Vaqif qasimov informasiya təhlükəsizliyinin əsasları Dərslik Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükə­sizlik Nazirliyinin Heydər Əliyev adma Akademiyasının Elmi Şurasının 29 aprel 2009-cu IL tarixli iclasının qərarı ilə




Download 0,6 Mb.
bet50/57
Sana12.12.2023
Hajmi0,6 Mb.
#117387
TuriDərslik
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   57
Bog'liq
Vaqif qasimov informasiya t hl k sizliyinin saslar D rslik Az

Subyektlər resursların əldə olunması üçün sorğu gön­dərə və onlan hər hansı məqsədlərinin yerinə yetirilməsi üçün istifadə edə bilər.
Praktikada çox vaxt subyekt eyni zamanda obyekt rolunda da çıxış edə bilər. Məsələn, əməliyyat sistemi həm subyekt, həm də obyekt kimi təsnif olunur. Belə ki, əməliyyat sistemində yerinə yetirilən proseslər subyektlər, bu sistem mühitində yaradılan və istifadə olunan fayllar, qovluqlar və s. isə obyektlər kimi qəbul olunur. Ona görə də S C O qəbul olunur.
İş prosesində subyektlər müxtəlif əməliyyatlar yerinə yetirirlər, başqa sözlə, subyektlərlə obyektlər arasında qarşılıqlı əlaqə baş verir. Belə qarşılıqlı əlaqə subyektlərin obyektlərə daxil olması adlanır. Daxil olma nəticəsində
informasiyanın subyektlər və obyektlər arasında daşınması (hərəkəti) baş verir.
Sistemdə olan obyektlərin hər birinin subyektlərin mül­kiyyəti olmasım (başqa sözlə, subyektlərin müvafiq obyekt­lərin sahibi olması) faktı aşağıdakı inikas şəklində göstərilir: own:O-^>U.
Bu, eyni zamanda onu göstərir ki, subyektlər öz mülkiy­yətində olan obyektlərlə bağlı bütün hüquqlara malikdirlər və bəzən onlann bir hissəsini və ya hamısını başqa subyektlərə verə bilərlər.
Bundan əlavə, obyektin sahibi olan subyekt digər subyekt­lərin bu obyektə daxilolma hüquqlarını, yəni bu obyektə münasibətdə təhlükəsizlik siyasətini müəyyən edir. Sub­yektlərin obyektlərə qeyd olunan daxilolma hüquqları m X n öslçülü R matrisi şəklində müəyyən edilir. Onun elementi Si subyektinin <>j obyektinə, eləcə də digər subyektlərə giriş hüquqlarını müəyyən edir.



R=




own
rwI2
















own f~21

















































own

Download 0,6 Mb.
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   57




Download 0,6 Mb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Vaqif qasimov informasiya təhlükəsizliyinin əsasları Dərslik Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükə­sizlik Nazirliyinin Heydər Əliyev adma Akademiyasının Elmi Şurasının 29 aprel 2009-cu IL tarixli iclasının qərarı ilə

Download 0,6 Mb.