Zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalari

Ishni bajarish tartibi 
1.
Cisco packet tracer dasturi ishga tushiriladi.
2.
AMALIY ISH uchun bizga 2911 versiyadagi router, 2960 switch va 
kompyuterlar kerak bo’ladi.
3.
Quyida keltirilgan topologiya quriladi.
4.
Qurilgan topologiya testlab ko
`riladi.
1-rasm. Tadqiq etilayotgan tarmoq topologiyasi SWITCH ga 
kiritiladigan komandalar.
Switch>en 
Switch#conf t 
 Switch(config)#vlan 10 
Switch(config-vlan)#name 1-guruh 
Switch(config-vlan)#exit
Switch(config)#interface range fastEthernet 0/1-4
Switch(config-if-range)#switchport mode access

Switch(config-if-range)#switchport access vlan 10 
Switch(config-if-range)#exit 
Switch(config)#vlan 20 
Switch(config-vlan)#name 2-guruh 
Switch(config-vlan)#exit
Switch(config)#interface range fastEthernet 0/5-8 
Switch(config-if-range)#switchport mode access
Switch(config-if-range)#switchport access vlan 20 
Switch(config-if-range)#exit 
Switch(config)#interface fastEthernet 0/9 
Switch(config-if)#switchport mode trunk
Switch(config-if)#switchport trunk allowed vlan 10
Switch(config-if)#do wr 
ROUTER ga kiritiladigan komandalar. 
Router>en 
Router#conf t 
Router(config)#interface gigabitEthernet 0/0 
Router(config-if)#no shutdown
Router(config-if)#ex 
Router(config)#interface gigabitEthernet 0/0.10 
Router(config-subif)#encapsulation dot1Q 10 
Router(config-subif)#ip address 192.168.10.1 255.255.255.0 
Router(config-subif)#ex 
Router(config)#interface gigabitEthernet 0/0.20 
Router(config-subif)#encapsulation dot1Q 20 
Router(config-subif)#ip address 192.168.21.1 255.255.255.0 
Router(config-subif)#ex 
Router(config)#ip dhcp pool t1 
Router(dhcp-config)#network 192.168.10.0 255.255.255.0 
Router(dhcp-config)#default-router 192.168.10.1 
Router(dhcp-config)#ex 
Router(config)#ip dhcp pool t2 
Router(dhcp-config)#network 192.168.21.0 255.255.255.0 
Router(dhcp-config)#default-router 192.168.21.1
Router(dhcp-config)#exit 
Router(config)#do wr

Qurilgan topologiyani sozlashda xatolikka yo’l qo’yilgan. Ushbu xatolik 
qayerda sodir bo’lganligini toppish uchun har bir vlandagi bitta hostga static IP 
address va qolgan hostlarga dinamik IP address berib chiqish kerak.
2-rasm. Vlan 10 va Vlan 20 dagi hostlarga static IP address berish 
3-rasm. Vlan 10 dagi hostlar dinamik IP addresslarni sozlash 

4-rasm. Vlan 10 dagi hostlar dinamik IP address berish 
Yuqoridagi rasmlardan ko’rish mumkinki Vlan 10 dagi hostlar ip address 
olgan lekin vlan 20 dagi hostlar ip address olmagan. Demak, vlan 20 nima uchun 
ip address olmaganligini aniqlab ushbu xatolikni bartaraf etishimiz kerak.
Komutator va marshrutizator qurilmalarida muammolarni aniqlash uchun 
quyidagi buyruqlardan foydalaniladi:
– Komutator uchun:
Show vlan
– vlanlarni ko’rish
Show vlan brief 
Show interface trunk
Show ip arp- 
Show mac-address-table- 
Show ip interface brief show interface fastEthernet 0/1… 
– 
Marshrutizator uchun:
Show ip arp- Show dhcp 
lease- Show ip dhcp pool- 
Show ip dhcp binding-… 

5-rasm. Show vlan
5-rasmdan Vlanlarda muammo yo’qligini ko’rish mumkin.
6-rasm. Show interface trunk
6-rasmdan muammo interfaceda ekanligini ko’rish mumkin. Vlanlarni trunk 
portlarga biriktirishda vlan 20 biriktirilmasdan qolib ketgan shuning uchun vlan 20 
dagi hostlarda dhcp xizmati ishlamagan. Topilgan muammo quyidagicha bartaraf 
etiladi:
Switch# 
Switch#conf t 

Switch(config)#interface fastEthernet 0/9 
Switch(config-if)#switchport trunk allowed vlan add 20
Switch(config-if)# exit 
Switch(config)#do wr
Muammo bartaraf etilganligini testlab ko’rish kerak(21.7-rasm)
7-rasm Testlash natijalari
Topshiriq: 
Amaliy ish mavzusi bo'yicha hisobot tayyorlash. Hisobotning mazmuni:
-
ishning raqami va mavzusi;
-
Cisco PacketTracerda tadqiq qilinayotgan tarmoq topologiyasining tasviri;
-
tarmoqdagi IP-manzillarni taqsimlash, ulanish diagrammasi (interfeys 
raqamlari), shu jumladan modelning tavsifi;
-
foydalanuvchi nomlari va parollari;
-
tarmoq elementlarini sozlash ro'yxati;
-
tarmoq elementlariga kirishga urinishlar natijalari.