Ko'p yadroli hisoblash tizimlari, bir kompyuterda bir nechta bajaruvchilar (processorlar) yoki yadrolarning mavjudligiga asoslangan tizimlardir. Bu tizimlar, intensiv hisoblash, ma'lumot analizlari, grafik ishlash, ishchi yoki server muhokamalarni parallel ravishda bajarish uchun keng qo'llaniladi. Quyidagi turli ko'p yadroli hisoblash tizimlari mavjud:
SMP (Symmetric Multiprocessing): SMP tizimlari, bir xotira tizimi va bir ko'p yadroli bajaruvchilardan iborat bo'ladi. Barcha bajaruvchilar bir vaqtning o'zida o'ziga xos buyruqlar ishlatishi mumkin, ammo xotiraga ham o'zaro murojaat qilishlari mumkin. Bu tizimlar, oddiy operatsion tizimlar orqali ishlatiladi va boshqa dasturlar uchun parallel ishlashni yengillashtiradi.
NUMA (Non-Uniform Memory Access): NUMA tizimlari, har bir yadroning o'ziga xos xotira va bajaruvchilardan iborat bo'ladi. Har bir yadro o'zining lokal xotirasiga tez murojaat qilishi mumkin, lekin boshqa yadro xotirasiga murojaatlar tez bo'lmaydi. Bu tizimlarda xotira tartibi va sinxronizatsiya muhimdir.
MPP (Massively Parallel Processing): MPP tizimlari, bir nechta ko'p yadroli bajaruvchilardan iborat bo'lib, ulardan har biri o'ziga xos xotira va qo'llanadi. Bu tizimlar, ma'lumot analizlari, intensiv hisoblash va katta miqdordagi ma'lumotlarni parallel ishlash uchun ishlatiladi. Ularning boshqa nomlari shuhrat topgan SIMD (Single Instruction, Multiple Data) va SIMT (Single Instruction, Multiple Threads) tizimlari.
Cluster: Cluster, bir nechta ajratilgan kompyuterlardan iborat tizimdir. Har bir kompyuter o'zining o'ziga xos xotira va bajaruvchilardan iborat bo'ladi. Clusterlar ma'lumotlarni parallel ishlash uchun ajratilgan kompyuterlarga taqsimlash uchun ishlatiladi. Ularning kommunikatsiya uchun o'zaro aloqalar, tarmoqlar va protokollar mavjud bo'ladi.
GPU (Graphics Processing Unit): GPU, intensiv grafik ishlash uchun maxsus yaratilgan hisoblash tizimi bo'lib, ko'p yadroli bajaruvchilardan iborat. Ularning asosiy vazifalari grafik ishlash, 3D modelleme va intensiv hisoblash hisoblashdir. GPUlar xususiy grafik ishlash vazifalarini yengillashtirgan CUDA, OpenCL, Vulkan va boshqa platformalar bilan ishlaydi.
Bu faqat ba'zi ko'p yadroli hisoblash tizimlarining turlari, boshqa turlari ham mavjud bo'lishi mumkin. Har bir tizimning o'ziga xos xususiyatlari, imkoniyatlari va cheklovlari mavjud bo'lishi mumkin, shuning uchun bir xil maqsad uchun mos tizimni tanlash muhimdir.
|