|
“
Involta” Innovation Scientific JournalBog'liq 46-51 xamdamov iti prezintatsiya new, Harbiy psixologiya va pedagogika asoslari, 1-Topshiriq(1), 10 - маъруза (4), Планы, Тақдимот учун-2, Mavzu Ochlovchi moddalar saqlagan dorivor simliklar, Marfologiya Ma\'ruza№13, Bug‘latish qurilimalarining klassifikatsiyasi Tayanch iboralar , 1 БОБ (1), 2-Mavzu Zamonaviy kompyuter va ularning arxitekturasi. Reja-fayllar.org, 18.04.2023 maktab to\'garak, Psixologiya, result-1 “
Involta” Innovation Scientific Journal Vol. 1 No.8 July (2022)
47
ISSN 2181-2632
www.involta.uz
Shu o‘rinda tabiat va jamiyat o‘rtasidagi munosabatlar hozirga kelib qanday darajalarga kelib
qolganligi haqida qisqacha to‘xtalish zarurati bor. Ikkinchidan, o‘tgan asrning 70 - yillariga kelib AQSH,
Kanada va Yevropa davlatlarida ommaviy turizmning keskin rivojlanishi ham nafaqat tabiiy resurslar
inqirozini kuchaytirdi balki, ijtimoiy-madaniy resurslarning butun saqlanishiga xavf sola boshladi.
[Xaitboyev.R 22-23b] Ekoturizmning mustaqil turizm sohasi sifatida yuzaga kelish davri. XVIII - asrning
oxiri - XIX asrning boshlarida Yevropaning yaxlit qit’asiga ingliz turistlari mahalliy aholining madaniyati,
tarixini o‘rganish bilan bir qatorda ajoyib tabiatini ko‘rib ketish uchun sayohat qilganlar. Chunki Alp
tog‘lari landshaftlari yoki Karpatning tog‘li o‘rmonlari Angliyada uchramaganligi uchun ham turizmning
asosiy obyekti sifatida qaralgan. Lekin ushbu turizm kompleks turistik marshrutlar bilan qo‘shib olib
borilgan. Inglizlarning tabiat qo‘yniga qilinadigan sayyohlikka qiziqishini inobatga olib shveysariyalik
ishbilarmonlar “Grand - tur” tarkibida tabiiy turizm xizmatini tashkil etganlar va u tashkilotchilarga juda
katta miqdorda moliyaviy foyda keltirgan. Shu davrda (1913-yillar) Shveysariyada davlatning alohida
e’tibori bilan qo‘riqlanadigan tabiiy hududlar ajratildi. Qo‘riqxonalarga qilinadigan sayohat garchand
ekoturizm deb nomlanmasada, ular «tabiatga yo‘naltirilgan turizm” sifatida yuzaga kela boshladi.
Bugungi kunda tabiat muhofazasida va insonlarda ekologik ong va madaniyatni shakllantirishda
ekoturizmning muhim o‘rnini dastavval tushungan davlatlar qayd qilingan metodlar va xalqaro modellarni
hech ikkilanmasdan qabul qildilar va o‘z davlatlarida ekoturizmni jadal suratlar bilan rivojlantirib
bormoqdalar. O‘zbekiston Respublikasining Prezidenti Shavkat Mirziyoevning «O‘zbekiston
Respublikasining turizm sohasini jadal rivojlantirishni ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi 2016 yil
2 dekabrdagi PF - 4861 sonli Farmoni mamlakatimizda turizmni rivojlantirishda tub burilishni, yangi
bosqichning zaminini, istiqbolli islohatlarning sharoitlarini yaratdi. Prezident farmonida: «Mamlakatda
turizmni jadal rivojlantirish, mavjud ulkan turizm salohiyatidan yanada to‘liq va samarali foydalanishda
ichki, kirish va chiqish turizmini kompleks rivojlantirishning milliy va hududiy dasturlarini ishlab chiqish
va amalga oshirish»; Respublikaning barcha mintaqalarida zamonaviy jahon standartlariga, turistlarning
talablari va ehtiyojlariga javob beradigan turizm industriyasi ob’ektlarini rivojlantirish belgilangan. Shunga
mutonosib xolda, Qashqadaryo havzasi ham ekoturizimda o’ziga xos hususiyatga ega. Tog‘ va tog’oldi
ekoturizmi bevosita tabiat bilan inson o‘rtasida o‘zaro to‘qnashuvi qay tarzda kechishi bilan bog‘liq.
Yurtimizdagi ko‘plab tabiat go‘shalari borki, u bevosita sayyohlarning dam olish va sog‘lomlashtirish
vazifasini bajaradi. Binobarin tog‘ va tog’oldi hududidagi hushmanzara joylar chet ellik sayyohlar uchun
ochilmagan qo‘riqdir.
Biz ularni qiziqtira olsak, har bir sayyohni tabiat qo‘ynida dam olish va sog‘lig‘ini tiklashga erisha
olsak ekoturizmning imkoniyatlari nihoyatda kengayadi. Ammo buning uchun ekologik vaziyat va turizm
xizmatini yaxshilash talab etiladi. Mahalliy sayyohlarning mavsumiy dam olish paytlaridagi tartibsizligi
natijasida o‘simlik va xayvonot dunyosining payhon qilinishi, lola, ravoch, kiyik o‘ti, tog‘ piyozi kabi
noyob, tibbiyotda foydalaniladigan o‘simliklarning yo‘q qilinishi shu joylarda noxush ekologik vaziyatni
yuzaga keltiradi. Bunday hududlarni qo‘riqlash, avaylab asrash, dam olishni va turistik marshurutlarni
to‘g‘ri tashkil etish lozim. SHu maqsadda ekoturistik tadqiqotlar o‘tkazish va quyidagi tadbirlarni amalga
oshirish maqsadga muvofiqdir.
|
| |
