Tumandegi elektr tarmoqlarning nominal kuchlanishlarni tanlash

Tumandegi elektr tarmoqlarning nominal kuchlanishlarni tanlash 
Transformator podstansiysining tipi va joylashishi o'rnini tanlash asosan elektr 
yuklamalarning kattaligi va xarakteriga,ularni korxonaning bosh planda va ishlab 
chiqaruvchi ob’ektlardagi joylashishiga bog'liq.sex transformatorlarning soni 
quvvatini tanlash.Istalgan toifali istemolchilarni bitta va ikki transformatorli 
podstsnsiya ta’minlashi mumkin.Bir transformatorli podstansiyalar uch toifali 
iste'molchilarni ta'minlash uchun ko'proq qo'llaniladi. Lekin ikkinchi toifali 
iste'molchilarni bir transfomatorli podstansiyadan (zaxiradagi transformatorni biror 
soat davomida almashtirish imkoniyati bo'lganda) energiya bilan ta'minlash mumkin. 
Agar 1 toifali iste'molchilarning yuklamasi umumiy yuklamada 15-20% oshmasa, 
agar ikkilamchi kuchlanishli masul iste'molchilarni zaxiralash imkoniyati bo'lsa bir 
transformatorli podstansiya variant qabul qilsa bo'ladi. Agar 1 va 2 toifali 
iste'molchilar ko'proq bo'lsa va ularning elektr ta'minotida uzilishga ruxsat berilmasa, 
unda ikki transformatorli podstansiyalarni qo'llash kerak. shuningdek, ikki 
transformatorli podstansiyalar uncha mas'ul bo'lmagan iste'molchilarni ta'minlashda 
xam qo'llaniladi, agarda transformatorni joylashgani taqazo etsa. 
Podstasiyalarda transformatorlar soni 2 dan oshishi istisno xollarda ruxsat etiladi. 
Bunda sexda xar xil kuchlanishli iste'molchilar mavjud bo'lsa, katta quvvat 
yuklamalar mavjudligida va podstansiyalarni taqsimlangan o'rnatish joyi yo'qligida 
qo'llaniladi. Bir transformatorli podstansiyalarda, ikkilamchi kuchlanishda rezervsiz 2 
toifali iste'molchilarni ta'minlaganda, ishchi rejimdagi xisobiy yuklama bo'yicha 
transformatorlarning quvvati quyidagicha tanlanadi: 
Ikklamchi kuchlanishda ikki bir transformatorli podstansiyalar orasida farq bo'lsa, 
transformatorlarning quvvati zaxiralangan qo'shni yuklamaning qismini xisobga olgan 
xolda qabul qilinadi. Bir transformator ishdan chiqsa, ikkinchisi buzilgan 
transformatorni ta'minlash yoki almashtirishga ketadigan vaqt oralig'i uchun 100% li 
ishonchlilikni ta'minlaydi. 
Sanoat korxonalari iste'molchilarning elektr ta'minotida zarur bo'lgan sex 
transformatorning soni, quvvati, tipi va o'rnini tanlashda quyidagi tartib tavsiya 
etiladi. 
1. Korxonaning bo’sh planida aloxida ob’ektlar yoki korxonaning bo'limlarining yoki 

kuchlanishi bo'yicha, tokning turi va ishga tushish tartibi bo'yicha sex yuklamalari 
chiziladi. yuklamalar ma'lum bir masshtabda aylana tuziladi. (yuklamalar 
kartogrammasi) 
2. Elektr yuklamalarni qanday taqsimganligi va taqsimlangan yuklamalarning 
markazlari aniqlanadi. 
3. Oldindan podstansiyaning o'rnatish joylari belgilanadi va ular orasidagi 
yuklamalarning taqsimoti ko'rib chiqiladi. 
4. Podstansiyaning turi, uning taqririban gabiriti, texnologlar va quruvchilar bilan 
kelishilgan xolda o'rnatish joyi belgilanadi. 
Xamma quvvatli va kuchlanishli transformator podstasiyalar mumkin qadar 
yuklamalar markaziga yaqinroq joylashishi muxim axamiyatga egadir. TP va boshqa 
kounikatsiya tugunlar aksincha, tarmoqning ta'minlanayotgan bo'limlarining 
chegarasida shunday joylashtirish kerakligi, elektr energiyasining teskari tomonga 
yonaltirilishi yo'l qo'ymaslik kerak, chunki bunday talab bajrilganda o'tkazgich 
materiallari tejaladi va elektr energiya nobudgarchiligi va kapital mablag'lag' 
kamayadi. 
TP soni va quvati qiyidagicha tanlanadi: 
a) iste'molchining yuklama grafigi va xisoblangan maksimal quvvat qiymati bo'yicha; 
b) iste'molchilarning toifalari (1-toifali ista'molchilarni xisobga olgan xolda) bo'yicha; 
v) kapital mablag' va ektluatatsiya sharoitida sarf xarajatlarni xisobga olgan xolda 
keltirilgan variantlardan transformatorlarning soni va quvvati texnik -iqtisodiy 
ko'rsatkichlar bo'yicha; 
g) iqtisodiy maqbul rejim bo'yicha (bu rejim quvvati va energiya isroflarini eng 
kamini ta'minlaydi) 
Avariya xolatida bitta transformator ishdan chiqsa, ishlovchi transformatorlar 1-toifali 
iste'molchilarni 100% to'liq ta'minlashi va 2-toifali iste'molchilarning yuklamasini 
70% ta'minlashi lozim, 3-toifali iste'molchilar avariya rejimida vaqtincha o'chirib 
qo'yish mumkin. Sex transformator podstansiyalarda 1000 kBA li bir yoki ikki 

transformatorli KTP qo'llash tavsiya etiladi. TP ni ta'minlaydigan sexlarning 
yuklamasini yuklanish koefitsenti. K =0.7/0.8 teng bo'lgan normal rejimdagi 
transformatorlarning yuklanish koeffitsentini xisobga olgan, tanlash tavsiya etiladi. 
Xuddi shunday xamma TP transformatorlarning soni va quvvati tanlanadi va 7 - 
jadvalga keltiradi. 
Agar EUL kuchlanishi sex podstansiyalari yuqori kuchlanishidan katta bo'lsa, 
korxonada bosh pasaytiruvchi podstansiya (BPP) o'rnatiladi. Bunda podstansiya 
transformatorlari korxona elektr iste'molchilarning toifalari bo'yicha yuklanish 
koeffitsenti orqali tanlanadi. Unga ko'ra 1-toifali iste'molchilar uchun K =0.65-0.75; 
2-toifali uchun K =0.75-0.85; va 3-toifali uchun esa K =0.85-0.95 oraliqda bo'lishi 
kerak. Podstansiyalardagi transformatorlarni yuklanish koeffitsenti quyidagi 
formuladan topish mumkin: 
Bu formulada 
-korxonaning xisobiy quvvati; 
n-2ta-podstansiyadagi transformatorlar soni bu kattalik ko'pincha ikkiga teng. 
Transformatorning quvvat isrofi: 
bu yerda:
-qisqa tutashuv quvvat isrofi, kBt; 
-salt ishlash quvvat isrofi, kBt. 
Bir yillik elektr energiya isrofi: 
bu yerda: 
-eng katta isroflar vaqti. 

- transformatorning 1 yillik ishlash vaqti bo'lib, o'chirilmasdan ishlaydigan 
transformator uchun quyidagi ifoda aniqlanadi: 
=365*24=8760 soat.