|
Õzbekstan respublikasi joqari hám orta arnawli biLİmlendiRİw miNİstrliGİ
|
| bet | 13/191 | | Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 2,75 Mb. | | #230680 |
Bog'liq FILOSOFIYAFilosofiyanıń jańa tarawları. Filosofiyalıq bilimniń dúzilisi ózgermes, úzil-kesil qáliplesken emes. Filosofiyanıń rawajlanıwı hám ol sheship atırġan mashqalalar sheńberiniń keńeyiwine qarap filosofiyalıq bilim dúzilisinde de ózgerisler júz beredi. İlimiy teoriyalar yaki filosofiyalıq ideyalar kriziske ushıraġan yaki óziniń tiykarsızlıġın kórsetken jaġdayda, olardıń bilim sistemasındaġı ornı hám rolin qayta bahalaw ámelge asıralıd, bul bolsa bazıda olardıń teoriyalıq hám ámeliy áhmiyetin joġaltıwına alıp keledi. Máselen, flogiston teoriyası, «filosofiya tasın» izlew, empiriokriticizm filosofiyası hám óz áhmiyetini joġaltıp, tariyx múlkine aynalġan basqa kóp ġana ideyalar menen sonday bolġan. Búgingi kúnde filosofiya menen de usıġan uqsas qubılıs júz berip atır, degen pikir orın alġan. Hátteki, filosofiya ólip atır dep esaplaytuġınlar da joq emes.
Haqıyqatında da, ózin aqlamaġan ideyalar, baġdarlar hám koncepciyalar oġada kóp, olardıń basım kópshiligi házir kútá awır awhalda, ayırımları bolsa kúshli krizis jaġdayın basınan keshirmekte. Biraq filosofiya óziniń birinshi mánisinde – «danalıqtı súyiw» sıpatında, haqıyqattıń túbine jetiw usılı sıpatında, jan halatı sıpatında hám eń aqırında, dún`yaġa kóz-qarastıń ayrıqsha forması sıpatında insaniyat turgansha orın aladı.
Bunı filosofiyalıq bilimniń ayırım salıstırmalı jańa tarawları da tastıyıqlaydı (bazıda olar óz aldına filosofiyalıq ilimler statusına dawagerlik qıladı). Olardıń filosofiya jantasıwları hám metodları jámiyet turmısınıń ayırım tarawları, quramalı ob`ektlar, belgili bir ilimler hám usı kibilerdi úyreniwge qatınaslı qollanılıwı nátiyjesinde júzege keldi. Olardıń basım kópshiligi filosofiyanıń eń jańa tariyxı menen baylanıslı bolıp, tiykarınan XX ásirge tiyisli. Bul jerde eń dáslep tábiyat filosofiyası, huqıq, ilim, tariyx, siyasat, iskusstvo, din, texnika filosofiyası, tanatologiya, gerontologiya hám basqalar kózde tutılmaqta. Ótken ásirdiń sońġı on jıllıqlarında izertlewdiń jáne bir jańa hám kútá áhmiyetli tarawı – globallasıw hám ol júzege keltirip atırġan global mashqalalar filosofiyası payda boldı, onı úyreniw de paydadan tısqarı emes.
|
| |
