• TMainMenu
  • TPopupMenu
  • TMemo
  • Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti




    Download 416.9 Kb.
    bet8/14
    Sana01.03.2023
    Hajmi416.9 Kb.
    #43912
    1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   14
    Bog'liq
    O`ktambekov Anvarjon
    95rwmTQImdcxI6J4MBVZa8i3QUpS0wOm0rVkGf6B, pedagogik texnologiyalar, 3-mavzu, История изучения, 2.8, 8. Сузиш ва уни ЎМ НФД 5112000-ЖМ 2020-2021 ў.й, Dasturlash tillari, 84251714, 24, portal.guldu.uz-Eritmalar. Eritmalar konsеntratsiyalari. Eruvchanlik, Р.Ишмухамедов, А.Абдуқодиров, А.Пардаев. Таълимда инновацион технологиялар (таълим муассасалари педагог ўқитувчилар учун амалийвсиялар ). Ўқув қўлланма, Virusologiya fanidan laboratoriya mashg`ulotlari ishlanmasi-hozir.org (1), 1-mavzu, Микробиология итоговой
    2. Standard bo'limi
    Delphi dasturlash tilining komponentalar bibliotekasida mavjud bo’lgan hamda ko’p foydalananiladigan komponentalar bilan tanishib chiqamiz. Delphi dasturlash muhiti Komponentlar palitrasi standart va qo’shimcha komponentlardan (Standard va Additional), dialoglar sahifasidan (Dialogs), tizimli komponentlardan (System) va Visual Basic formatidagi ob’ektlar sahifasidan iborat(VBX).harbir sa.ifadagi komponentlarning tartibi va tarkibi foydalanuvchi tomonidan o’zgartirilishi mumkin.Bu ishni sichqoncha ko’rsatkichini Palitra ustiga keltirib, uning o’ng tugmasi bosilganda chiqadigan menyu yordamida bajarish mumkin. Standart komponentlar.Komponentlar palitrasining 1-sahifasida 14 ta ob’ekt joylashgan. Ushbu ob’ektlar dasturchi uchun eng muhim ob’ektlar bo’lib hisoblanadi.

    1-rasm. Standard komponentalar


    3. Frame komponenti, MainMenu va PopupMenu komponentlari Label, Edit, Memo, Button komponentlari
    Komponentalar palitrasining Standard qo’shimcha ilovalari komponentalari sizning dasturingizga Windows standart interfeysli elementlarning 14 tasining ulanishini amalga oshiradi.

    TMainMenu



    Bosh menyu komandalari Panelini va ularga mos keladigan tushib qoladigan menyularni yaratadi. Barcha menyu komandalarining identifikatorlari menyuning har qanday konkret komandasiga kirish huquqiga ega bo’lgan Items xususiyati bilan aniqlanadi. AutoMerge xususiyati Merge va UnMerge metodlari bilan birgalikda turli shakldagi menyularning birlashish jarayonini boshqaradi.

    TPopupMenu



    Shakl yoki bironta boshqa komponenta uchun maxsus menyu yaratadi.
    E’tiborga oling, aynan shu maqsad uchun har qanday boshqa komponenta PopUpMenu xususiyatiga ega bo’lib, bu xususiyatda siz uning bilan bog’liq menyuga iqtibos qilishingiz mumkin.
    Agar siz sichqonchaning o’ng tugmasini shaklga yoki berilgan komponenta mansub bo’lgan biron boshqa elementga bosish bilan maxsus menyu ekranda paydo bo’lishini xoxlasangiz, AutoPopUp xususiyatining true qiymatini o’rnating. Voqea qayta ishlatgichi - OnPopUp yordamida bevosita maxsus menyuning paydo bo’lishi oldidan bajariladigan protsedurani aniqlashi mumkin.
    TLabel

    Shaklda tahrir qilib bo’lmaydigan statik matnning to’rtburchak sohasini aks ettiradi.
    Odatda matn boshqa komponenta nomidan iborat bo’ladi.
    Nom matni Caption xususiyatining qiymatidir. Alignment xususiyati matnni tekislash usulini aniqlaydi. Shrift o’lchami avtomatik tarzda sohaning maksimal to’ldirilishiga mos kelishi uchun, AutoSize xususiyatining true qiymatini o’rnating.
    Kalta soha ichida matnning hammasini ko’rish imkoniga ega bo’lish uchun,
    WordWrap xususiyatining true qiymatini bering. Transparent xususiyatining true qiymatini o’rnatsangiz, boshqa komponentaning bir qismini to’g’ri uning ustida joylashtirilgan nom orasidan ko’rinib turadigan qilishingiz mumkin.
    TEdit

    Axborot yakka satrining tahrir qilinayotgan kiritishidagi to’rtburchak sohani shaklda aks ettiradi. Tahrir sohasining ichidagi boshlang’ich narsalarni Text xususiyatining qiymati bo’lgan satr aniqlaydi.
    TEdit komponentasi TCustomEdit sinfining to’g’ridan-to’g’ri hosilasi bo’lib, uning barcha xususiyatlari, metodlari va voqealariga vorislik qiladi.

    TMemo



    Axborot ko’plab satrining tahrir qilinayotgan kiritishidagi to’rtburchak sohani shaklda aks ettiradi. Tahrir sohasining ichidagi boshlang’ich narsalarni Lines xususiyatining qiymati bo’lgan satrlar massivi aniqlaydi. Ushbu xususiyat qiymati ustunida tugmachani bossangiz, ro’yxat elementlari muharririning darchasi ochiladi.
    TMemo komponentasi TCustomMemo sinfining to’g’ridan-to’g’ri hosilasi bo’lib, uning barcha xususiyatlari, metodlari va voqealariga vorislik qiladi. TButton

    Yozuvli to’rtburchak tugmani yaratadi. Tugmacha bosilganda, dasturda birorbir hatti- harakat nomlanadi (initsiallashtiriladi).
    Tugmachalar ko’proq Dialogli darchalarda qo’llanadi. Default xususiyatining true qiymati tomonidan tanlab olingan yashirin tugmacha, Dialog darchasida har gal Enter klavishasi bosilganda OnClick voqea qayta ishlatgichini ishga tushiradi. Cancel xususiyatining true qiymati tanlab olgan bekorqilish tugmachasi, Dialog darchasida har gal Escape klavishasi bosilganda, OnClick voqea qayta ishlatgichini ishga tushiradi.
    TVutton komponentasi TButtonControl sinfining hosilasi hisoblanadi. TCheckBox

    Ikkita holatga hamda tavsifiy matnga ega bo’lgan kvadrat check-boxni yaratadi (bunda tavsifiy matn check-boxning vazifasini spetsifikatsiya qiladi).
    Box holatini bildiruvchi «Check» biron-bir variantning tanlanishiga mos keladi (box ustidan tortilgan chiziq bilan belgilanadi). «UnCheck» holati esa tanlov olib tashlanishiga mos keladi - bunda Checked komponentasining xususiyati mos ravishda o’zgaradi hamda OnClick voqeasi yuzaga keladi. Tavsifiy matn Caption xususiyatida saqlanadi. AllowGraed xususiyatining true qiymatini o’rnatib, boxni to’qroq rangli (masalan, kulrang) qilish mumkin. State xususiyati joriy holatni va box rangini aks ettiradi.
    TCheckBox komponentasi TButtonControl sinfining hosilasidir. TRadioButton

    Ikkita holatga hamda tavsifiy matnga ega bo’lgan yumaloq tugmachani yaratadi (bunda tavsifiy matn yumaloq tugmachaning vazifasini spetsifikatsiya qiladi).
    Radio-tugmalar bir-birini istisno qiladigan tanlov variantlarining to’plamidan iborat: ya’ni ushbu vaqt daqiqasida faqat bitta tugma tanlab olinishi mumkin (ichki qora doiracha bilan belgilanadi). Avval tanlangan tugmadan esa tanlov avtomatik tarzda olinadi. Radio-tugma bosilganda, Checked komponentasining xususiyati ham mos ravishda o’zgaradi va OnClick voqeasi yuzaga keladi.
    Odatda radio-tugmalar avvaldan shaklda o’rnatilgan konteyner ichiga joylashtiriladi. Agar bitta tugma tanlangan bo’lsa, ushbu guruhga mansub barcha boshqa tugmalarning tanlovlari avtomatik tarzda olib tashlanadi. Masalan, shakldagi ikkita radio-tugma, agar ular boshqa-boshqa konteynerlarda joylashgan bo’lsagina bir paytning o’zida tanlab olinishi mumkin. Agar radio- tugmalarning guruhlanishi ochiq-oydin berilmagan bo’lsa, bu holda ularning hammasi, yashirin holda, konteyner darchalari (TForm, TGroupBox yoki TPanel) dan birida guruhlanadi. TRadioButton komponentasi TButtonControl sinfining hosilasidir.

    Download 416.9 Kb.
    1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   14




    Download 416.9 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti

    Download 416.9 Kb.