8
4. Internet domen tizimi
Internet domen nomlari Internet
manzillarida ishlatilib, ular mamlakat
nomlarini, tashkilot va korxonalar faoliyatini anglatadi.
O'zbekiston milliy Internet resurslari
•
www.uz – milliy axborot qidiruv tizimi
•
mail.uz – milliy elektron pochta xizmati
•
ziyonet.uz – axborot ta'lim tarmog'i
•
uforum.uz – muhokama veb portali
•
edu.uz – O'zbekiston ta'lim portali
•
aci.uz - O'zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligi portali
•
mtrk.uz – milliy teleradiokompaniya veb sayti
5. Internetda ma'lumotlarni izlash
Internet tarmog'i juda tez sur'atda
usib bormoqda, shuning uchun yuz
milliardlab veb-sahifalar va yuz millionlab fayllar orasidan kerakli ma'lumotni
topib olish qiyin muammo bo'lib qolmoqda. Internetda ma'lumotlarni
izlashning
uch asosiy usuli maqjud bulib, bular:
1. Veb sahifa manzili orqali. Bu usul qidiruvning eng tezkor usulidir, lekin
bu usuldan faqat sahifa yoki faylning aniq manzilini bilgandagina foydalanish
mumkin.
2. Gipermurojaatlar orqali harakatlanish. Bu usul
nisbatan qulayroq izlash
usuli hisoblanadi, agarki qidirilayotgan hujjat (yoki ma'lumot) ma'no jihatidan joriy
sahifaga yaqinroq bo'lsa.
3. Qidiruv tizimlariga murojaat qilish. Gipermurojaatlar orqali izlashda
internet tarmog'ining axborot muhitida uzoq va cheksiz
bir sahifadan boshqasiga
o'tib “sayohat” qilib yurish mumkin va dunyo bo'ylab ko'p millionlab veb sahifalar
borligini e'tiborga olsak, kerakli ma'lumotni topish ehtimoli qanchalik kamligi
anglash qiyin emas.
9
Bunday hollarda maxsus
qidiruv tizimlaridan foydalaniladi.
Qidiruv
serverlarining
manzillari
internetda
ishlaydigan
har
bir
foydalanuvchiga juda tanish.
Ular: yandex, google, rambler, yahoo, msn va boshqalar.
Qidiruv tizimlari – bu internetda izlash imkoniyatini beruvchi veb sayt.
Aksariyat qidiruv tizimlari butun jahon to'ridan (internetdan) ma'lumotlarni
izlaydi, lekin ftp-serverlardan
fayllar izlovchi, internet magazinlardan tovarlar
izlovchi tizimlar ham mavjud.
Ishlash printsipiga qarab qidiruv tizimlari ikki turga bo'linadi:
- Qidiruv kataloglari;
- Qidiruv indekslari.
