|
Didaktika – pedagogik ta’lim nazariyasi. O‘qitish jarayoni yaxlit tizim sifatida. R e j a
|
| bet | 1/4 | | Sana | 05.04.2023 | | Hajmi | 22.46 Kb. | | #48798 |
Bog'liq Тренинг, Issiqlik texnikasi va ichki yonuv dvigatellari, 5, Guruh talabasi Ikromov Javohir 4-Àìàëèé èø Ìàâçó Ðåçåðâëè íóñõà, Arofatxon, 1-Amaliy mazgulot., 6-Amaliy ish, KT Laboratoriya ishi 6,7 (1), Lesson 22 modals Obligation, Lak bo’yoq materiallarining asosiy xossalari va ishlab chiqarishda innovatsion texnologiyalar, Funksiya va uning berilish usullari. Funksiya xossalari, talaba-varaqasi-355201105456 (3), Grantlar tizimi boʻyicha QOʻLLANMA, result
Didaktika – pedagogik ta’lim nazariyasi. O‘qitish jarayoni yaxlit tizim sifatida.
R e j a:
1. Didaktika xakida tushuncha. Talim jaraeni va uning tarkibiy tuzulmasi.
2.Talim tamoyillari va turlari.
3.Talim mazmuni va unga qoyiladigan talablar..
A D A B I e T L A R
1. « Pedagogika « Munovvarov T-1996
2. Pedagogika kursi Tursunov Nishonaliev
3. Pedagogika Mavlonova T-2001
4. Pedagogika PodlasOy M-1999y 2-tom 94-134b
T A Ya N Ch T U Sh U N Ch A L A R :
Didaktika, bilish, sezish, idrok, tasavvur, tafakkur, amaliet, bilim, kunikma, malaka, ma`lumot, ta`lim
Didaktikaning predmeti ta`lim tarbiya muassasi sharoitida muallimning raxbarligi ostida amalga oshadigan uquv jarayonidir. Didaktikada ana shu jarayonning konuniyatlari tadqiq qilinadi, xar xil tipdagi ta`lim tarbiya muassasalarida u eki bu darajada beriladigan ta`lim mazmunini belgilashning ilmiy asoslari uqitish vositalari va metodlarining samoradorligini oshirish yullari xamda ta`limning tashkiliy shaqllari ishlab chiqiladi.
Didaktika pedagogikaning ta`lim va uqitish nazariyasini ishlab chiqadigan tarmog`idir. Didaktika yunoncha didaktikos suzidan kelib chiqqan bulib uqitish, urganish ma`nosini bildiradi. Yaqin va Urta Sharqda Xorazmiy, Kindiy, Forobiy, Ibn Sino, Umar Xayem kabi mutaffakkirlar ilmiy didaktika asoschilaridir. A.Komenskiy, Shvetsariyalik pedagog I.P.Pestolotstsi, nemis pedagogi A.Distverglar evropada didaktikaning rivojlanishiga xissa kushdilar. Yuqorida aytib utilgan Shark mutaffakirlari qarashlarining muxim xususiyati shundaki, mazkur olimlar doimo predmetning kiefasi inson ongida mavxumlashuvi jareniga, mana shu predmetning moxiyati va uziga xosligini tushunish sodir bulishi xamda shaqllanishiga etibor berganlar.Ular bilishning predmeti va monbalariga, bilish jarayoni qanday bosqichlardan tarkib topishi ga, bilish faoliyati bilan amaliy faoliyat urtasidagi munosabatlarga qiziqqanlar. Xorazmiy shaxsning uzluksiz kamol topish nazariyasini rivojlantirish borasida muxim xizmat qildi, induktiv va deduktiv taffakkurdagi aloxidalik xamda umumiylikning birligi printsipini muayanlashtirdi.
Didaktika tushunchasini Yan Amos Komenskiy (1592-1670) xam ana shu yusinda sharxlagan. Uning bu boradagi fikr muloxazalari 1657 yilda nashr etilgan. Xammaga xamma narsani uqitishning universal san`ati ifodalangan G`Buyuk didaktika» nomli asarida baen qilingan. Lekin Komenskiy didaktika faqat uqitish sa`atigina emas, balki tarbiyalash sa`atidan ham iboratligini qayd qilgan va tarbiya xar tamonlama axloqiylik yunalishdagi fe`l atvorni shaqllantirishning zarur sharti ekanini xam uqtirgan.
Didaktikanini yuqoridagicha tushunish XIX asr boshigacha, ya`ni taniqli nemets pedagogi va faylasufi Iogann. Genrix Gerbart (1776-1841) didaktikaning asosiy nazariyasini ishlab chiqqunigacha davom etgan.
Didaktikaning asosiy kategoriyalari.
Uqitish nazariyasi bilimlar, ma`lumotlar va faktlarning katta zaxirasiga ega, ularning bir qismi tizimlashtirilgan, tartibga solingan. Uqitish jarayoning strukturaviy komponentlari- maqsadli rag`botlantirish-motivlashtirish, mazmuniy, xarakat -faoliyat uqitishning shaql va metodlarining ajratilish aloxida axamiyat kasb etadi. Mana shu komponentlarning ajratilgani Oqituvchi bilan oquvchilarning birgalikdagi faoliyati qonuniyatlarining tabiatini chuqurroq tushunish imkonini beradi.
Ta`limning mazmuni umumiy politexnik va kasbkorlik komponentlarining birligini aks ettirishi kerak. Ta`limning mazmuni muayan eshga karatiladi va jamiyatning rivojlanish darajasidan kelib chiqadi. Ta`limning mazmunidagi ajratilgan turt komponent xajmi va mazmuni buyicha aynan muvofik bulishi kerak. Maktab rivojlanishning xozirgi boskichida ta`limning komp`yuterlashtirish masalasi g`oyat muxim axamiyat kasb etadi.
Ta`lim nazariyasidan muammoli kamol toptiruvchi uqitishni joriy etish, shuningdek uquv jarayonini tabakalashtirish va individuallashtirish yullarini izlash buyicha faol ishlar olib borilmoqda.
Muammoli kamol toptiruvchi uqitishning nazariyada ishlab chiqilgan asosiy g`oyalarini kuyidagicha ta`riflash mumkin.
-Ta`limning xamma bosqichlarida oquvchilarda uqitishning ichki motivlarini quzg`atish va rivojlantirish,
-oquvchilarni uz oldilariga tegishli maqsadlarini quyish va kelgusidagi faoliyatlarini rejalashtirishga rag`batlantirish mexanizmini takomillashtirish,
oquvchilarda oxborotlarni qayta ishlashga doyir ta`limiy va aqliy kunikmalarning shaqllanishini ta`minlash,
oquvchilarning uquv-bilish maqsadlariga erishish uchun jismoniy va axloqiy, ifodaviy kuchlarini oshirish,
Ta`lim jarayonida nazorat va uzini-uzi boshqarish orqali oquvchilar uzining uquv bilish faoliyatini baxolashini ta`minlash. Shu koydalarga rioya qilish ta`lim samoradorligini yanada oshadi.
|
| |
