429
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 7-8 oktabr 2-tom
Аннотация. В статье представлено моделирование упругих связей в процессе
отделения примесей от двух и более частицы хлопка-сырца колков колкового барабана,
расположенных наклонно к оси барабана, при очистке хлопка от мелких сорных
примесей. Эффективное использование сетчатых поверхностей хлопкоочистительных
машин для повышения эффективности очистки очистителя видно из результатов
теоретических исследований.
Ключевые слова. Колковый барабан, сетчатая поверхность, эластичная связь,
сила тяжести, коэффициент вязкости, коэффициент жесткости.
Пахта тозалаш корхоналарида пахтани қайта ишлаш регламенти ягона
технологик оқим чизиғига эга бўлиб, пахтани майда ва йирик
ифлосликлардан тозалаш учун мўлжалланган машиналарни ўз
ичига олади
[1].
Пахтани ифлосликлардан тозалаш модулидаги тозалашда тозалаш ѐйи
бўйлаб маълум миқдорда хаво массаси ҳосил бўлиб, тозалаш жараѐнини
жадаллаштириш учун мухим ўрин эгаллайди [2].
АҚШ
олимларининг
ўтказган
изланишларидан
тозалаш
машинаарининг ишчи органларини такомиллаштириш бўйича бир қатор
ишлар олиб борилган [3-4].
Маълумки, пахтани ифлосликлардан ажратиш жараѐни унинг
титкиланиш жараѐнига боғлиқ бўлиб, унинг самарали тзаланиши учун
қозиқлар бикр асосга ўрнатилиши тўрли юзада титкилаш-зарбали таъсирида
тозаланади [5].
Шунингдек, муаллифлар [6-8] томонидан ўтказилган изланишлар
пахтани ифлосликлардан тозалашда бир қатор изланишлар олиб боришган.
Одатда зарба ва судраш кучлари таъсирида тозаланаѐтган пахтани бир
нечта бўлакчалардан ва улар орасидаги сохадан ажралади. Агар пахта бўлаги
етарли даражада алохида бўлакларга ажратилган бўлса, у ҳолда
ифлосликлардан тозалаш жараѐнида ѐлғиз бўлакча
таркибидан ажраладиган
заррачалар миқдорини аниқлаш билан чегараланиши мумкин. Тўрли юзани
431
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 7-8 oktabr 2-tom
)
1
(
0
0
S
S
f
f
тўрли юза билан пахта бўлакча
орасида келтирилган
ишқаланиш
коэффициенти.
0
,
S
S
-тўрли
сиртининг
тўлиқ
ва
перфорациялангандан кейинги юзалари.
1-расм. Тўрли сирт устидаги пахта бўлакчаларининг ҳаракат схемаси.
Юқорида келтирилган тенгламаларни бир қатор ўзгартиришлардан
сўнг, қозиқчалар орасида жойлашган бўлакчалар қуйидаги параметрлар
қийматларида
.
15
)
0
(
,
35
)
0
(
,
70
)
0
(
,
15
.
0
,
4
,
2
.
0
0
3
0
2
0
1
0
м
R
с
м
f
хисобланди.
Ҳисоблаш натижаларида бўлакчаларнинг айланиш бурчаги
2
1
,
ва
3
учун графиклар келтирилган. Бўлакчаларнинг ўзгариш вақти бўйича ва
қозиқчаларнинг хар бир пахта бўлакчаларни бир пайтда суриши билан
боғланиб тўрли сиртдан чиқиб кетиши билан тугалланади (2-расм).
А.П.Севастьянов таклиф этган усул билан аниқлаш мумкин.
Хар бир
пахта бўлакчадан ажраладиган ифлосликларнинг зичлиги кўйидаги
тенгламалар ѐрдамида ечимини аниқланади.
R
R
g
dt
d
k
k
)
sin
(
2
433
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 7-8 oktabr 2-tom
2 - расм. Пахта бўлакчалар тўрли сирт бўйлаб бурилиш бурчакларининг
турли хил қийматларида вақтга боғлиқлик графиклари келтирилган
Олинган графиклар тахлилидан шуни айтиш мумкинки, ускуналарнинг
тозалаш самарадорликларини ошириш учун тозалаш ускуналарининг тўрли
юзаларидан унумли фойдалаиш ҳисобига эришиш мумкинлиги назарий
тадқиқотлар натижаларидан кўриниб турибди.