|
Требования к написанию проекта
|
| bet | 10/17 | | Sana | 02.03.2022 | | Hajmi | 0.95 Mb. | | #2865 |
8-prinsip. Xosilalarning olishni yordamchi bosqichlari (funksional gruppalarni himoyalash , blokirovkalaydigan (o’rab oladigan) o’rinbosarlarni kiritish fizikaviy va kimyoviy jarayonlarni vaqtinchalik modifikasiyasi) iloji boricha istisno bo’lishi kerak.
Organik sintezning ko’pchilik jarayonlari, ayniqsa farmatsevtika, parfymeriya, oziq ovqat sanoatlari ko’pgina bosqichlar himoyalovchi va blokirovkalovchi gruppalarni kiritish o’z ichiga oladi, keyin ular chiqarib yuboriladi va oxirgi mahsulot tarkibiga kirmaydi ( atom effektivligi juda kichik).
Yumshoq va yuqori sellektivli jarayonlar va katalizatorlar ishlab chiqish shunday effektivsiz bosqichlar zaruratini yo’qotadi (2 prinsipdagi ibuprofek sintezi va “Yashil “ kimyo harakatda bo’limlarga qarang)
9-prinsip. Katalitik sistemalar va jarayonlar (mumkin qadar eng seliktivlari ) hamma hollarda stexiometriklikka nisbatan yaxshi .Ushbu prinsip “yashil” kimyoning tabiatdan o’rganish kerak degan asosiy g’oyasi bilan mos tushadi). Tirik organizmlarda sodir bo’ladigan aksariyat ko’pchilik kimyoviy aylanishlarda ferientlar- biokaalizatorlar ishtirokida boradi . Inson har xil yondoshishlar kombinatsialaridan foydalanib (buni tabiat qilmaydi), katalitik jarayonlarning effektivligini yanada yuqori ko’tarishi mumkin: biokataliz va elektrokimyoni birga qo’shib jarayonlarni suvli muhitda o’tkazish bilan; mikroto’lqinli aktivlash kataliz va erituvchisiz sistemalarni birga qo’shib; fazalararo kataliz bilan suvli muhit yoki ionli suyuqliklardan foydalanib; katalitik reaksiyalarni yuqori kritik suyuqliklarda o’tkazish va xok.r.
Birqancha misollarni ko’raylik.[21-30]
Vodorod va CO2 dan chumoli kislotasini kataliik olishda H2+CO2→HCOOH bular bir vaqtning o’zida yuqori kritik muhit va reagent siatida foydalaniladi. Qizig’i shundaki methanol yoki dimetilsulfoksid (CH3) 2S=O qo’shilganda bu jarayon deyarli 5 marta tezlashadi. Yuqori kremniyli seolitlar ishtirokida, yumshoq va “Yashil” oksidlovhi sifatida N2O dan foydalanilganda fenolning olinishi juda yuqori effektivli bo’lar ekan, tarkibida amalda temir bo’lmaydi va almashinishda qo’shimcha mahsulot faqatgina azot bo’ladi:
Katalitik oksidlash va atsilirlashga yana ayrim misollar
Ko’pchilik tadqiqotlar ko’rsatdiki mikroto’lqinli aktivlanishdan foydalanilganda temperature va energasi kamayishiga erishiladi , aktivlik , selektivlik va katalizatorning yashash vaqti ortadi.
Har xil tipdagi dastlabki reagentlardan foydalanilganda, prinsp jihatidan muhim savol paydo bo'ladi atrof -muhit uchun yangi zaharli va havfli mahsulotlar hosil bo'lmaydimi, qo'shimcha gaz holatidagi, suyuq yoki qattiq chiqindilarning tabiatda parchalanishi (gidroliz, fotoliz) sodir bo'lishi mumkinmi? Bu prinspni amalga oshirish uchun ayniqsa bioparchalanadigan maxsulotlar dolzarbdir.
Bunday nazoratning zarurligi ravshan. Keyingi yillarda jarayonlarning monitoringi uchun va hamma kiruvchi chiquvchi oqimlar, atmosfera, tuproqqa va suvga chiqarilayotgan chiqindilar nazorati uchun analizning ko'pgina yangi va juda sezgir tez usullari (yani tez usullar) ishlab chiqilgan. Yuqori kritik muhitda (, suv) tashuvchilarning o'zlarini va katalizatorlar ( va boshqalar)ni sintezi amalga oshirilganda, juda aktiv yuqori g’ovakchali materiallar (g’ovak hajmi 2-6 mg/g; odatdagi sharoitda 0,2-1,5 mg/g) olinadi.
Sun'iy shirinlovchi aspartam hozirgi vaqtda faqat biokatolitik yo'l bilan olinadi. Hozir kimyo sanoatiga yaqin biokatalitik jarayonlar joriy qilingan.
10 Prinsp. Ishlab chiqariladigan kimyoviy mahsulotlar, ulardan foydalanib bo'lingandan keyin atrof -muhitda to'planmasligi kerak, ammo lekin havfsiz moddalargacha parchalansin.
|
| |
