382
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 7-8 oktabr 2-tom
К
ўр
сатг
ич н
ом
и
Вариантлар
Ум
ум
ий
не
псла
р
со
ни
(
C
n
t/
g
)
Ум
ум
ий
неп
слар
ни
нг
ўр
та
ча
ўл
чам
и (µ
m
)
Т
ол
ад
аг
и н
еп
сла
р
со
ни
(
C
n
t/
g
)
Т
ол
ад
аг
и
неп
слар
ни
нг
ўр
та
ча
ўл
чам
и (µ
m
)
Т
угу
накла
р с
он
и
(Cn
t/
g
)
Т
угу
накла
рн
ин
г
ўр
тача
ўл
чам
и (µ
m
)
Непслар
Тажриба
45
581
40
557
5
746
Корхона
111
686
78
583
33
927
2-жадвал
Таралган пилтанинг узунлик кўрсаткичлари
К
ўр
сатг
ич н
ом
и
Вариантлар
Т
ол
алар мас
сас
ид
аг
и
ўр
тача т
ол
а
узу
нл
иг
и,
(mm
)
Кал
та т
ол
ала
р
массави
й
ул
уш
и,
(%
<1
2
,7
mm
)
Кал
та т
ол
ала
р
ул
уш
и,
(%
<1
2,7
mm
)
Т
ол
ан
ин
г ч
изи
қи
й
зичли
ги
, (мтек
с)
П
иш
иб
ет
ил
га
нл
ик
да
ража
си
, (
ma
t1
)
П
иш
иб
ет
ил
ма
ган
то
лалар
ул
уш
и,
(%
)
Узунлик
Тажриба
29,2
8,1
22,1
164
0,90
5,7
Корхона
28,3
7,6
20,6
169
0,90
5,8
1-2-жадвал кўрсаткичлари шуни кўрсатдики, тажриба вариантида
тайѐрланган таралган пилтанинг кўрсаткичлари
нисбатан устун эканлигини
кўрсатди (непслар миқдори кам, ўлчамлари кичик). Олинган натижаларни
иккала вариантда таралган пилта кўрсаткичлари 1-2-расмларда келтирилган.
384
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 7-8 oktabr 2-tom
ҳисобига титиш, тозалаш ва аралаштириш жараѐнлари
самарали амалга
оширилиб, маҳсулот сифати меъѐр даражасида бўлишини кузатиш мумкин.
Тажриба вариантидаги таралган пилтанинг, корхонанинг таралган
пилтасига нисбатан кўрсаткичлари таҳлил қилинганда, калта толалар
индекси (SFI) 6,78% га купайганлигини; умумий непслар сони (Total Nep Cnt)
59% га камайганини (яхшиланганлиги); тугунаклар сони (SCNep Count) 84%
га камайганини (яхшиланганлиги) кузатиш мумкин.
Тажриба вариантидаги таралган пилтадаги
калта толалар индекси
купайиб кетиши танланган толанинг пишиб етилганлик индекси (Mat),
микронейр (Mic), йигирувчанликнинг барқарорлик индекси (SCI) меъѐрий
кўрсаткичдан ошиб кетганлиги, тозалаш-тараш жараѐнида зарбий таъсирлар
натижасида толаларда зўриқиш ортиши натижасида купайганлигини хулоса
қилиш мумкин.
Хулоса. Келгусида, ―Пахта-тўқимачилик кластерларида пахтани
дастлабки ишлаш ва ип йигиришнинг ўйғунлашган технологиясини яратиш‖
имкониятларини ишлаб чиқаришга жорий
этиш натижасида толани
тойламасдан тўғридан-тўғри йигириш жараѐнига узатиш натижасида,
технологик линияларни иҳчамлаштиришга эришилади. Бу яратилган
технологиянинг асосий афзаллик тарафи, толалар кучли зичланмаганлиги
учун тозалаш-аралаштириш ва тараш жараѐнларида анъанавий усулга
нисбатан сифати яхши хомаки маҳсулот тайѐрланиб, тайѐр маҳсулот чиқиши
ортади.
REFERENCE:
1. Paluanov B, Pirmatov A. Efficient organization of harvesting and
processing of cotton seeds. Universum: технические науки № 3 (84) 2021g.
2. E. Kirtay . a.o. Examination of fiber
neps count during yarn
manufacturing. № 3 (363) Texnologiya tekstilnoy promishlennosti 2016, 102-106
st.
385
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 7-8 oktabr 2-tom
3. Muxtarov J.R. Yigirilgan paxta ipi sifatiga tolalar holatining ta‘sirini
aniqlash usulini takomillashtirish. Diss. Toshkent – 2018.
4. Baxtiyar Paluanov, Abdumalik Pirmatov, Jurabek Muxtarov,
Batir
Kojametov. Investigation of mechanical damage of cotton fiber in the process of
pressing and baling. Universum: технические науки № 3 (96) 2022g. DOI -
10.32743/UniTech.2022.96.3.13229
5. Paluanov Bakhtiyar Aralbaevich,
Pirmatov Abdumalik, Rakhmatullinov
Farrukh Faridovich and Musirov Shuxrat Zivaddinovich. Changes of cotton fiber
properties in the ginning and automatic bale opener.
ECB. 2022; 11(1): 4-7
. DOI:
10.31838/ecb/2022.11.01.002
1>1>