O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH
VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
QARSHI FILIALI
KI FAKULTETI
ATS - 11 – 20 - GURUH TALABASINING
OPERATSION TIZIMLAR FANIDAN
1-Amaliy ish
Bajardi: Haydarov Suhrob
Qabul qildi: Xo’jaqulov N
Qarshi 2023
Mavzu: OT da buyruqlar qatori intepretatori va OT da buyruqlar qatori qobig‘i.
Masalaning yechilishi: Kompyuterimizni ishga tushirganimizdan so‘ng operatsion
tizimining ishchi stoliga Windows + R tugmasini
bosamiz. Natijasi esa quyidagicha bo‘ladi: Открыт maydoniga cmd kodini yozib
OK tugmasini bosamiz. So‘ngra quyidagi oynani hosil qilamiz:
Shu qora oyna chiqadi
Yuqoridagi oynadan 3-satrni tahlil qilaylik, unda C:\Users\WELCOME MR
SUKHROB > kodi yozilgan. C: bu kompyuterimizning xotiradan ajratilgan C lokal
diskidir. Users bu kompyuterning foydalanuvchilarini hisobga olish katalogidir.
WELCOME MR SUKHROB esa bu foydalanuvchining nomi hisoblanadi.
Masalaning qo‘yilishi bo‘yicha lokal disklar orasidagi harakatni amalga oshiramiz,
buning uchun quyidagi ketma-ketliklar bajarilishi kerak:
Yuqoridagi kodni terib natijasini ham oldik, ya’ni endi D lokal diskdamiz. Huddi
shu tartibda qolgan disklarimizga ham murojaat qilsak bo‘ladi.
Keyingi bosqichda esa lokal diskimizda katalog hosil qilamiz, uning uchun avval,
papkalar nomi ustma-ust tushib qolmasligi uchun lokal diskning ichida qanday
ma’lumotlar borligini aniqlab olishimiz zarur bo‘ladi.
Buning uchun quyidagi kommandani buyruqlar satriga yozamiz:
Bu oynani tahlil qilib kuraylik qizil chiziq ichidagi yozuvlar D lokal diskda
joylashgan papkalar va ularning nomi. 2-holat bu sariq rang bilan belgilangan
umumiy papkalarning hajmi hisoblanadi. 3-holat esa yashi rang bilan belgilagan joy
usha papkalarni yaratilgan kun-oy-yil va vaqti kursatilgan
cd buyrug‘i katalog ochish uchun foydalaniladi, uni tasvirlash uchun kod tagiga
qizil rang bilan tagiga chizildi, yashil rangda tagiga chizilib tasvirlangan yozuv bu
katalogimiz nomidir. Uning natijasini kompyuterizning biz ko‘rsatgan manziliga
kirib tekshiramiz:
Natijani tekshirishning 2-turi sifatida DIR buyrug‘idan foydalanib ko‘raylik:
cd buyrug‘i kataloglarga bir qadam o‘tish amalini bildiradi va uning tagiga qizil
chizilgan, tagiga sariq chizik tortilgan yozuvimiz katalogning nomi, ko‘k rangda
tasvirlangani esa katalogning nomi hisoblanadi. Ushbu katalogning ichida biror bir
vord fayl yarataylik. Uning uchun biz COPY CON buyrug‘idan foydalanamiz.
Misol sifatida salom nomli vord faylni hosil qilib uning ichiga “salom” so‘zini
yozaylik:
Demak, yuqorida tasvirlangan rasmdagi tagiga qizil chiziq bilan tasvirlangan
buyruq bu salom nomli vord faylidir va uning formati doc. Tagida yashil chizik
chizilgani esa uning ichida yozilgan ma’lumot, sariq chiziq tasvirlangan yozuv
faylning ichiga ma’lumot kiritilgan so‘ng klaviaturadan F6 tugmasigi bosganimizda
shunday tusni oladi, ya’ni ma’lumotlarni faylga saqlashni anglatadi. Tagida ko‘k
chiziq bilan tasvirlangan yozuv esa katalogda 1ta fayl yaratilganini anglatadi. Endi
esa ushbu jarayonlarni tasdig‘ini ko‘rish uchun D lokal diskimizga kirib tekshirib
ko‘ramiz:
Fayl hosil bo‘libdi. Ichiga biz yozgan ma’lumot yozildimi? :
Ha, yozilgan ekan. Demak, biz barcha ishlarni to‘g‘ri amalga oshirdik.
salom nomli fayldan nusxa olamiz, buning uchun quyidagi kodlarni buyruqlar
qatoriga kiritamiz:
Tagida sariq rang bilan ko‘rsatilgan buyrug‘imiz orqali fayllarni ko‘chirish mumkin
ya’ni COPY kodi, tadida yashil rang bilan ko‘rsatilgan yozuv bu biz nusxa
olmoqchi bo‘lgan faylimiz hisoblanadi, fayl ko‘chirilib o‘tqazilish vaqtida formatini
ko‘rsatish shart, tagida qizil rang bilan ko‘rsatilgan yozuv o‘zak katalog va
katalogning nomi hisoblanadi, fayl nusxasi ko‘chirilib o‘tqaziladigan joyning aniq
adresi ko‘rsatilish shartdir, buning uchun quyidagi amallar bajariladi:
| 