Zaryad aloqali asboblar qurilmalari




Download 0.55 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/6
Sana26.01.2023
Hajmi0.55 Mb.
#39588
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Nematov Shoxrux (Kurs ishi) (1)
сув кимеси маъруза, G УЧЕБНОЕ ПОСОБИЕ ПО ГЕОХИМИИ Новый вариант3
Kirish (Qizil Yashil Moviy - qizil, yashil va ko'k). 
Video adapter va monitor o'rtasidagi interfeys diskret (TTL signallari 
bilan) yoki analog bo'lishi mumkin. Monoxrom va erta rangli monitorlar 
uchun evolyutsion diskret interfeys CGA va EGA hozirgi mashhur 


20 
analog interfeys bilan almashtirildi VGA, ko'p sonli ranglarni uzatishni 
ta'minlash. Biroq, keyingi analog signal uzatish sifati o'sib borayotgan 
ehtiyojlarni qondirishni to'xtatdi (skanerlash chastotasi va ruxsati oshishi 
bilan) va yangi raqamli interfeys paydo bo'ldi. DVI... Matritsani tashkil 
qilish va hujayralarning nisbatan yuqori inertsiyasiga ega tekis panelli 
displeylar uchun maxsus raqamli interfeysdan foydalanish tavsiya etiladi 
(DVI emas, balki tekis panel monitor interfeysi). 
Zamonaviy adapterlarda yana standart televizorni maxsus signal 
konvertori orqali ulash mumkin. Televizion interfeys uchun 
kompyuterning video signalini tashqi "televidenie muhiti" bilan 
birlashtirish uchun muhim bo'lgan tashqi televizion tizimdan (konvertor) 
sinxronlashni ta'minlash mumkin. 
Shaxsiy kompyuterlar uchun birinchi monitorlar TTL darajalari bilan 
diskret interfeysga ega edi. RGB TTL. Monoxrom monitor uchun faqat 
ikkita signal ishlatilgan - video (nurni yoqish / o'chirish) va yuqori 
yorqinlik. Shunday qilib, monitor uchta yorqinlik darajasini ko'rsatishi 
mumkin edi: 2 2 - 4 bo'lsa-da, "quyuq piksel" va "yuqori yorqinlik bilan 
qorong'i" farqlanmaydi. 
Monitorni yoqish / o'chirish 
Sinfning rangli monitorlarida CD { Rang Displey) har bir nurni yoqish 
uchun bitta signal va yorqinlikni oshirishning umumiy signali bor edi. 
Shunday qilib, 4 2 = 16 rang o'rnatilishi mumkin edi. 
G Monitor 
Keyingi 
sinf 
yaxshilangan 
rangli 
displeydir ECD (Rivojlangan Rang Displey) har bir asosiy rang uchun 
ikkita signalli diskret interfeysga ega edi. Signallar to'rtta intensivlik 
gradatsiyasidan birini o'rnatishga imkon berdi; kodlangan ranglarning 
umumiy soni (2 2) 3 = 2 6 = 64 ga yetdi. 
2 - har bir kanal uchun ikkita signal; 
3 - uchta kanal. 
QIZIL, YASIL, KO'K va Qizil, Yashil, Moviy signallar mos ravishda 
asosiy ranglarning eng muhim va ahamiyatsiz bitlarini bildiradi. 
G, g Monitor 


21 
Monitorning gorizontal va vertikal sinxronizatsiyasi H.Sync va V.Sync 
signallari orqali amalga oshiriladi. (Gorizontal, Vertikal sinxronlash) 
Raqamli 
tarmoqlarning 
keng 
tarqalishiga 
qaramay, 
analogli 
ma'lumotlarni uzatish kanallari hali ham qo'llanilmoqda. Buning bir 
qancha sabablari bor. 
Sanoat avtomatlashtirish tizimlarida mavjud ko'p miqdorda ko'p yillar 
oldin analog ma'lumotlarni uzatish kanallari yordamida ishlab chiqilgan 
va ishlab chiqarilgan qurilmalar. Bu sensorlar, aktuatorlar (klapanlar, 
nasoslar), shuningdek, ro'yxatga olish moslamalari (magnitafonlar) 
bo'lishi mumkin. Ushbu uskunani almashtirish sekin va juda katta 
kapital qo'yilmalarni talab qiladi. Bundan tashqari, korxonani to'liq 
raqamli tarmoqlarga o'tkazish deyarli barcha uskunalar va axborot kabel 
tarmoqlarini bir bosqichda almashtirishni anglatadi. Bunday keng 
ko'lamli qayta qurish nafaqat katta mablag'larni, balki ishlab chiqarish 
jarayonini to'xtatishni ham talab qiladi, bu ko'p hollarda qabul qilinishi 
mumkin emas. Shuning uchun, yaratish yoki yangilashda avtomatik 
tizimlar nazorat qilish, sensorlardan ma'lumot olish va boshqaruvni 
aktuatorlarga o'tkazish uchun analog ma'lumotlarni uzatish kanallaridan 
foydalanish kerak. 
Afzalliklar 
Sensorlardan ma'lumotlarni uzatish interfeysi sifatida 4 ... 20 mA oqim 
pastadiridan foydalanishning asosiy afzalligi ma'lumotlarni yig'ish 
tizimiga ulanish uchun faqat ikkita simdan foydalanish hisoblanadi. 
Bundan tashqari, raqamli interfeyslardan farqli o'laroq, qo'shimcha 
apparat va dasturiy vositalar o'rnatish vaqtida standart aloqa protokolini 
yoki qo'shimcha sozlamalarni (masalan, manzilni dasturlash) amalga 
oshirish uchun. 
Shu bilan birga, raqamli boshqaruvchi tomonidan boshqarilishi kerak 
bo'lgan aqlli sensorlar (signalni oldindan qayta ishlash uchun 
mikrokontrollerlar o'rnatilgan) yoki analog interfeysli aktuatorlar bilan 
analog interfeyslardan foydalanish raqamli-analogga o'tkazgichdan 
foydalanishni talab qiladi. . Turli hollarda oqim va potentsial 
interfeyslardan foydalanish mumkinligini hisobga olsak, sxemani 


22 
soddalashtirish va uning narxini pasaytirish uchun qo'shimcha 
elementlarsiz ikkala turdagi chiqish signallarini ta'minlay oladigan DAC 
chipini tanlash tavsiya etiladi. 
Bu ixtisoslashgan o'n olti bitli raqamli-analogli konvertorning 
mikrosxemasidir MAX5661(2-rasmga 
qarang). 
Mikrosxemaning imkoniyatlari uni shu kabi qurilmalardan keskin ajratib 
turadi. Shuni ta'kidlash kerakki, u ikkala oqim signalini 0 ... 20/4 ... 20 
mA oralig'ida va potentsialni (shu jumladan, ulanish simlarining 
qarshiligini kompensatsiya qilish bilan 4 simli zanjirda) ishlab 
chiqarishga qodir. ± 10 V gacha bo'lgan amplituda va dastlabki nol ofset 
0,1% dan oshmaydi va umumiy xatolik to'liq shkalaning 0,3% dan ko'p 
emas. DAC ning uzatish xarakteristikasi kafolatlangan monotonlikka 
ega, bu yopiq konturli kontrollerlar uchun juda muhimdir. 
Mikrosxemani loyihalashda 4,096 V mos yozuvlar kuchlanishining 
tashqi manbasidan foydalanishga qaror qilindi. Bu DACning ishlashi 
paytida kristall harorati sezilarli darajada o'zgarishi mumkinligi, bu 
parametrlarga sezilarli ta'sir ko'rsatishi mumkinligi bilan bog'liq. 
o'rnatilgan mos yozuvlar kuchlanishi va umuman tizimning aniqligini 
sezilarli darajada kamaytiradi. Bu harorat o'zgarishi, ayniqsa, kuchlanish 
oqimi konvertorining chiqish tranzistori mikrosxemaga o'rnatilganligi 
sababli, yuqori besleme zo'riqishida (40 V gacha bo'lishi mumkin) va 
past yuk qarshiligida oqim chiqishida yaqqol namoyon bo'ladi. Kichkina 
DAC bilan bu unchalik muhim emas, ammo 16 bitli tizimlar uchun mos 
yozuvlar kuchlanish manbasini asosiy kristaldan tashqariga o'tkazish 
aniqlik xususiyatlarini sezilarli darajada yaxshilashi mumkin. 
Ta'riflangan IC ning yana bir afzalligi - boshqaruv mikrokontrolleri 
bilan aloqa qilish uchun yuqori tezlikda (10 MGts gacha) ketma-ket SPI 
/ QSPI / Microwire interfeysidan foydalanish va bir nechta 
mikrosxemalarni ketma-ket ulash mumkin (Daisy Chaining). FAULT 
chiqishi mavjud bo'lib, u kuchlanish chiqishi qisqa tutashuvi yoki oqim 
halqasi buzilganda faollashadi. Chiqishlarning signal holati haqida 
ma'lumot ketma-ket interfeys orqali ham mavjud. Mikrosxemaning 
chiqish bosqichlari dasturiy ta'minot yordamida yoki erga yoki besleme 


23 
kuchlanishiga (+5 V nom.) ulangan maxsus kirishlar yordamida 
sozlanishi mumkin. 
MAX5661 mikrosxema ham asinxron boshqaruv uchun ikkita kirishga 
ega. Ulardan biri - CLR - DAC-ni qayta o'rnatish yoki oldindan 
o'rnatilgan qiymatni (dasturiy ta'minot tomonidan aniqlanadi) yuklash 
imkonini beradi. Boshqasi - LDAC - kirish ma'lumotlar registrining 
qiymatini yuklash imkonini beradi. Ikkala kirish bir vaqtning o'zida bir 
nechta mikrosxemalarni asenkron boshqarish uchun ishlatilishi mumkin. 
Interfeys (ing. pIyeggase) — texnik va programmalash vositalari 
majmui; hisoblash, boshqarish yoki oʻlchash tizimlari (mas, EHM ning 
opera-tiv va tashqi xotira qurilmasi)dagi turli funksional qurilmalarning 
oʻzaro taʼsirini taʼminlaydi. Uuzatilayotgan axborotlarni kodlash va sin-
xronligiga nisbatan belgilangan qoida hamda kelishuvga muvofiq tayyor 
modullardan sistemani, qurilmalarning mexanik va elektr birikmalarini 
sig-nad koʻrinishida (axborotlar va boshqa shaklida) toʻplashga imkon 
beradi. 
Kompyuter ishlashi uchun apparatli (Hardware) ta‟minotdan tashqari 
dasturiy (Software) ta‟minot ham muhim ahamiyatga egadir. Kompyuter 
tizimini tashkil etuvchi bu ikki vositaning oʻzaro aloqasi interfeys 
deyiladi. Interfeys bir necha turga boʻlinadi, ya‟ni: apparatli interfeys; 
dasturiy interfeys; apparatli-dasturiy interfeys. Apparatli interfeysni 
kompyuter qurilmalarini ishlab chiqaruvchilar ta‟minlaydi. Dasturiy 
ta‟minot bilan apparatli ta‟minot oʻrtasidagi mutanosiblikni operatsion 
sistema boshqaradi. Kompyuterli tizim samarali ishlashi uchun apparatli 
va dasturiy ta‟minotdan tashqari foydalanuvchi qatnashadi. kompyuterda 
ishlashi jarayonida uning apparatli ta‟minoti bilan ham, dasturiy 
ta‟minoti bilan ham aloqada boʻladi. Insonning dastur bilan va 
dasturning inson bilan muloqatga kirishish usuli foydalanuvchi 
interfeysi deyiladi. Dasturlar xilma-xil boʻlgani uchun ularning 
interfeysi 
ham 
turlicha 
boʻladi. 
Foydalanuvchi 
interfeysini 
xususiyatlariga koʻra bir nechta turga ajratish mumkin. Dasturning 
ishlash muhitiga qarab, dastur nografik yoki grafik interfeysga ega 
boʻladi 


24 
Amaliy Qism 
3.1
Zaryad aloqali asbob (ZAA) (13.17-rasm) yupqa dielektrik qatlam 
D bilan qoplangan va yuzasiga 12 ta boshqaruvchi metall elektrodlar 
tizimi joylashtirilgan yarim o„tkazgich kristaldan (masalan, p — turli) 
iborat. Shunday qilib, 12 ta MDY — tizim hosil qilinadi. Tizim lar soni 
N elem entlar orasidagi masofaga, yozuvchi impuls davomiyligiga b o g 
iiq 
bo„ladi va N = 200 ga yetishi mumkin. H ar bir elektrod kengligi 10-H2 
mkm ni, ular orasidagi masofa esa 2h-4 mkm ni tashkil etishi mumkin. 
M agnitoelektronika asboblari. M a g n ito e le k tro n a sb o b la rd a 
ferrom agnit m ateriallar ishlatiladi. U lar dom en tuzilishga ega, ya‟ni 
butun hajm i ko„p sonli lokal sohalar — dom enlardan tashkil topadi. 
D o m e n la r t o „y in g u n ch a sp o n ta n m ag n itlan g an . U la r 
polosali, 
labirinsimon va silindrik shaklga ega bo„lishi m umkin. D om enning 
chiziqli o „lcham lari m illim etrning m inglarcha ulushidan o „nlarcha 
ulushiga teng. D om enlar o „zaro chegaradosh devorlar (Blox devorlari) 
bilan ajralib turadi. Bu devorlarda bitta dom en m agnitlanganlik 
vektoriga nisbatan asta o „zgarishlari sodir bo„ladi. 
M agnitoelektronika asboblarida axborot signalini tashuvchi sifatida 
quyidagi dinam ik birjinslimasliklarning biridan foydalaniladi: 
silindrik shakldagi dom enlarBu texnologiya 1990 -yillarning oxirida 
paydo bo'lgan va bu yozilish vaqtida hali ishlab chiqilmoqda. 
Kompyuterni boshqarish uchun odamning yuz ifodasi, uning qarash 
yo'nalishi, o'quvchining o'lchami va boshqa belgilar qo'llaniladi. 
Foydalanuvchini aniqlash uchun uning ko'zlari ìrísí chizilgan, barmoq 
izlari va boshqa noyob ma'lumotlar ishlatiladi. Rasmlar raqamli 
videokameradan o'qiladi va keyin ishlatiladi maxsus dasturlar naqshni 
aniqlash buyruqlari bu rasmdan chiqariladi. Bu texnologiya, kompyuter 
foydalanuvchisini aniq aniqlash muhim bo'lgan dasturiy mahsulotlar va 
ilovalarda o'z o'rnini egallashi mumkin. 


25 
Qachonki 
siz 
kompyuterni 
yoqsangiz, 
siz 
bilan 
shug'ullanasiz foydalanuvchi interfeysi(Foydalanuvchi interfeysi, UI), bu 
oddiy va ravshan ko'rinadi, lekin buni amalga oshirish uchun sohada 
ko'p mehnat talab qilindi. Keling, 1990 -yillarga qaraylik, stol 
kompyuterlari hamma joyda paydo bo'lgan va UI texnologiyalari 
evolyutsiyasi xronologiyasini bergan. Keling, UI dasturlash vositalari 
qanday paydo bo'lganini va bugungi kunda qanday ekanligini ko'rib 
chiqaylik. Jadval 1 UIni ishlab chiqishning asosiy vazifalari ro'yxatini 
taqdim etadi, uning asosida toifalarga bo'lingan foydalanuvchi 
interfeyslarini amalga oshirishning turli texnologiyalari tahlil qilingan. 
Bu toifalarning har biriga bir yoki bir nechta muammolarni taxminan bir 
xil tarzda hal qiladigan texnologiyalar kiradi.  
Foydalanuvchi interfeysi texnologiyalarining kichik, ammo muhim 
qismi foydalanuvchilar, ma'lumotlar, vazifalar yoki boshqa turdagi 
dastur modellari asosida foydalanuvchi interfeysini yaratadi. Interfeys 
butunlay yoki yarim avtomatik modeldan ishlab chiqariladi. Modellar, 
shuningdek, interfeys yaratish uchun asos sifatida ishlatilmasdan, ish 
vaqtida talqin qilinishi mumkin. Qanday bo'lmasin, yuqori darajadagi 
foydalanuvchi interfeysi avtomatizatsiyasi tufayli ushbu toifadagi 
texnologiyalar ishlab chiqaruvchilarning vaqtini tejaydi va xatolar sonini 
kamaytiradi va hosil qilingan interfeyslar yagona tuzilishga ega. Biroq, 
umumiy foydalanuvchi interfeysi moslashuvchan emas, cheklangan 
funksionallik va oldindan aytib bo'lmaydigan avlod jarayoni. Biroq, agar 
domen modeliga to'g'ridan -to'g'ri havola mavjud bo'lsa, umumiy 
foydalanuvchi interfeysi bilan ilovalarni ishlab chiqish juda aniq. Bu 
turkumda keng qo'llaniladigan yalang'och ob'ektlar arxitekturasi 
namunasi bo'lgan o'nga yaqin misollar bor. Avtomatik foydalanuvchi 
interfeysi yaratish muayyan mavzularda muvaffaqiyatli qo'llanilishi 
mumkin - masalan, muloqot oynalari va foydalanuvchi interfeyslarini 
loyihalashda. masofaviy boshqarish tizimlar. Tadqiqotchilar ushbu 
texnologiya sinfining keyingi rivojlanishini modellashtirish texnikasini 
takomillashtirishda va yaratilgan UI qulayligini yaxshilash uchun 
modellarni birlashtirishning yangi usullarini izlashda ko'rishadi. 


26 

Download 0.55 Mb.
1   2   3   4   5   6




Download 0.55 Mb.
Pdf ko'rish