• Samarqand 2022
  • Ahborot tizimlarini loyihalash menejmenti




    Download 1.35 Mb.
    Sana17.12.2022
    Hajmi1.35 Mb.
    #35613
    Bog'liq
    ahborot tizimlarini loyihalash
    11 ma`ruza Chizma geometriya va muhandislik grafikasi fanlaridan, 3 fazali ikki taktli sxema, Favqulotda vaziyatlarda samarali yongin o\'chirish uchun zam. tezis, 4 sinf ish reja 2021 2022 barcha fanlardan toliq yangi ishonchli, Fizika. 9-sinf (2014, P.Habibullayev, A.Boydedayev), fraksiya 1, 2-4-amaliy mashgulot, 1-amaliy, Tursunova Nargiza Taqdimoti-1, 1- ma’ruza. “Metrologiya va standartlashtirish” fanining maqsadi, Oʻrta osiyo suv va suv resurslari (2) (Автосохраненный), 1610612813, Kursovoy proekt obrabotka rezultatov mnogokratnyh izmereniy, Ota ona bayonnoma

    O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARI RIVOJLANTIRSH VAZIRLIGI
    MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
    SAMARQAND FILIALI
    Kompyuter injiniring” fakulteti 108-19-guruh talabasi Rustamov Ilhomning “AHBOROT TIZIMLARINI LOYIHALASH MENEJMENTI” fanidan

    m ustaqil ishi-1

    Samarqand 2022


    Reja:

    1. Loyihalash nima?

    2. Loyihalash modellari

    3. Loyihalash turning eng ko’p foydalanadigan turi



    Loyihalash — moʻljallangan obʼyektlar (apparat va asboblar, bino va inshootlar, yoʻl va koʻpriklar, mashina va jihozlar, samolyot va kosmik kemalar, radiopriyomnik va televizorlar, telefon va kompyuterlar, kiyim-bosh va poyabzallar, mebellar hamda boshqa turli-tuman mahsulotlarning yangi xillari va namunalari)ni qurish va yaratish uchun ularning loyihalarini tuzish va chizish jarayoni. Fan va texnikaning barcha sohalarida qoʻllaniladi. U i. t. ishlari, iqtisodiy va texnikaviy hisob-kitob, smeta tuzish, chizmachilik va chizmalarni koʻpaytirish amallarini oʻz ichiga oladi, chizmalar asosida koʻpincha obʼyekt (bino, mashina va boshqalar)ning maketi tayyorlanadi. Biror bir obʼyektni individual (yakka tartibda) va tipaviy (ommaviy tartibda) L. mumkin. L.ni maxsus tashkilotlar, firmalar yoki guruhlar amalga oshiradi. Bular sohalar boʻyicha yoki ixtisoslashtirilgan tarzda ish yuritadi. Biror obʼyektni L.da standartlashtirilgan detallar, agregatlar, uzellar va meʼyoriy hujjatlardan keng foydalaniladi.
    L. ushbu bosqichlarda amalga oshiriladi: loyiha topshirigʻi, loyiha yechimi va loyiha sinovi. L oy iha topshirigʻida boʻlajak obʼyektni qurishning shartsharoitlari va mak,-sadga muvofikligi asoslanadi va uning tafsilotlari belgilanadi. Loyiha yechimida boʻlajak obʼyektning rejasidan tortib toki tayyor holigacha boʻlgan ishlar belgilab olinadi. Loyiha sinovida tayyor loyiha maxsus tuzilgan dastur asosida tekshiriladi.
    Bu bosqichlarni amalga oshirishda i. t. ishlari va muhandislik-qidiruv ishlarini bajarishga ham toʻgʻri keladi. Hozir L. jarayonini avtomatlashtirishga ayniqsa keng eʼtibor berilmoqda. Bunda tashkiliy-texnikaviy vositalar, elektron-hisoblash mashinalari, kompyuterlar, avtomatika vositalaridan foydalaniladi. Bu vositalar majmui "inson va mashina" tizimini, yaʼni avtomatlashtirilgan L. tizimini tashkil qiladi. Bu tizim insonni murakkab va sermehnat hisoblash, qiyin jadvallarni tuzish ishlaridan ozod qiladi, L.ni ancha tezlashtiradi

    Tizimni modellashtirish - bu tizimning mavhum modellarini ishlab chiqishjarayoni bo'lib, unda har bir model o'zgacha nuqtai nazar yoki nuqtai nazarnitaqdim etadi. Tizimni modellashtirish odatda Birlashgan Modellashtirish Tilida(UML) diagramma turlariga asoslangan biron bir grafik modeldan foydalanganholda tizimni ifodalashni anglatadi. Shu bilan birga, odatda tizimning batafsilspetsifikatsiyasi sifatida tizimning rasmiy (matematik) modellarini ishlab chiqishmumkin. Bu yerda UML-dan foydalanib grafik modellashtirishni yoritiladi vagrafik modellashtirish qisqacha 10-mavzuda muhokama qilinadi.Modellar talablarga javob beradigan muhandislik (injiniring) jarayonida,tizim uchun batafsil talablarni olishga yordam berish uchun, tizimni ishlabchiqaruvchi muhandislarga tizimni tavsiflash uchun, va tizimni tuzilishi vaishlashini hujjatlashtirish uchun loyihalash jarayonida qo'llaniladi. Siz mavjudtizimlar va ishlab chiqiladigan tizimlarning modellarini ishlab chiqishingizmumkin:1. Mavjud tizimning modellari talablar injiniringi (dasturiy ta‟minottalablarini ishlab chiqish) vaqtida qo'llaniladi. Ular mavjud tizim nima qilishinianiqlashtirishga yordam beradi va ulardan kuchli va zaif tomonlarini muhokamaqilish uchun foydalanish mumkin.2. Yangi tizimning modellari talablarni loyihalash jarayonida boshqatizimning tomonlariga taklif etilayotgan talablarni tushuntirishga yordam berishuchun ishlatiladi. Muhandislar ushbu modellardan loyiha takliflarini muhokamaqilish va tizimni joriy qilish uchun hujjatlashtirish uchun foydalanadilar. Agar sizmodelga asoslangan muhandislik jarayonidan foydalansangiz (Brambilla, Cabot vaWimmer 2012), tizim modellaridan to'liq yoki qisman tizimni yaratishingizmumkin.Tizim modeli ishlab chiqilayotgan tizimning to'liq ifodalab beraolmasliginitushunish muhimdir. Tushunishni osonlashtirish maqsadida unda tafsilotlarqoldiriladi. Model bu tizimning muqobil namoyishi emas, balki o'rganilayotgantizimning alternative ifodasidir. Tizimning vakili taqdim etilayotgan mantiqiyob'ekt to'g'risidagi barcha ma'lumotlarni o'z ichiga olishi kerak. Abstraktsiyaataylab tizim loyihasini soddalashtiradi va eng muhim xususiyatlarni tanlaydi.Masalan, ushbu kitob bilan birga kelgan PowerPoint slaydlari kitobning asosiyfikrlarining abstrakt ifodalanishidir. Ammo, agar kitob tarjima qilingan bo'lsaingliz tilidan boshqa tiliga o'tganda, bu alternativ vakillik bo'lishi mumkin.


    Agar siz eLearning uchun yangi bo'lsangiz, o'quv dizaynini boshidanoq tushunish va ularga rioya qilish muvaffaqiyatingiz uchun juda muhimdir. Elektron ta'lim maydoni juda katta va siz turli mutaxassislar uchun ishlagan ko'plab nazariyalar, modellar va manbalarni topasiz.

    Ularni keyinroq qoldiring.


    ELearning dizaynerlari tan oladigan va o'z mashg'ulotlarini tuzish va rejalashtirish uchun foydalanadigan asosiy, eng keng tarqalgan modellardan boshlang:
    ADDIE modeli
    Merrill ta'lim tamoyillari
    Gagnening to'qqizta ko'rsatmalari
    Bloom taksonomiyasi
    Eslatma: Ushbu umumiy ko'rinish modellarni baholash uchun mo'ljallanmagan. Har bir ramka o'zining afzalliklari va kamchiliklariga ega va qaysi modelni tanlash siz, kompaniyangiz va o'quvchilaringiz uchun qaysi model eng mos kelishiga bog'liq. Shuningdek, ushbu modellar haqida o'rganishni boshlashdan oldin, bu erda sizning xo'jayiningizga ko'rsatish va jamoangizga yaxshi o'quv dizaynining "nima uchun" ni tushunishga yordam berish va unga munosib hurmat ko'rsatish uchun juda amaliy va aniq fikrlar mavjud. Elektron ta'lim loyihalarini ishlab chiqishga rahbarlik qiladigan faoliyatni aniqlash uchun o'quv dizayn modeli qo'llaniladi. Bu sizga strategiyaning maqsadi va sababini aytib berishga imkon beradi. Ramka sizga kursga kiritilishi kerak bo'lgan barcha asosiy komponentlarning qushlar nazari bilan ko'rinishini beradi.
    ADDIE birinchi dizayn modellaridan biri bo'lganligi sababli, uning samaradorligi va o'quvchilarning hozirgi ehtiyojlarini qondirish uchun maqsadga muvofiqligi haqida ko'p munozaralar va munozaralar mavjud. Biroq, haqiqat shundaki, ko'pchilik dizaynerlar hali ham ADDIE dan elektron ta'lim kurslarini yaratish jarayoni sifatida foydalanadilar. ADDIE qisqartmasi tahlil qilish, loyihalash, ishlab chiqish, amalga oshirish va baholashni anglatadi. Modelning har bir bosqichi keyingi bosqichga o'tishdan oldin takrorlash va o'zgartirish imkoniyatini taqdim etadi. ADDIE jarayonining har bir bosqichining qisqacha tavsifi:
    1-qadam Tahlil - Nega trening kerak? Ta'lim dizaynerlari (ID) to'liq ma'lumot to'plash va maqsadli o'quvchilarni profillash va tashkilotning ehtiyojlari va umidlarini tushunishdan keyin bu savolga javob beradi. Tahlil dizayn va ishlab chiqish jarayonini boshqaradi. 2-qadam Dizayn - Ushbu bosqichda identifikatorlar ta'qib qilish uchun o'quv strategiyasini tanlaydi, maqsadlarni yozadi, tegishli vosita va etkazib berish usullarini tanlaydi.
    3-qadam Rivojlanish - IDlar kurs materiallarini ishlab chiqish uchun Dizayn bosqichidan kelishilgan taxminlardan foydalanadi.
    №4-qadam Amalga oshirish - Kurs chiqarildi/ko'tariladi, o'quvchilarga yetkaziladi va uning ta'siri nazorat qilinadi.
    5-qadam Baholash - Kurs kutilgan natijalarni beradimi? Identifikatorlar mijoz bilan hamkorlik qiladi va o'quvchilarning fikr-mulohazalari, so'rovlari va hatto tahlillari asosida kursning ta'sirini baholaydi.
    Baholash tugallangach, natijalar amaldagi yaxshilanishlarga aylantiriladi. Butun ADDIE jarayoni takrorlanadi.

    Har bir kursdan maksimal bilim olishga intilgan MPI ta'limning birinchi tamoyillari sifatida yodda qoladi. 2002 yilda Devid Merril tomonidan taklif qilingan ushbu asos o'rganishning besh tamoyilini yaxlit tarzda birlashtiradi, xususan:
    Vazifaga yo'naltirilgan printsip
    Faollashtirish printsipi
    Namoyish printsipi
    Qo'llash printsipi
    Integratsiya printsipi
    Printsiplar o'rganishni quyidagi tarzda rag'batlantiradi:
    O'rganish haqiqiy muammolardan boshlanadi. Talabalar o'zlari hal qilishlari mumkin bo'lgan muammolar va vazifalar bilan bog'lanishlari kerak.
    Kurs o'quvchining mavjud bilim bazasini faollashtirishi kerak; Shunday qilib, ularga oldingi bilimlarni yangi bilan bog'lashda yordam beradi.
    Kurs bilimlarni (ham vizual, ham hikoya orqali) namoyish qilishi kerak, shunda u miyaning turli qismlarini ishlatadi va shuning uchun uni uzoqroq saqlaydi.
    Ularga yangi ma'lumotlarni mustaqil ravishda qo'llashlariga ruxsat bering. Ular mashq qilsin va xatolaridan o'rgansin. Sizning yangi materialingiz aniq vaziyatlarda qanday ishlashini ko'rishlariga imkon bering
    Kurs munozara, mulohaza yuritish va/yoki yangi bilimlarni taqdim etish orqali bilimlarni o'quvchi dunyosiga integratsiya qilish imkoniyatlarini taklif qilishi kerak.

    ta'limga bixevioristik yondashuvga asoslangan bir qator tadbirlardan iborat ramka taklif qildi. Ushbu tadbirlar tizimli o'qitishni loyihalash jarayonini kuzatib boradi va turli xil o'quv vaziyatlariga moslashish uchun voqealar moslashtirilishi mumkin bo'lgan moslashuvchan modelni yaratadi.

    Bu, aslida, eng ko'p qo'llaniladigan o'quv dizayn modellaridan biri, chunki u samarali elektron ta'limni rivojlantirish uchun mustahkam tuzilmani ta'minlaydi.

    To'qqiz qadam quyidagilardir:

    Talabalarning e'tiborini jalb qilish - ularning miyasini ushlaydigan va jalb qiladigan stimullar bilan (yangi g'oyalar yoki o'ylantiradigan savol va boshqalar).


    Talabalarni maqsadlar to'g'risida xabardor qilish - Kutilayotgan natijalar va yutuqlarni o'lchash mezonlarini belgilang.
    Oldingi bilimlarni eslashni rag'batlantirish - yangi bilimlarni kiritishdan oldin mavjud bilimlardan foydalaning va unga asoslang.
    Kontentni taqdim eting - Tarkibni oson iste'mol qilinadigan bo'laklarga etkazib bering.
    O'quvchilarga yo'l-yo'riq ko'rsating - mazmunni to'ldirish uchun ularga misollar, amaliy tadqiqotlar va boshqa o'quv yordami bilan yo'l-yo'riq bering.
    Samaradorlikni oshirish - ularni bilimlarni eslab qolish, undan foydalanish va baholash uchun turli xil tadbirlarga jalb qiling.
    Fikr-mulohaza bildiring - Darhol fikr-mulohaza (axborot beruvchi, tuzatuvchi, tuzatuvchi va boshqalar) bilan bilimlarni mustahkamlash.
    Samaradorlikni baholash - O'z bilimlarini belgilangan (va shaffof) mezonlar bilan sinab ko'ring.
    Saqlash va ishga o'tkazishni yaxshilang - Kontentni saqlash strategiyalaridan foydalaning (kontseptsiya xaritalari, qayta iboralar, xulosalar, ish bo'yicha yordamchilar va boshqalar)


    Download 1.35 Mb.




    Download 1.35 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Ahborot tizimlarini loyihalash menejmenti

    Download 1.35 Mb.