Yuqori kuchlanish texnikasi

55 
S
N
ln


yoki 
S
e
N


.
(2.5) 
Bu ifodadan ko’rinadiki, elektrodlar orasidagi masofaning o’sishi bilan 
ko’chkidagi elektronlar soni ham oshib boradi. Ko’chkida paydo bo’lgan elektron 
va ionlar elektr maydoni ta’sirida katod va anodga tomon yo’naladi. 
Bu shart past bosimlarda bir jinsli maydon uchun razryadlanishning 
mustaqilik sharti hisoblanadi. Bu shartga ko’ra ikkilamchi jarayonlar natijasida 
paydo bo’lgan boshlang’ich ko’chki elektrodlar orasini kesib o’tganda katodda 
yana erkin elektronning paydo bo’lishi va ionlanish jarayonining tashqi 
ionizatorsiz oldingiday davom etishini bildiradi.
Faraz qilaylik, ionizator ta’sirida katodning 1 sm
2
yuzasidan har sekundda 
N
o
ta ozod elektronlar chiqayotgan bo’lsin. Bu elektronlar fazoda qoldirgan 
musbat ionlar katodga etib kelib qo’shimcha 
N

elektronlarni urib chiqaradi va 
musbat ionlar sonining oshishiga ham olib keladi: 
N
N
N
I



0
, 
Agar katoddan N
0
 elektron uchib chiqqan bo’lsa, ulardan anodga
S
I
a
е
N
N


tasi etib keladi va elektrodlar oralig’ida bo’lgan ionlar soni 
)
е
(
N
S
I
1


ga teng 
bo’ladi.
Shunday qilib, anodga etib kelgan elektronlar soni:
)
1
(
1
0



S
S
a
e
e
N
N



. 
Bu tenglamaning har ikkala tomonini elektron zaryadiga ko’paytirsak, 
elektrodlar orasida oqayotgan tokning zichligini hosil qilamiz: 
)
1
(
1
0



S
S
a
e
e
I
I



, 
bu yerda I
o
- to’yinish rejimiga mos keluvchi tashqi ionizator hosil qilgan tok 
zichligi. Yuqorida olingan formuladan ko’rinadiki, razryadlanish jarayonining 
mustaqillik sharti bajarilishi bilan tashqi ionizatorning ta’siridan qat’iy nazar 
tokning zichligi cheksiz o’sib ketadi. Musbat zaryadlar yig’ilgan joyda plazma 

56 
bilan to’ldirilgan kanal hosil bo’ladi. Strimer kanali chetlarida kuchaygan maydon 
kuchlanganligidan davom etayotgan fotoionlanish jarayoni kuchli maydon tomon 
yo’nalgan yangi ko’chkilarning paydo bo’lishiga va bu yangi ko’chkilarni o’ziga 
tortuvchi strimer bosh qismida musbat ionlarning paydo bo’lishiga, hamda 
kanalning musbat ionlar bilan to’lishiga olib keladi. e

s
>>1 shart izolyatsiya 
oralig’ining teshilishiga olib keluvchi shart hisoblanadi. Past gaz bosimlarida 
razryad mustaqilligini quyidagi ko’rinishda yozishimiz mumkin: 
1


Download 6,12 Mb.