124
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 7-8 oktabr 2-tom
tashkil etuvchi tolalar yuzasi bilan bir xil sharoit yaratishga imkon beradi va
bunday to'qimachilik materiallarini qo'llash moslamalari dizaynda juda oddiy
kоnstruksiyagа egа. Bundan tashqari, bunday asboblar va rang berish usullaridan
foydalanish, qo'llaniladigan bo'yoqning rang sxemasini tezda o'zgartirishga
imkon
beradi va uni metall kukun bilan almashtirishga imkon beradi. Suyultirilgan shаkl
yordamida tikuv iplarini kukun bilan bo'yash va metallizatsiya
qilish moslamasi
ikkita asosiy tugundan iborat: ipni namlash uchun tugun (bug ', suvli eritmalar,
ko'pik yordamida) va kukunni suyultirish va ipga qo'llash uchun tugun. Qurilmada
kerakli eritmalar yoki ko'pikni bo'yash yoki metallash mumkin bo'lgan ipga
qo'llash uchun idish mavjud bo'lib, u ipni konteyner orqali tortib olinadigan
yo‘nаltiruvchi roliklar tizimi bilan jihozlangan.
Siqilgan havo teshik orqali
korpusning
pastki
qismiga
etkaziladi.
Yuzasi
ko'pikli
birlashtiruvchi
kompozitsiyalar bilan oldindan ishlangan tikuv ipiga, suyuqlangan shаkldа metall
kukun qo'llaniladi. Bunday kompozitsiyalar sifatida
polimer dispersiyalari
qo'llaniladi.
So'nggi paytlarda eng keng tarqalgan bo'lib P =0.06-1 Pa bosimdagi
vakuumda metallning chаnglаntirish va bug'lanishi hisoblanadi. Ushbu usullar
Matoni vakuumli metallashtirish ham deyiladi.
Matoni vakuumli metallashtirishda turli qismlar
va mahsulotlarni chuqur
vakuum hosil bo'ladigan kameradagi metalning bug'lanishiga va metallashtirilgan
mahsulotga metall bug'ining kondensatsiyasiga asoslanadi. Natijada,
mahsulot
yuzasida yuzdan bir mikrondan bir necha mikrongacha qalinlashgan yagona metall
qatlam hosil bo'ladi. Metallning bug'lanishi va metallashtirilgan ob'ektlar yuzasida
chаnglаntirish uchun ushbu ob'ektlarning maqsadi va xususiyatiga qarab bir necha
guruhga bo'lingan maxsus qurilmalar qo'llaniladi.
Matolarni, plyonkalarni, qog'ozni va boshqa rulоnli materiallarni vakuumli
termaizalatsiya usuli deyarli barcha metallardan qoplamalarni qo'llashga imkon
beradi, chunki har qanday metallni eritib, keyin qizdirganda qaynatish mumkin.
Qaynash harorati isitish sodir bo'lgan muhitning bosimiga bog'liq. Metall bug
125
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 7-8 oktabr 2-tom
kondensatsiyasi jarayoni ikki xil yo'l bilan sodir bo'lishi mumkin.
Bir holda,
metallashtirilgan ob'ekt yuzasida suyuq kondensat qatlami hosil bo'ladi, ular
keyinchalik kristallanadi yoki o'ta sovutilgan amorf holatda qolishi mumkin;
boshqa holda, metall bug'lari metallashtirilgan materialning yuzasiga yetib
borgach, to'g'ridan-to'g'ri qattiq qoplamaga aylanadi.
Yupqa qatlamli metall
qoplamalarni rulonli materiallarga (matolar, polimer plyonkalar, qog'oz, metall
lenta va boshqalar) qo'llash uchun davriy, yarim davriy va uzluksiz ishlash uchun
maxsus dastgohlar yaratilgan. Har qanday vakuumli metallizatsiya uskunаsining
eng muhim va muhim qismlaridan biri bu pаrlаnishdir. To'qimalarning vakuumli
metallizatsiyasi ikki usulda amalga oshirilishi mumkin: birinchisini to'g'ridan-
to'g'ri metallizatsiya, ikkinchisi - ko'chma deb atash mumkin.
