|
Iqtisodiyot raqamlashtirishning salbiy va ijobiy oqibatlari
|
| bet | 7/21 | | Sana | 15.05.2023 | | Hajmi | 1.12 Mb. | | #59773 |
Bog'liq Diplom Ishi-Ikromov Iskandar IW 5 Aziza Razzokova, 1-Topshiriq. Ekologiya fanidan. (2), 101453, DAVLAT BOSHQARUVI SHAKLI, Huquqbuzarlik va yuridik javobgarlik, карта пулни кайтариш, 55 days listening, Adabiyotlar ro, Переписка Амира Темура, MUSTAQIL ISH UCHUN TAQRIZ, Bayroq, 1705227202 1705227010 Don Miguel Ruiz The Four Agreements libgen.li 1 83Iqtisodiyot raqamlashtirishning salbiy va ijobiy oqibatlari
Raqamli texnologiyalarning bugungi kundagi ta`sirini biz oldingi boblarda ham tushuntirib keldik, ular butun bir insoniyatning taraqqiy etishiga sabab bo`lib kelmoqda. Lekin har bir yaxshi narsaning ortida bir yomon tasir borligi muqarrar. Shunday ekan yangi asr texnologiyalarining iqtisodiyotni egallashi yani raqamli iqtisodiyotning ham ijobiy tasirlari bilan birga bir qancha salbiy jihatlari ham bor. Bu bobda mana shu ijobiy va salbiy jihatlarni batafsil yoritib berishga harakat qilaman.
Raqamli iqtisodiyotning afzalliklari6
Internet iste'molchilarga ko'proq ma'lumot va tanlov imkoniyatlariga ega bo'lish imkonini berdi. Masalan, bu firmalar o'rtasidagi narxlarni taqqoslashni osonlashtiradi. Shuningdek, u odamning barmoq uchida ma'lumot olish imkonini beradi. Bu, ayniqsa, ta'tilga chiqqan sayyohlar uchun juda muhimdir. Raqamli iqtisodiyot paydo bo'lishidan oldin mehmonxona narxlari va avtobus jadvallarini bilish imkonsiz bo'lar edi. Yoki oddiy biletlarni olish, taksi chaqirish bular avvalgi zamonlarda fantastika bo`lib ko`rinar edi. Hozir esa hammasini oddiy qo`limizdagi bir parcha telefon orqali bajara olamiz.
Vaqtni tejaydi. Ilgari, agar sizga ish yuritish materiallari kerak bo'lsa, shaharga borib, ularni sotib olishingiz kerak edi. Endi siz Internet orqali buyurtma berishingiz mumkin va u ertasi kuni keladi. Bu biznesning mehnat xarajatlarini ham tejaydi va istemolchiga qulaylik yaratib beradi.
Xarajatlarni kamaytirish. Firmalar biznesning katta qismini Internet orqali olib borish orqali qimmat binolarni ijaraga olishda tejashlari mumkin. Raqamli iqtisodiyot firmalarga chakana savdo tarmog'ining har qanday jihatini yo'q qilishga va shaxsiylashtirilgan mahsulotlarni to'g'ridan-to'g'ri zavod yoki ombordan do'konlar orqali emas, balki "odamlar uchun mahsulotlar" ga yuborishga imkon beradi. Bu xarajatlarni va arzon narxlarni kamaytirishga imkon beradi.
Shaxsiylashtirish. Raqamli iqtisodiyot an'anaviy iqtisodiyotda mumkin bo'lganidan ko'ra ko'proq shaxsiylashtirishga imkon beradi. Masalan, an'anaviy do'konda ma'lum miqdordagi rang va o'lchamlarni saqlash uchun yetarli joy bo'ladi, ammo raqamli iqtisodiyotda iste'molchi har qanday afzallikni tanlashi mumkin, keyin mahsulot buyurtma asosida, masalan, 3D printer yordamida tayyorlanishi mumkin. Masalan, individual imtiyozlarga ko'ra ma'lum o'lcham va ranglarga ega bo'lgan maxsus kiyimlar yoki dekoratsion materiallar.
Kirish uchun to'siqlarni kamaytirish. Ba'zi bozorlarda raqamli iqtisodiyotning jihatlari yangi firmalarning bozorga kirishini osonlashtiradi. Agar innovatsion bir g'oyaga ega bo'lsa, u an'anaviy firmalarga qarshi yangi mahsulot yaratishi mumkin va tezda ularga raqobatbardosh bo`lib ulgurishi mumkin. Raqamli iqtisodiyot ilgari tasavvur qilib bo'lmaydigan ko'plab yangi xizmatlarni olib keldi, masalan, onlayn oziq-ovqat mahsulotlarini uyga etkazib berish, tanishish dasturlaridan tortib online banklargacha.
Yangi tushuncha berishi mumkin bo'lgan muhim ma'lumotlarni yaratadi. Ma'lumotlarning ommaviy ishlab chiqarilishi hukumatlar va xayriya tashkilotlarini iqtisodiyotda sodir bo'layotgan voqealar to'g'risida xabardor qilishga yordam beradi. Masalan, COVID-19 tarqalishini kuzatishda mobil telefonlarda ilovadan foydalanish mahalliy kasallik gavjum nuqtalar qayerda joylashganini ko'rsatishi mumkin.
Rivojlanayotgan dunyo uchun imtiyozlar. Raqamli iqtisodiyot rivojlanayotgan dunyo uchun imkoniyatlar ochadi. Masalan, Hindistondagi dasturchilar G'arbdagi hamkasblari bilan osonlikcha aloqa olib borgan holda ishlashlari mumkin, uydan pul topish yani, bu esa Hindistonda yangi ish o'rinlari va yuqori daromadlarga olib keladi. Raqamli texnologiyalarsiz iqtisodiy faoliyatning pasayishi yanada yanada keskinlashadi, hatto dunyo inqirozlik holatiga kelib qolishi hech gap emas. Raqamli iqtisodiyot uyda ishlaydigan odamlar uchun ko'proq imkoniyatlarni taqdim etadi va ish jadvalida ko'proq moslashuvchanlikka ega bo`lish imkoniyatini beradi (bu bolali ota-onalar uchun soz bo'lishi mumkin). Oddiy pandemiya davridan kelib chiqib shuni aytishimiz mumkinki, shunday maxsus hollarda uyda ishlash aloqa orqali virus tarqalishini kamaytirishi mumkin, va yana biz hozirgi kunda duch kelgan yana bir muammolardan biri transport tirbandliklarini oldini olishi hech gap emas, bu esa tabiatga chiqadigan chiqindining kamayishi demakdir. Hozirgi kunda mavjud kasblarning deyarli 50% raqamli ko`rinishga keltirilishi mumkin va bu uydan turib ishlash imkonini beradi.
|
| |
