1- mavzu: Linuxga kirish. Linux ni o'rnatish

1- mavzu: Linux OTga kirish. Linux operatsion tizimi. Linux ni o'rnatish.

Reja:

• Linux tarixi.
• Linux avzalliklari.
• Linuxning umumiy tushunchalari.
• Linux OT o'rnatish.

Linux tarixi

• Linux OT yadrosi finlandiyalik student Linus Torvald tomonidan yaratilgan bo'lib, uning tezda rivojlanib ketishi uchun barcha foydalanuvchilarga internet orqali bepul tarqatilgan. 1991 yilda Linux ning 0.01 versiyasi vujudga kelgan. Linux OT turli mamlakatlarning dasturchilari tomonidan yaratilgan bo'lib, ochiq kodli operatsion tizim bo'lib, internet mahsuloti hisoblanadi.

OT quyi darajadagi dasturiy ta'minot bo'lib, ma'lumotlarni saqlash va printer, ekran, klaviatura, sichqoncha kabi periferiya qurilmalariga interfeysni ta'minlab beradi. OT ikki qismdan iborat: yadro va tizim dasturlari. Yadro kopmyuterdagi barcha dasturlar uchun CPU, qattiq diskdan, tezkor hotira kabi mashina resurslarini taqsimlab beradi. Tizim dasturlari yuqori darajadagi topshiriqlarni, klient/server qismiga oid vazifalarni bajaradi. (1)

• OT quyi darajadagi dasturiy ta'minot bo'lib, ma'lumotlarni saqlash va printer, ekran, klaviatura, sichqoncha kabi periferiya qurilmalariga interfeysni ta'minlab beradi. OT ikki qismdan iborat: yadro va tizim dasturlari. Yadro kopmyuterdagi barcha dasturlar uchun CPU, qattiq diskdan, tezkor hotira kabi mashina resurslarini taqsimlab beradi. Tizim dasturlari yuqori darajadagi topshiriqlarni, klient/server qismiga oid vazifalarni bajaradi. (1)

Linux OT avlodi: Unix. Unix tizimi tadqiqotchilar tomonidan yaratilgan bo'lib, tadqiqotchilarning loyihalarini hisoblash ishlarida ishlatilgan.Tizim bir guruh bo'lib ishlaydigan tadqiqotchilarning birgalikdagi ma'lumotlarini hisoblash va saqlash kabi vazifalarni bajarishga ruxsat beradi. Unix OT to'rt yil ichida rivojlanib mashhur bo'lishida universitet va kollej talabalari muhim o'rin tutgan. Unix OT 1975 yil keng rivojlanib foydalanish darajasiga yetganida, nominal narxda o'quv yurtlarida foydalanish taklifi berildi. O'z navbatida o'quv yurtlarida talabalar o'zining ilmiy kompyuter dasturlarida ishlatishgan. Unix OT rivojlanib borishi natijasida talabalar dasturlashda murakkab masalalarni yechish imkoniyatlari paydo bo'ldi. Universitetni tugatgan talabalar ishlab chiqarish sohalarida Unix OT ni qo'llash bo'yicha va ularni kommersal yo'nalishda rivojlantitirishgan.

• Linux OT avlodi: Unix. Unix tizimi tadqiqotchilar tomonidan yaratilgan bo'lib, tadqiqotchilarning loyihalarini hisoblash ishlarida ishlatilgan.Tizim bir guruh bo'lib ishlaydigan tadqiqotchilarning birgalikdagi ma'lumotlarini hisoblash va saqlash kabi vazifalarni bajarishga ruxsat beradi. Unix OT to'rt yil ichida rivojlanib mashhur bo'lishida universitet va kollej talabalari muhim o'rin tutgan. Unix OT 1975 yil keng rivojlanib foydalanish darajasiga yetganida, nominal narxda o'quv yurtlarida foydalanish taklifi berildi. O'z navbatida o'quv yurtlarida talabalar o'zining ilmiy kompyuter dasturlarida ishlatishgan. Unix OT rivojlanib borishi natijasida talabalar dasturlashda murakkab masalalarni yechish imkoniyatlari paydo bo'ldi. Universitetni tugatgan talabalar ishlab chiqarish sohalarida Unix OT ni qo'llash bo'yicha va ularni kommersal yo'nalishda rivojlantitirishgan.