• III Xulosa va tavsiyalar IV Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
  • MUNDARIJA I KIRISH..................................................................................................................3
  • III Xulosa va tavsiyalar………………………………………………………….24 IV Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati……………………………………...….26
  • I kirish II asosiy qism




    Download 435.7 Kb.
    Pdf ko'rish
    bet1/13
    Sana01.06.2022
    Hajmi435.7 Kb.
    #22651
      1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
    Bog'liq
    Oqsillardagi barqarorlik va aylanish (Folding)(20)
    cae



    Mavzu: Oqsillardagi barqarorlik va aylanish (Folding).
    Reja: 
    I KIRISH 
    II Asosiy qism 
    1.1. Oqsillardagi barqarorlik va aylanish
    1.2. C-terminal aminokislotalarni tahlil qilish. Folding degradatsiyasi
    1.3. Peptid bo'laklariga hazm qilish. Folding sekvensori.
    1.4. DNK / RNK sekanslaridan bashorat qilish.
    III Xulosa va tavsiyalar 
    IV Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati 
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     



    MUNDARIJA 
    I KIRISH..................................................................................................................3 
    II Asosiy qism…………………………………………………………...................8 
    1.1. Oqsillardagi barqarorlik va aylanish ..............................................................8 
    1.2. C-terminal aminokislotalarni tahlil qilish. Folding degradatsiyasi ....……..13 
    1.3. Peptid bo'laklariga hazm qilish. Folding sekvensori. ...................................16 
    1.4. DNK / RNK sekanslaridan bashorat qilish………………………………...20
    III Xulosa va tavsiyalar………………………………………………………….24 
    IV Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati……………………………………...….26 
     
     
     
     



    KIRISH. 
    Bugungi kunda sanoatning yuqori suratlar bilan takomillashuvi ishlab 
    chiqarish texnologiyalarini rivojlantirish bilan birga radiatsiya nurlarining 
    ko’payishi turli kasalliklar ehtimolining ortishiga ham olib kelmoqda .Ayniqsa bu 
    kasalliklarni mutatsiyaga uchrab turli organizmlarda turlicha kechishi 
    kuzatilmoqda. 
    Shu bois bu muammoni hal qilish uchun mutatsion jarayonlarni,ularni kelib chiqish 
    sabablarini o’rganish muhim ahamiyat kasb etib kelmoqda. 
    Bugungi kunda biz talaba yoshlarning oldimizda turgan asosiy vazifalardan biri 
    yuqori malakali kadrlar bo’lib yetishish,shuningdek kasbimizni puxta 
    egallash,chuqur bilimga ega bo’lish va bu asosida fan rivojiga munosib hissa 
    qo’shishdir.Biologiyaning yangi yo’nalishi hisoblangan “Genetika “ning yuqori 
    suratlar bilan rivojlanayotganligi ham mutatsion kasalliklarni oldini olish va 
    davolash uchun bugungi kunda dasturi amal bo’lib xizmat qilib kelmoqda.
    Asosiy maqsadimiz vatanimiz taraqiyoti va xalqimiz farovonligi ni yanada
    yuksaltirishdir.Biz hayotda o’zini to’la oqlagan “Islohot- islohot uchun emas, 
    avvalo inson uchun “degan tamoildan kelib chiqqan holda, ijtimoiy sohadagi
    islohotlarni, xalqimizning hayot darajasi va sifatini yuksaltirish yo’lini davom
    ettiramiz . Mustaqil vatanimizda ilm-fan yo’lida xzmat qilish har birimizning 
    burchimizdir. O`zbеkiston Rеspublikasining “Ta’lim to`g`risida” gi Qonuni va 
    “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” yuksak umumiy madaniyatga, kasb–hunar 
    ko`nikmalariga, ijodiy va ijtimoiy faollikka, mantiqiy mushohada qilish hamda 
    ijtimoiy hayotdagi muammolarning oqilona еchimlarini topish mahoratiga ega 
    bo`lgan, istiqbol vazifalarini odilona baholay oladigan kadrlar yangi avlodini 
    shakllantirish, shuningdеk, har tomonlama barkamol, ta’lim va kasb–hunar 
    dasturlarini ongli ravishda mukammal o`zlashtirgan, mas’uliyatli fuqarolarni 
    tarbiyalashni nazarda tutgan pеdagogik g`oyani ilgari suradi. 
    Istiqlol tufayli o`zining mustaqil taraqqiyot yo`lidan borayotgan jamiyatimiz 
    kun sayin dеmokratlashib, davlat, jamiyat va shaxs munosabatlari tobora ko`proq 



    mantiqiy mushohada qilish tamoyillariga asoslanmoqda. Ta’lim tizimi oldidagi 
    davlat buyurtmasi O`zbеkiston Rеspublikasi “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”ning 
    asosiy g`oyalarida o`z aksini topgan. 
    "Biotexnologiya" atamasi birinchi marta 1917 yilda venger muhandisi Karl 
    Ereki tomonidan shakar lavlagi ozuqa sifatida ishlatilgan cho'chqalarni katta boqish 
    jarayonini tavsiflash uchun ishlatilgan. Erekining ta'rifiga ko'ra, biotexnologiya 
    "tirik organizmlar yordamida xom ashyodan ma'lum mahsulotlar ishlab 
    chiqariladigan barcha turdagi ishlar" dir. 
    Hozirgi vaqtda "Biotexnologiya" umuman olganda genetik muhandislik va 
    genetik o'zgargan (o'zgartirilgan) o'simliklar, hayvonlar va mikroorganizmlarni 
    yaratish va ulardan foydalanishning hujayra usullari va texnologiyalari fani sifatida 
    ishlab chiqarishni jadallashtirish va yangi turdagi mahsulotlarni olish uchun 
    ta'riflanadi. turli maqsadlar ... Biroq, olimlar orasida "biotexnologiya" 
    tushunchasining yagona va aniq ta'rifi mavjud emas. Buni zamonaviy 
    "biotexnologiya" aniq maqsadlar, vazifalar va o'rganish predmetiga ega bo'lgan 
    alohida fan emas, balki ko'plab fanlarni - biologik, aniq va boshqalarni birlashtirgan 
    butun bilim sohasi ekanligi bilan izohlash mumkin. 
    Tarixiy jihatdan biotexnologiya xamirturush birinchi marta pivo tayyorlashda 
    va bakteriyalar yogurt tayyorlashda ishlatilgan paytdan boshlangan. Zamonaviy 
    dunyo global biotexnologiya portlashini boshdan kechirmoqda. Biotexnologiya 
    tobora ko'proq alohida davlatlar iqtisodiyoti va umuman jahon iqtisodiyoti 
    rivojlanishining etakchi omiliga aylanib bormoqda. 
    Biotexnologiyaning o'rganish mavzularini va vazifalarini konkretlashtirish uchun, 
    ya'ni. biotexnologik jarayonlarni ko'proq ilmiy idrok etish uchun molekulyar 
    biologiyadan rivojlangan fan sifatida ifodalanishi mumkin bo'lgan "molekulyar 
    biotexnologiya" ajratiladi - hayot hodisalarini molekulyar darajada o'rganish. 
    Molekulyar biotexnologiya fan sifatida qirqinchi yillarning boshlarida paydo 
    bo'lgan va 1953 yildan boshlab, DNKning er-xotin spiralining kimyoviy tuzilishi va 
    fazoviy tashkil etilishi bo'yicha Jeyms Uotson va Frensis Krik kashf etilganidan 
    keyin jadal rivojlanib kelmoqda. 



    1953 yilda Uotson va Krik o'sha paytdagi ma'lumotlarga asoslanib, DNKning 
    tuzilishi - DNK juft spiral shaklida nukleotidlarning polimeri ekanligi va genetik 
    ma'lumotlarning tashuvchisi ekanligi haqidagi nazariyani shakllantirishdi. Bu 
    molekulyar biologiyada ajoyib yutuq - biologiyada yangi davrning ochilishi edi.
    Keyingi tadqiqotlar ushbu nazariyaning to'g'riligini to'liq tasdiqladi. 
    Hujayraning bo'linishi paytida replikatsiya - DNK molekulasining ikki baravar 
    ko'payishi, DNK molekulasidagi ma'lumotlar DNK → RNK → oqsil sxemasi 
    bo'yicha oqsil sintezi jarayonida amalga oshirilishi aniqlandi. Nuklein kislotalarni 
    o'rganish usullarining rivojlanishi DNK sekvensiyasini amalga oshirishga imkon 
    berdi, uning ajoyib yutug'i shundaki, dastlabki natijalar 2000 yilda, odam 
    genomining dekodlashining yakuniy natijalari 2003 yilda qayd etilgan. 
    1973 yilda Stenli Koen va Gerbert Boer tomonidan nasldan naslning funktsional 
    birligini, genni bir organizmdan ikkinchisiga o'tkazish texnologiyasini ishlab 
    chiqishi molekulyar texnologiya rivojlanishida yangi bosqich bo'ldi. Shu asosda 
    yangi usullar va texnologiyalar ishlab chiqildi, ularning yordamida genlarni tezda 
    aniqlash, ajratish va ulardan foydalanish mumkin edi. Olingan natijalar barcha 
    biologik fanlarning rivojlanishiga katta hissa qo'shdi - rivojlanish biologiyasi, 
    molekulyar evolyutsiyasi, hujayralar biologiyasi, odam va hayvonlar genetikasi, 
    biotexnologiya. 
    Odatda molekulyar biotexnologiyani 4 ta asosiy va bir-biri bilan chambarchas 
    bog'liq bo'limlarga (yoki yo'nalishlarga) bo'lish mumkin: 
    1. Genetik muhandislik 
    2. Uyali aloqa muhandisligi 
    3. Muhandislik enzimologiyasi 
    4. Texnik yoki ishlab chiqarish mikrobiologiyasi. 
    Ushbu yo'nalishlarning har biri o'ziga xos maqsad va vazifalarga ega bo'lgan keng 
    bilim doirasidir. 
    Genetik muhandislik - bu maxsus yaratilgan genetik konstruktsiyalar 
    yordamida genetik ma'lumotni bir organizmdan boshqasiga sun'iy ravishda uzatish 
    imkonini beradigan usullar to'plami. Genetik muhandislikning asosiy vazifalaridan 



    biri bu kerakli xususiyatlarga ega organizmlarni olishdir. Asosiy yondashuv - bu 
    irsiy xususiyatlarga ega bo'lgan rekombinat DNK molekulalarining (tanadan 
    tashqarida) in vitro (tanadan tashqarida) qurilishi; shuning uchun genetik 
    muhandislik rekombinant DNK texnologiyasi deb ham ataladi. 
    Uyali muhandislik - bu yangi hujayralarni qurish uchun ishlatiladigan usullar 
    to'plami. Maxsus tanlangan muhitda hujayralarni kultivatsiya qilish va klonlash, 
    hujayralarni duragaylash, hujayra yadrolarini transplantatsiyasi va hayotiy 
    hujayralarni alohida bo'laklardan "demontaj qilish" va "yig'ish" (rekonstruksiya 
    qilish) uchun boshqa mikrosurgik operatsiyalarni o'z ichiga oladi. 
    Hujayra muhandisligining boshlanishi somatik hujayralarni duragaylash usuli paydo 
    bo'lgan 1960 yillarga to'g'ri keladi. 
    Genetik muhandislik va hujayra muhandisligi molekulyar biotexnologiyaning 
    asosini tashkil etadi. Ularni bir butunga birlashtirib, hozirgi vaqtda molekulyar 
    biotexnologiyaning alohida bo'limi - biomuhandislik ajralib turadi. 
    Muhandislik enzimologiyasi - bu olish uchun usullar tizimini o'z ichiga olgan 
    biotexnologik fan sohasi,
    drenajlash, stabillash va fermentlarni ishlatish. 
    Muhandislik enzimologiyasining asosiy vazifasi kerakli xususiyatlarga ega bo'lgan 
    bioorganik katalizatorlarni loyihalashtirish va ular asosida turli xil samarali va 
    ekologik toza biotexnologik jarayonlar asosida ishlab chiqishdir. 
    Muhandislik enzimologiyasi sohasidagi amaliy ishlanmalar quyidagi 
    vazifalarni hal qilish bilan bog'liq: 
    · Yangi mahsulotni qabul qilish; 
    · Taniqli mahsulot sifatini oshirish; 
    · Biotexnologik jarayon samaradorligini oshirish. 
    Texnik yoki sanoat mikrobiologiyasi - bu sanoat miqyosida foydali 
    mikroorganizmlarni etishtirish usullarini ishlab chiqadigan biotexnologiyaning bir 
    bo'limi.Texnik mikrobiologiya ishlab chiqarish jarayonida ishlatiladigan turli xil 
    amaliy moddalarni olish uchun ishlatiladigan mikroorganizmlarni o'rganadi: oziq-
    ovqat mahsulotlari, biologik faol moddalarning dorivor preparatlari (BAS) va



    boshqalar.

    Download 435.7 Kb.
      1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




    Download 435.7 Kb.
    Pdf ko'rish