Tuproqning umumiy fizik hossalari va ularning ahamiyati
Tuproqning
mexanik tarkibi
va
struktura holati bilan bevosita bog'liq
b
o‘lgan fizikaviy hossalari hamda unda kechadigan fizikaviy jarayonlar
tuproqning suv, havo
va
issiqlik tartibotlari, shuningdek
o‘simliklarning o‘sib
rivojlanishida juda kata ahamiyatga ega. Tuproqning
fizikaviy hossalariga,
uning
struktugasi,
suv, havo, issiqlik,
umumiy fizikaviy
va
fizik-mexal1ikaviy
hossalari
kiradi.
Tuproqning umumiy fizik hossalariga tuproq qattiq qismining zichligi, tuproq
zichligi
va
kovakligi kiradi. Tuproqning fizikaviy hossalari k
o‘plab
omillarga,
jumladan, tuproqning qattiq, suyuq,
gazsimon qismi
va
tirik
fazalari tarkibi, ular nisbati
va
o‘zaro ta'siri
hamda dinamikasi singarilar
bilan bevosita bog'liqdir.
Tuproqning paydo b
o‘lish
jarayonlarida, unumdorligi
va
o‘simliklar
hayotida
fizikaviy hossalarning
roli,
ahamiyati k
o‘plab olimlar tomonidan
o‘rganilib, amaliy xulosalar qilingan. Tuproq fizik hossalariga doir tadqiqotlar
P.A.Kostichev. Y.R. Yilyams, A.G.Doyarenko, N.A.Kachinskiy,
I.N.Aptirov-
Kagatauev,
S.Y.Astapov, A.Y.Lebedev, P.Y.Yershinin, A.F.Tyulin, A.A.Rode,
S.I.Dolgov, I.B.Revut, S.N.Rijov, M.U.Umarov,
L.Tursunov,
I.Turapov
va
boshqa
olimlar
pot;
bilan bog'liq. Umumiy fizikaviy hossalariga tuproqning
zichligi, qattiq fazasining zichligi
va
g'ovakligi singarilar kiradi.
Tabiiy sharoitda tuproq mexanik zarrachalarining
birikmasi-agregatlardan
iborat bo‘ladi. Shuning uchun ham, biz ayrim sof mexanik zarrachalarning hamda
agregatlardan tashkil topgan tuproqning massasini (og’irligini) farqlashimiz kerak.
