ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР:
1. U.Hojimatov, Sh.Khakimov, R.S.Khojimatov, F.Hojimatov,Ways to increasethe
pulling force of the fiberby the knife in the roller gin.International Journal of
Advanced Research in Science, Engineering and Technology. Vol. 7, Issue 4, April
2020
2.
Korabelnikov
R.V.,
Mechanics
of
ginning
fine
staple
cotton.
Monography.Tashkent, Uzbekistan, "Science".1990.
485
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 7-8 oktabr 2-tom
ҚОЛДИҚ ТУКДОР ТОЛАНИ ЧИГИТДАН ТОЛАСИНИ АЖРАТИШ
ҚУРИЛМАСИНИ ЯРАТИШ ВА ТАДҚИҚИ
Хожиматов Улугбек Расулжонович, мустақил тадқиқотчи,
Хожиматов Расулжон. Солиевич, доцент,т.ф.н.
Наманган мухандислик технология институти
Аннотация: Ушбу мақолада жараѐнидан кейин чиқаѐтган қолдиқ тукдор
чигитлар таркиби ва уни толасини ажратиб олиш қурилмаси конструкцияси тадкик
килинган
Аннотация: В статье приведены результаты эксприментальных исследование
конструкци установки для джинирования волокна недоджинируемих семян
Kалит сўзлар: тукдор толали чигит,жинлаш, чигит қисми, тола,қурилма
Хозирги кунда пахтани дастлабки ишлаш корхонасида аррали ва
валикли жиндан чиққан чигитлар тўплами таркибидан қолдиқ тукдор толали
чигитлар РНС регенираторида ажратиб олинади ,хамда уни қайта аррали
жин машинасига ССғ15 сеператори орқали юборилади.Лекин бу аррали жин
ишчи камераси ва аррасига қўшимча кучланиш хосил қилади.
Маълумки Ўзбекистон иқтисодиѐтида пахта толаси муҳим ўрин
эгаллайдиШу боистдан пахтани дастлабки ишлаш корхоналарида жинлаш
жараѐнидан кейин чиқаѐтган қолдиқ тукдор толали чигит толасини ажратиб
олиш орқали қўшимча тола чиқишни оширишдир тадқиқот ишини
долзарблигини
кўрсатади.
Тадқиқотчи
олимлар
Х.Т.Ахмедхшжаев,Х.И.Исаханов Р.Мурадов , М.Тожибаев, М.Вохидов ва
ваА.Обидовлар томонидан ўтказилган тадқиқот ишлари аррали жинлаш
жараѐнидан чиқаѐтган чигитлар таркибидан саралаш орқали қолдиқ тукдор
толали чигитларни ажратиш ва қайтадан аррали жинлашга юборилган.
486
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 7-8 oktabr 2-tom
Расм -1. Саралаш жараѐнидан кейинги фракцияларга ажратилган чигитсар
Бунда,1- синқ чигит ва майда ифлослик, 2-туксиз чигит, 3-
линтерлашга юбориладиган чигит, 4- қолдиқ тукдор толали чигит.
Олиб борилган тажрибалар ва тахлиллар натижалари шуни
кўрсатадики,саралаш орқали ажратиб олинган қолдиқ тукдор толали чигит
толалари чигитнинг халаза,ѐн ва микропил(уч) қисмларида турли миқдорда
бўлиши аниқланди.
Расм-2. Қолдиқ тукдор толали чигитлар
Қуйида келтирилган графикдан кўринадики, пахтанинг 9871И
ингичка
487
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 7-8 oktabr 2-tom
Расм-3.9871И нави валикли жинлаш жараѐнидан кейинги чигитла
тақсимоти
толали навини қолдиқ тукдор чигит толаларини тахсимоти
келтирилган .
Қуйидаги графикдан (расм 3) кўринадики,9871 И навини валикли
жинлаш жараѐнидан кейинги чигитларнинг 45,7 фоизи тоза чигитлар,31,6
фоизи линтерлашга,22,7 фоизи қолдиқ тукдор толали чигитлар ташкил
қилади.ва унинг . халаза қисмида 11,7 фоиз,микропил қисмида 7,3
фоиз,чигитни ѐн қисмида 4,2 фоизни ташкил қилиши келтирилган.
Расм- 4. 6524 С нави аррали жинлаш жараѐнидан кейинги чигитла
тақсимоти
488
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 7-8 oktabr 2-tom
Эксприментал қурилма қуйидагича ишлайди,яъни қолдиқ тукдорли
чигит толасини ажратувчи қурилма қуйидагича ишлайди: РНС
қурилмасидани ажратиб олинган қолдиқ тукдорлик чигитлар (1)
таъминловчи орқали соат стрелкаси бўйича ҳаракатланувчи ишчи барабан (3)
юзасига келиб тушади. Ҳамда соат стрелкаси бўйича қўзғалмас пичоқ (4)
орасига юборилади. Бунда қўзғалмас пичоқнинг ишчи барабанга босиш кучи
170 Н/см
2
га тенг. Ишчи барабан юзасига тушган қолдиқ тукдор чигит пичоқ
тиғи бўйлаб ҳаракатланади ва тола барабан орасидан ўтиб ажралади.
Толасидан ажралаѐтган чигит уриш барабани (2) орқали линтерлаш
жараѐнига узатилади. Бу ажратиш жараѐнининг авзаллиги: қолдиқ тукрор
толалар чигитдан бир хил узунликда ажралиб чиқади.
Расм- 5.Қолдиқ тукдор талали чигит толасини ажратиш қурилмаси
Умуман,тадқиқотлар натижасида , жиндан чиққан чигитлар
тўпламидан саралаш ѐки РНС орқали ажратиб олинган тукдор толали
чигитлар қайта жинлаш қурилмасига юборилади. ва ажратиб олинган бир
489
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 7-8 oktabr 2-tom
хил узунликдаги толалар тўплами тозалашга юборилади.Натижада корхонада
қўшимча тола чиқиш миқдори ортади, иқтисодий самарадорлигини
кўпайтиришга олиб келади.
| 