• Ólshem dep
  • Standart úlgilar
  • Universiteti




    Download 4.93 Mb.
    bet5/102
    Sana24.11.2022
    Hajmi4.93 Mb.
    #31542
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   102
    Bog'liq
    OMK-Kontrukciya QQ

    Ólshew nátiyjesi – ólshenip atırǵan shamanıń san mánisiniń ólshew birligine kóbeymesi kórinisinde ańlatıladı:

    • X=n[x]

    Ólshewler pán hám texnikanıń qaysı tarawında isletiliwine qarap, ol anıq atalıwı menen júritiledi: elektr ólshewler, mexanikalıq ólshewler, jıllılıq ólshewler hám t. b.
    Elektr ólshewler degende elektr hám magnit shamalardı, elektr shınjır parametrleriniń hám hár qıylı elektrlik emes shamalardı ólshew túsiniledi.
    Elektr ólshewler bir qatar abzallıqlarǵa iye, olardan tiykarǵıları tómendegilerden ibarat: aralıqtan hám oraylastırılǵan ólshewlerdi alıp barıw imkaniyatına iyeligi. Bunnan basqa elektr ólshewler járdeminde bir waqıttıń ózinde hár qıylı xarakterdegi shamalardı ólshew múmkinligi, ólshew qurallarınıń kem inertsionlıǵı, ólshewdiń júdá keń jiylik diapazonında alıp barılıwı, avtomatikalıq retlew hám basqarıw sistemalarındaǵı bazı máselelerdi kompleks ráwishte sheshiminiń qolaylıǵı hám júdá, ólshew nátiyjelerinde avtomatikalıq ráwishte hár qıylı matematikalıq operatsiyalar ótkeriw imkaniyatınıń barlıǵı.
    Ólshem dep – shamanıń anıq bir mánisiniń payda qılatuǵın, saqlaytuǵın texnikalıq quralǵa aytıladı.
    Ólshemler turaqlı hám ózgermeli qılıp islenedi, yaǵnıy bir mánisli, mısalı: qarsılıǵı 0.1 Om bolǵan katushka yaki normal element, tárezi tası, turaqlı yaki bir mánisli ólshem; hár qıylı sıyımlılıqtı alıwǵa imkan beriwshi ózgermeli sıyımlılıqlı kondensator bolsa ózgermeli, yaǵnıy kóp mánisli ólshem.
    Bir mánisli ólshemler birikmasi ólshemler toplamın quraydı.
    Standart úlgilar hám úlgi zatlar da ólshemler turkumiga kiritilgen.
    Standart úlgi – zat hám materiallardıń qásiyetlerin hám qásiyetlerin xarakterlewshi shamalardı payda qılıw ushın xizmet qılatuǵın ólshem sanaladı. Mısalı, gidir – budırlıqtıń úlgileri, ıǵallıqtıń standart úlgileri.
    Úlgi zat – bolsa, belgili tayarlaw shárayatında payda bolatuǵın hám anıq qásiyetlerge iye bolǵan zat sanaladı. Mısalı, “taza suw”, “taza metal” hám t.b.
    Shama birligin qayta tiklew hám saqlaw ushın arnalǵan asa joqarı (metrologiyalıq) anıqlıqtaǵı arnawlı ólshew quralları etalon dep ataladı hám birlik ólshemin uzatıwda metrologiyalıq shınjırdıń joqarı zvenosı esplanadı.
    Etalon (ólshewler shkalası yaki birligi etalonı) – shamanıń ólshemin salıstırıw sxeması boyınsha tómengi klass qurallarına uzatıw maqsetinde, shkalanı yaki shama birligin qayta tiklew hám (yaki) saqlaw ushın arnalǵan hám belgilengen tártipte etalon sıpatında tastıyıqlanǵan ólshew quralı yaki ólshew qurallarınıń kompleksi.
    Etalonlar konstruktiv isleniwine hám quramına qarap bólinedi: etalon kompleks, jeke etalon, toparlı etalon, etalon toplamı.

    Download 4.93 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   102




    Download 4.93 Mb.