami purkab yuborish yo'li bilan ham hosil qilish mumkin. Masalan, havoda parchalanganda suv zaryadlangan tomchilarga bo'linib ketadi. Kattaroq tomchilar zaryadining ishorasi (toza suv uchun musbat) juda mayda-mayda zarrachalar zaryadining ishorasiga qarama-qarshidir. Katta tomchilar nisbatan tez cho'kadi va havoda suvning manfiy zaryadlangan zarrachalari qoladi. Bunday hodisalar fontan yaqinida kuzatiladi. Erda tabiiy ionizatorlar ta'sirida asosan tuproqdagi va gazlardagi radioaktiv moddalar va kosmik nurlanishlar ta'sirida— havoda doimo muayyan miqdorda ionlar hosil bo'ladi. Havodagi ionlar va elektronlar neytral molekulalarga, muallaq turgan zarrachalarga birikib, ko'proq murakkab bo'lgan ionlami vujudga keltirishi mumkin. Atmosferadagi bunday ionlarga ayeroionlar deyiladi. Ular faqat ishoralari bilan emas, massasi bilan ham farqlanadi. Ular shartli ravishda engil (gaz ionlari) va og'ir muallaq turgan zaryadlangan zarrachalar (chang, nam va tutun zarrachalari) ionlarga bo'linadi. 120 Og'ir ionlar organizmga zararli ta'sir etadi. Engil va asosan manfiy ayeroionlar foydali ta'sir qiladi. Ulardan asosan bemorlami davolash uchun foydalaniladi (ayeroionoterapiya). Tabiiy sharoitda havoda ionlanish yuqori bo'lgan (tog'lar, sharshara va hokazo) joylarda bemorlaming turishi bilan bog'liq bo'lgan tabiiy ayeroionoterapiyani maxsus qurilmalar ayeroionizatorlar yordamida o'tkaziladigan sun'iy ayeroionoterapiya bilan almashtirish mumkin. Biroq sun'iy ayeroionoterapiya davolash maqsadida ishlatilganda organizmga zarar keltirmaydigan bo'lishi kerak. Uning turlaridan biri elektrostatik dush (franklinizatsiya)dir. Franklinizatsiya vaqtida yuqori kuchlanishli (50 kV gacha) doimiy elektr maydon ishlatiladi. Bu vaqtda hosil bo'ladigan ayeroionlar va ozgina azon davolash ta'sirini ko'rsatadi. Franklinizatsiya umumiy va mahalliy davolash tadbirlari shaklida o'tkaziladi. Umumiy franklinizatsiya vaqtida bemor izolyatsiyalangan metall plastinkali yog'och kursida o'tiradi, metall plastinka apparatning musbat qutbiga ulanadi. Bemor boshining tepasiga 10-15 sm masofada,, o'rgimchak“ shaklidagi elektrod joylanadi, bu elektrod apparatning manfiy qutbiga ulanadi.
|
| |
