• Ishlab chiqarish kuchlari ishlab chiqarish vositalari va ishlab chiqarishda band bo’lgan odamlarning yig’indisidir.
  • Ishlab chiqarish jarayonida odamlarning bir-biriga munosabati ishlab chiqarish munosabatlari deyiladi. .
  • Tabiiy ishlab chiqarish- odamlar o’z ehtiyojlarini qondirish uchun mahsulot yaratadigan bir turi. Bu ishlab chiqarishning tarixan birinchi shakli eng oddiy hisoblanadi.
  • E’tiboringiz
  • 123- guruh talabasi Mardiyev Muhammadning Iqtisodiyot Asoslari fanidan Ishlab chiqarish xarajatlari va foyda mavzusida tayyorlagan taqdimoti




    Download 1.06 Mb.
    Sana15.01.2023
    Hajmi1.06 Mb.
    #38315
    Bog'liq
    123 Mardiyev Muhammad
    Tikuvchilik fanidan 150 talik test, mustaqil ish, Matematik mantiq va algoritmlar nazariyasi elementlari A Yunusov, MARDIYEV MUHAMMAD, O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’limi vazirligi, neft-va-gaz-zaxiralari-va-resurslarini-baholash, 4 variant, asosiylarga kvadrat tenglama, 9-chapter-3-1-var, Презентация1, Abduxalilova Ma\'mura, 5-LABARATORIYA ISHI, 4-6-5-LABARATORIYA ISHLARI, Tarmoq xavfsizligi

    123- guruh talabasi Mardiyev Muhammadning Iqtisodiyot Asoslari fanidan

    Ishlab chiqarish xarajatlari va foyda mavzusida tayyorlagan TAQDIMOTI

    Ishlab chiqarish xarajatlari va foyda

    Re’ja

    Ishlab chiqarish eng oddiy mahsulotlarni ishlab chiqarishdan tortib avtomatlashtirilgan tizimlarni yaratishgacha bo’lgan uzoq rivojlanish yo’lini bosib o’tdi. Ishlab chiqarish jarayonida nafaqat ishlab chiqarish usullari va usullari o’zgaradi, balki shaxsning o’zini axloqiy, aqliy, kasbiy takomillashtirish ham sodir bo’ladi. Ishlab chiqarish rivojlanib, odamlarning tabiat bilan o`zaro munosabati murakkablashib, kuchayib borar ekan, endi ishlab chiqarish faoliyatimiz ikkinchi antropogen tuzilmani yaratdi deymiz. Odamlarning tabiatga ta’siri, bunda ular o’z ehtiyojlarini qondirish uchun tabiiy moddani o’zgartiradilar, ishlab chiqaruvchi kuchlarning rivojlanish darajasiga bog’liq.

    Ishlab chiqarish kuchlari ishlab chiqarish vositalari va ishlab chiqarishda band bo’lgan odamlarning yig’indisidir.

    Ishlab chiqarish kuchlari ishlab chiqarishning moddiy tarkibiy qismini, uning texnik tomonini tavsiflaydi, ammo ishlab chiqarishni odamlarning bir-biri bilan o’zaro ta’sirisiz tasavvur qilib bo’lmaydi.

    Ishlab chiqarish jarayonida odamlarning bir-biriga munosabati ishlab chiqarish munosabatlari deyiladi. .

    Ko’p sonli ishlab chiqarish munosabatlarida markaziy o’rinni ishlab chiqarish hodisalarining ijtimoiy tomonini va ishlab chiqarishning o’zini tavsiflovchi munosabatlar egallaydi, chunki odamlar zarur tovarlarni ishlab chiqarish jarayonida yolg’iz emas, balki birgalikda ishtirok etadilar. Ular nafaqat o’zlari uchun, balki boshqalar uchun ham mahsulot ishlab chiqaradilar, shuning uchun ishlab chiqarish haqida gapirganda, ular ko’pincha ijtimoiy ishlab chiqarishni nazarda tutadi. Ijtimoiy ishlab chiqarish ikki sohadan iborat:

    moddiy ishlab chiqarish sohalari

    nomoddiy ishlab chiqarish sohalari

    Moddiy ishlab chiqarishga sanoat tarmoqlari, moddiy xizmatlar ishlab chiqarishga ixtisoslashgan korxonalar (transport, savdo) kiradi, nomoddiy ishlab chiqarish tarmoqlarida nomoddiy ne’matlar, shuningdek, nomoddiy xizmatlar (sog’liqni saqlash, madaniyat) tarmoqlarida yaratiladi. Ijtimoiy ishlab chiqarish natijasi ijtimoiy mahsulotning yaratilishidir. Ijtimoiy ishlab chiqarishning ikki shakli mavjud:

    tabiiy ishlab chiqarish

    tovar ishlab chiqarish

    Tabiiy qonun bo’lsa, odamlar o’z ehtiyojlarini qondirish uchun mahsulot yaratadilar. Shu bilan birga, iqtisodiyot yopiq. Tovar huquqida esa bozorda sotish uchun mahsulot yaratiladi, iqtisodiyot ochiq bo’lsa, mehnat taqsimoti mavjud, ishlab chiqarish iste’mol bilan bevosita bog’liq emas, mahsulot bozor orqali sotiladi. Ishlab chiqarish faoliyati, uning turidan qat’i nazar, bitta universal xususiyatga ega bo’lib, u doimo ma’lum turdagi iqtisodiy resurslarning ma’lum bir iqtisodiy mahsulotga aylanishidir.

    Tabiiy ishlab chiqarish- odamlar o’z ehtiyojlarini qondirish uchun mahsulot yaratadigan bir turi. Bu ishlab chiqarishning tarixan birinchi shakli eng oddiy hisoblanadi.

    Tabiiy ishlab chiqarish unga xos iqtisodiy munosabatlarning mohiyatini ifodalovchi quyidagi xususiyatlar bilan tavsiflanadi.

    Nazorat xo’jaligi – tashkiliy-iqtisodiy munosabatlarning yopiq tizimi. U hukmronlik qiladigan jamiyat ko’plab iqtisodiy birliklar (oilalar, jamoalar, mulklar) dan iborat. Har bir birlik o’zining ishlab chiqarish resurslariga tayanadi va o’zini hayot uchun zarur bo’lgan barcha narsalar bilan ta’minlaydi. U har xil turdagi xomashyolarni qazib olishdan tortib, iste’molga yakuniy tayyorlashgacha bo‘lgan barcha turdagi xo‘jalik ishlarini bajaradi

    Foyda – [korxona], pul daromadlaridan sarflangan barcha [xarajat]lar chiqarib tashlangandan keyin qolgan qismiga aytiladi. Korxonalarda tovar va xizmatlarni sotishdan olingan mablagʻlar ularning pul tushumlari yoki pul daromadlari deyiladi.

    Foyda — tovarlar va xizmatlarni sotishdan olingan daromadning bu tovarlarni ishlab chiqarish va sotish xarajatlaridan ortiq qismi. Korxonalar va tadbirkorlar xoʻjalik faoliyati moliyaviy natijalarining asosiy koʻrsatkichlaridan biri. F. Pulda ifodalanadi. F. Bozor daromadi boʻlib, uning qonunqoidalariga binoan vujudga keladi, taqsimlanadi va ishlatiladi. F. Kapital, ishlab chiqarish omili sifatida tovar va xizmatlar narxi tarkibiga kiradi, ular sotilgach, pul shaklida kapital sohibi ixtiyoriga keladi. F. Topish tadbirkorlikning asl maqsadi hisoblanadi, unga intilish bozor iktisodiyotining rivojlanishini taʼminlaydi.

    E’tiboringiz

    Uchun

    Rahmat


    Download 1.06 Mb.




    Download 1.06 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    123- guruh talabasi Mardiyev Muhammadning Iqtisodiyot Asoslari fanidan Ishlab chiqarish xarajatlari va foyda mavzusida tayyorlagan taqdimoti

    Download 1.06 Mb.