Voris (inheritance) sinflarni yaratish va foydalanishning object-oriented dasturlashda muhim asosiy qoidalardan biridir. Voris, bitta sinfning boshqa bir sinfning xususiyatlarini va metodlarini o'z ichiga olishi, ularga qo'shimcha xususiyatlar va metodlar qo'shishi mumkin bo'lgan dasturiy boshqarish konsepti sifatida foydalaniladi. Bu, kodni qayta ishlashni engillash, kodni ko'proq qayta ishlatish va loyihalarni tuzishda o'rganilgan qismni qayta ishlatish imkonini beradi.
Voris (inheritance) haqida nazariy ma'lumotlar:
Superclass va Subclass: Voris dasturining asosiy qismi, "superclass" (yoki "base class") va "subclass" (yoki "derived class") sinflaridan iborat. Superclass, umumiy xususiyatlar va metodlar jamlanmasini o'z ichiga oladi. Subclass esa superclassning xususiyatlarini va metodlarini o'z ichiga olishi mumkin.
extends (yoki :) Vorisni o'rnatish uchun "extends" kalit so'zi (Java tilidagi variant) yoki ":" belgisi (C# va Python tilidagi variant) ishlatiladi. Bu belgi orqali subclass superclassning o'z xususiyatlariga va metodlariga ega bo'ladi.
C# misoli:
class Animal {
public void Eat() {
Console.WriteLine("Animal is eating...");
}
}
class Dog : Animal {
public void Bark() {
Console.WriteLine("Dog is barking...");
}
}
C# (C-sharp) tilida klasslar va obyektlarni yaratish va foydalanishning asosiy qoidasi object-oriented dasturlash prinsiplariga asoslangan. Bu dasturlash tilida sinflar obyektlarni yaratish uchun asosiy vosita sifatida ishlatiladi.
Sinflar haqida nazariy ma'lumot:
Sinflar (Classes): Sinflar, obyektlarni yaratish uchun asosiy shablonni taqdim etadi. Sinflar atributlar (maydonlar) va metodlar (funksiyalar) jamlanmasini o'z ichiga oladi. Misol uchun, "Car" sinfi "marka", "model", "yil" atributlarini o'z ichiga olgan bo'ladi.
public class Car
{
public string Make { get; set; }
public string Model { get; set; }
public int Year { get; set; }
}
Obyektlar (Objects): Sinfdan obyekt yaratilganda, o'z ichiga sinfning xususiyatlarini o'zlashtiradi. Obyekt yaratish orqali, sinfning metodlariga murojaat qilishingiz mumkin.
Car myCar = new Car();
myCar.Make = "Toyota";
myCar.Model = "Camry";
myCar.Year = 2022;
Konstruktorlar (Constructors): Konstruktorlar, sinf obyektlarini yaratish jarayonini boshlash uchun ishlatiladi. Konstruktor sinfdan obyekt yaratishda avtomatik ravishda chaqiriladi.
public class Car
{
public string Make { get; set; }
public string Model { get; set; }
public int Year { get; set; }
public Car(string make, string model, int year)
{
Make = make;
Model = model;
Year = year;
}
}
Aksessuarlar (Properties): Aksessuarlar sinf maydonlariga murojaat qilish va o'zgaruvchilarni o'qish/yozish uchun ishlatiladi. Get va set funksiyalari yordamida aksessuarlar amalga oshiriladi.
Xususiy metodlar (Methods): Sinflar metodlar yordamida xususiy funktsiyalarini amalga oshirishadi. Bu metodlar obyektlarga murojaat qilish va ularni boshqarish uchun ishlatiladi.
public void StartEngine()
{
// Dvigatelni ishga tushiramiz
}
C# tilida sinflar va obyektlarni yaratish va foydalanishning keyingi bosqichlarini o'rganish, dasturlarni obyektlarga orientatsiyalash va obyektlarni qanday murojaat qilishni o'rganishning boshlang'ich qadamlaridan biri bo'ladi.
Mavzu bo’yicha amaliy mashg’ulotlar:
|
