Kimyoviy kompyuter modellash

Amaliy mashg’ulotlar taqsimoti

Mustaqil ish mavzulari va shakllari

NAZORAT SAVOLNOMALARI

1. 
   Kimyoviy tadqiqotlarda kompьyuterlarni ishlatishning asosiy yo’nalishlari.
   
2. 
   Ma’lumot-axborot tizimlari bilan ishlashning asosiy usullari
   
3. 
   Kompьyuter sintezining texnologiyasi va usullari.
   
4. 
   Kompьyuter tizimidagi ish joyi: kompyuter tizimlarining apparat va dasturiy ta’minoti.
   
5. 
   Kimyoviy matnlar muxarrirlari bilan ishlash usullari.
   
6. 
   Kuch maydonlarining potentsial funktsiyalari turlari.
   
7. 
   Molekulyar mexnika usullarida parametrlanish qoidalari.
   
8. 
   Kimyoviy tuzilish muxarrirlari bilan ishlash qoidalari.
   
9. 
   Molekula geometriyasini hisoblash uchun vazifani rasmiylashtirish va uning tuzilishi.
   
10. 
    MM2 usullarida molekula geometriyasini tasvirlash qoidalari.
    
11. 
    Dastur ishini boshqarish uchun asosiy maьlumotlar .
    
12. 
    Molekula geometriyasini optimallashtirish va dastur ishini nazorat qilish.
    
13. 
    MMR2 dastur qaydnomalari bilan ishlash qoidalari va strukturasi.
    
14. 
    Molekulyar mexanika usullari yordamida hisoblanadigan molekulalarning fizik-kimyoviy parametrlari.
    
15. 
    Kvant mexanika postulatlari.
    
16. 
    Vodorod simon atomlar uchun kvant sonlarni aniqlash.
    
17. 
    Molekula tuzilishini hisoblashning xususiyati, Born-Oppengeymer yaqinlashishi.
    
18. 
    Rutaana tenglamalari va ular yechimi – kanonik molekulyar orbitallar - MO.
    
19. 
    Yarimempirik usullar va ularning xususiyatlari, kengaytirilgan Xyukkel usuli (RMX), CNDO, MINDO, MNDO, AM1, PM3.
    
20. 
    Z-matritsalari yordamida molekula geometriyasini tasvirlash.
    
21. 
    Kimyoviy traektoriyalarni hisoblash.
    
22. 
    CHeklangan va cheklanmagan Xartri-Fok usullari.
    
23. 
    onfiguratsion ta’sirlashishni yaqinlashtirishda hisoblash usullari.
    
24. 
    Ab initio usullaridagi asosiy funktsiyalar tuplami.
    
25. 
    Dorivor preparatlarni ratsional qidirishning va yaratishning asosiy fazalari. Lider-birikma va uni qidirish strategiyalari.
    
26. 
    Klassik QSAR. Deskriptorlar to’g’risida umumiy tushuncha: topologik, kvant-kimyoviy, fizik-kimyoviy
    
27. 
    “Tuzilish-faollik” modellari yordamida optimal tuzilishlari tanlash.
    
28. 
    Molekulyar doking – retseptor tuzilishi to’g’risida bilimlarga asoslangan usul. Doking hisoblashlarda ishlatiladigan algoritmlar. «ligand», «retseptor», «retseptor»soxa tushunchalari.
    

Asosiy darsliklar va o`quv qo`llanmalar ro’yhati.

4. 
   J.C.Cramer, Essentials ofcomputational chemistry. Theories and Models. Second Edition. John Wiley.2004.
   
5. 
   A.G.Eshimbetov, A.X.Xayitboyev, S.A.Maulyanov, H.S.Toshev. Kompyuter kimyosi. O’zMU. 2015. 112 b.
   
6. 
   Кларк Т. Компьютерная химия, М., Мир, 1990.
   

Qo’shimcha adabiyotlar

7. 
   Sh.Mirziyoyev. Erkin va farovon demokratik O’zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. Toshkent. “O’zbekiston” NMIU. 2017.-29b.
   
8. 
   Sh.Mirziyoyev. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. Toshkent. “O’zbekiston” NMIU. 2017.-47b.
   
9. 
   “O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha xarakatlar strategiyasi to’g’risida”gi PF-4947-sonli Farmoni. O’zbekiston Respublikasi qonun xujjatlari to’plami. 2017y., 6-son. 70-modda.
   
10. 
    Sh.Mirziyoyev. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib intizom va shaxsiy javobgarlik har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo’lishi kerak. O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2016 yil yakunlari va 2017 yil istiqbollariga bag’ishlangan majlisidagi O’zbekiston Respublikasi prezidentining nutqi.//Xalq so’zi gazetasi. 2017 yil 16 yanvar №11.
    
11. 
    O’zR PQ-2909. Oliy ta’lim tizimini yanada rivojlantirish chora tadbirlari to’g’risida. Toshkent sh. 2017y. 20 aprel.
    
12. 
    М.А.Тўрабекова, М.Г.Левкович «Математическое моделирование строения химических соединений и их реакционной способностию Т.,Университет. 2008. 136с.
    
13. 
    «Теория и практика компьютерного моделирования нанообъектов» (УДК 541.1:681.332 (07) Т33), Романова Т.А., Краснов П.О., Качин С.В., Аврамов П.В., Красноярский государственный технический университет, 2002 г.
    
14. 
    Травень В.Ф. Электронная структура и свойства органических молекул, М., Химия, 1989.
    
15. 
    Теддер Дж., Нехватал Э. Орбитальная теория в контурных диаграммах, М.,Мир, 1988.
    
16. 
    Минкин В.И., Симкин Б.Я., Миняев Р.М. Теория строения молекул, М., Высшая школа, 1979.
    
17. 
    Молекулярная механика ММ2. Инструкция по эксплуатации (1977, 1982 гг.)
    

18. 
    http://www.gov.uz. - O’zbekiston Respublikasi hukumat portali
    
19. 
    http://www.lex.uz. - O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi
    
20. 
    http://www.netsci.org/Science/Compchem/; Молекуляр моделлаштириш ва QSAR тахлили назарияси бўйича илмий мақолалар тўплами:
    
21. 
    http://www.talete.mi.it/dragon_exp.htm DRAGON дастури ва ундаги дескрипторлар хақидаги маълумотлар:
    
22. 
    www.planaria-software.com ArgusLab дастури ва унинг ишлатилиши хақидаги маълумотлар ва мақолалар:
    

Talabalarni baholashning reyting ishlanmasi

Talabalarning o’zlashtirishi 100 ballik tizimda amalgam oshiriladi. Talabaning o’zlashtirishi JN-40 ball, ON-30 ball va YaN-30 ball bilan belgilanadi.Talaba mustaqil ishi (TMI) uchun 10 ball ajratilgan.
Fan reyting ishlanmasi va baholash mezonlari

Baholash mezoni

JN - Topshiriqlarini to`la mustaqil bajargan va amalda qo`llay oladigan talabaga xar bir amaliy mashg’ulot uchun 1,4 – 2,0 ball, to`la bajarmagan talabaga bajarilgan ish hajmiga va sifatiga qarab 1,1-1,4 ballgacha beriladi.
TMI- Amaliy mashg’ulot bo`yicha berilgan talabalar mustaqil ishlarining mavzulari bo’yicha referat, konspekt, plakat (maket) tayyorlanadi:

• 
  mavzu to`liq ochilgan to`g’ri xulosa chiqarilgan va ijodiy fikrlari bo`lsa - 8,6 -10 ball;
  
• 
  mavzu mohiyati ochilgan, faqat xulosasi bor – 7,6-8,5 ball;
  
• 
  mavzu mohiyati yoritilgan, ammo arzimas kamchiligi bo`lsa – 6,6 – 7,5 ball beriladi;
  
• 
  mavzu mohiyati yoritilgan, ammo ayrim kamchiliklari bor bo`lsa- 5,5-6,5 ball beriladi.
  

Oraliq nazorat bo`yicha berilgan talabalar mustaqil ishlarining bajarilishi (ma`ruzada o`tilmagan mavzulardan mustaqil o`zlashtirish uchun alohida mavzular beriladi va talabalar ushbu mavzular bo’yicha alohida daftarga 36 ta test-masala echib keladi. Testlarni to`la echgan va amalda qo`llay oladigan talabaga 4,5 – 5,0 ball, to`la echmagan talabaga echgan soniga, hajmiga va sifatiga qarab 2,8-4,5 ballgacha beriladi.

Yakuniy nazoratda talaba 3 ta savolga yozma (Tayanch iboralarga asoslangan) javob berishi lozim. Har bir yozma savolga 10 ball ajratiladi.

• 
  agar savol mohiyati to`la ochilgan bo`lib, mavzu bo`yicha talabaning tanqidiy nuqtai nazari
  

• 
  savol mohiyati to`la ochilgan, asosiy faktlar to`g’ri bayon qilgan bo`lsa – 8,2 –8,8 ball;
  
• 
  savolga to`g’ri javob berilgan, lekin ayrim kamchiliklari bor bo`lsa – 7,0 – 8,0 ball;
  
• 
  berilgan savolda javoblar umumiy va kamchiliklar ko`proq bo`lsa – 5,6 - 6,0 ball beriladi.
  
• 
  UMUMIY NAZORAT SAVOLLARI
  

1. 
   Kompyuterning dasutriy ta`minoti asosiy qismi nima?.
   
2. 
   SHaxsiy kompyuterlarning dasturiy ta`minoti tug’risida ma`lumot bering.
   
3. 
   Tashqi qurilmalarni o`rnatish qanday amalga oshiriladi.
   
4. 
   Modem vazifasi qanday.
   
5. 
   Moddiy ishlab chikarish texnologiyasi nimalardan iborat?
   
6. 
   Axborot nima?
   
7. 
   Axborot texnologiyasi nima?
   
8. 
   Axboriy revolyutsiyaning k iymati nimalardan iborat?
   
9. 
   Jamiyat informatsiyalashtiriluvi deb nimaga aytiladi?
   
10. 
    Informatizatsiyalashgan jamiyat nima?
    
11. 
    Insonning axboriy madaniyatixakida gapirib uting?
    
12. 
    Jamiyatda informatika kanday urin tutadi?
    
13. 
    Informatikaning xozirgi boskichlaridagi vazifalari?
    
14. 
    Axborot nima?,
    
15. 
    Axboriy jarayonlar nima?,
    
16. 
    Axborot texnologiyasini belgilovchi ichki omillar nima?,
    
17. 
    Komputerlarni rivojlanish bosqichlari nima?
    
18. 
    Kimyoda komputerlarni qo`lanilish jihatlari nima?.
    
19. 
    Kompyuter tizimlarini asosiy ko`rsatkichlari va ish joyni tashkil qilish nima?.
    
20. 
    Kuch maydonlari yordamida molekulyar modellashtirish nima?.
    
21. 
    Molekulyar mexanika uslublari nima?.
    
22. 
    Zo`riqqan tizimlar nima?.
    
23. 
    Molekulyar Mexanika (MMP2) nima?.
    
24. 
    Elinjer Mexanikasi nima?.
    
25. 
    Empirik uslublar bilan ishlashning asosiy qoidalari nima?.
    
26. 
    Molekulyar tuzilishni hisoblash uchun topshiriqning va xisob qaydnomasining tuzilishlari nima?.
    
27. 
    Yarim empirik uslub nima?
    
28. 
    Kvant kimyosi – molekulyar sistemalar taxlilida asosiy postulatlar va printsiplari nima?.
    
29. 
    Kvant-kimyo uslublari yordamida molekulyar strukturalarni ifodalash nima?,
    
30. 
    Z-matritsani aniqlash nima?,
    
31. 
    Molekulalar sistemalarini elektron, spektral va boshqa ko`rsatkichlarini grafik yordamida ifodalash nima?.
    

32. Molekulyar orbitallar usuli nima?.

33. Kimyoviy masallalarning yarim-empirik uslublari yordamida yechilishi nima?. Kompyuter uchun topshiriklarni tuzish va ularning qaydnomalari bilan ishlash nima?.

34. 
    Ab initio uslubi nima?.
    
35. 
    Bazis funktsiyalarning tanlash qoidalari nima?.
    
36. 
    Masalani yechish uchun kerak bulgan uslubni tanlab olish nima?.
    
37. 
    QSAR va QSPR taxlil nima?.
    
38. 
    Doking nima?.
    
39. 
    Virtual skrining tushunchasi nima?.
    
40. 
    Zamonaviy integrallangan paketlar nima?.
    
41. 
    ChemWin dasturi; moddalar tuzish, tavsifini aniqlash. nima?
    
42. 
    Kimyodan electron o`quv materiallar, ma`lumotlar bazasi nima?.
    
43. 
    Interaktivlik nima?.
    

Mustakil ta’lim uchun savollar

1. Kuch maydonlari ishlatiladigan uslubni ko’rsating

2. Berilgan formula orqali ifodalanadigan energiya turini kursating

3. Berilgan formula orqali ifodalanadigan energiya turini kursating.

5. Berilgan formula orkali ifodalanadigan energiya turini kursating

6. Berilgan formula orkali ifodalanadigan energiya turini kursating.

7. Berilgan formula orqali ifodalanadigan energiya turini kursating:

8. MM uslubi orqali xisoblanmaydigan parametrlar turini ko’rsating

9. MM uslubida xisoblanmaydigan parametrlarni ko’rsating

10. MM uslubi orqali xisoblanmaydigan parametrlar turini ko’rsating ?

11. Eng tezkor uslubni ko’rsating:

12. Molekulyar mexanikadagi vodorod atomi turini ko’rsating

13. Berilgan u+slublardan molekulyar mexanikaga tegishligini ko’rsating

14. Berilgan uslublardan ab initio uslubiga tegishligini ko’rsating

15. Berilgan uslublardan yarim-imperik uslubiga tegishligini ko’rsating

16. Molekulyar mexanikadagi parametrlanish bu:

17. Z-matritsada ishlatiladigan parametrlarni ko’rsating:

18. N atomlardan iborat bo’lgan sistemani Z-matritsasiga kiritiladigan geometrik parametrlar sonini ko’rsating:

19. N atomlardan iborat bulgan sistemani Dekart koordinatalari ichra kiritiladigan geometrik parametrlar sonini ko’rsating:

20. Yarim-empirik uslublarni empirik uslublariga nisbatan afzalligini ko’rsating:

21. MORAS dasturida pi-sistemani xisobining kalit so’zi:

22. MORAS dasturida lokalizatsion orbitallarni xisobining kalit so’zi:

23. MORAS dasturida kuchaytirilgan anikligi xisobining kalit so’zi:

24. MORAS dasturida molekula geometriyasi optimizatsiyalashsiz xisobining kalit so’zi:

25. MORAS dasturida molekular orbitallar xisobining kalit so’zi:

26. MORAS dasturida simmetriya xisobining kalit so’zi:

27. Yarim-empirik uslublarni ab initio uslublariga nisbatan afzalligini ko’rsating:

28. Yarim-empirik uslublarni ab initio uslublariga nisbatan kamchiligini ko’rsating:

29. Molekulyar mexanika uslubini yarim-empirik uslubi oldidagi afzalligi:

30. Molekulyar mexanika uslubini yarim-empirik uslubi oldidagi afzalligi:

31. Yarim-empirik uslubini molekulyar mexanika uslubi oldidagi afzalligi:

32. Ab initio uslubini boshqa uslublardan asosiy farqi:

33. To’lik bazis funktsiyalar to’plamini ko’rsating:

34. Eng oddiy bazis funktsiyalar to’plamini ko’rsating:

35. d-orbitallarni inobatga oladigan bazis funktsiyalar to’plamini ko’rsating:

36. Vodorod atomdagi r-orbitallarni inobatga oladigan bazis funktsiyalarni ko’rsating

37. Li dan boshlab qutblangan orbitallarni inobatga oladigan bazis funktsiyalar to’plamini ko’rsating:

38. Barcha atomlardagi qutblangan orbitallarni inobatga oladigan bazis funktsiyalar to’plamini ko’rsating:

39. Li-dan boshlab barcha atomlardagi diffuzion orbitallarni inobatga oladigan bazis funktsiyalar to’plamini ko’rsating:

40. Barcha atomlardagi diffuz orbitallarni inobatga oladigan bazis funktsiyalar to’plamini ko’rsating:

41. Bir xil bulgan bazis funktsiyalar to’plamlarini aniklang: 1) 6-31G, 2) 6-31G**, 3) 6-31G(d,p), 4) 6-31+G*, 5) 6-31++G

42. Molekulyar Dinamika bu:

43. Kimyoviy traektoriya bu:

44. Geometriya optimizatsiyasi bu:

45. Optimizatsiyasiz xisob bu:

46. Molekulaning o’tish ko’rinishi bu:

47. Stereokimyoviy deb xisoblanmaydigan parametrni ko’rsating:

48. Stereokimyoviy deb xisoblanadigan parametrni ko’rsating:

49. SCF uslubi bu:

50. CSF uslubini kashf etgan olimlar:

51. Iteratsion jarayon SCF bu:

52. Xartri-Fok uslubida inobatga olinmaydigan ta’sirlashuvlarni ko’rsating:

53. Qanday ta’sirlashuvlarni inobatga olinishi uchun MR2 uslub kashf etilgan?

54. O’zaro kelishilgan maydon uslubiga tegishli bo’lmagan uslubni ko’rsating:

55. CI (configuration interaction) konfiguratsion ta’sirlashuv uslubi inobatga oladigan omillar:

56. DFT (Density Functional Theory) kvant-kimyoviy uslub qo’yidagi modelga assoslangan:

57. RHF Xartri-Fok uslubi (restricted Hartree-Fock) – molekular sistemalarni qo’yidagi printsip orqali xisoblaydigan kvant-kimyo uslubi:

58. UHF Xartri-Foka uslubi (unrestricted Hartree-Fock) – molekular sistemalarni xisoblaydigan kvant-kimyo uslubi bo’lib u qo’yidagi qoidaga assoslangan:

59. Ionizatsiyalanish potentsial energiyasi bu:

60. Elektronga moyillik bu:

61. Molekulyar orbital bu:

62. Lokalizatsiyalangan molekular orbital bu:

63. MO AOCHK uslubi – bu molekulyar orbitallarni kuyidagi kurinishi:

64. YuTMO bu:

65. QBMO bu:

66. Molekulani reaktsion qobiliyati belgilaydigan omillar:

67. Molekulani muxit bilan ta’sirlashuvi quyidagilar bilan belgilanadi:

68. Kvant-kimyo uslublariga kirmaydigan uslubni belgilang:

69. Bazis funktsiyalarning to’plami bu:

70. Almashuv energiya bu:

71. Ichki novalent elektronlar ishtroki:

72. Korrelyatsion energiyasi bu:

73. Elektrostatik ta’sirlashuv bu:

74. Kvant-kimyo xisoblashlarda input (yani kiruvchi) fayl qanday koordinatalar yordamida beriladi:

75. Kimyoda qo’llaniladigan programmalarni ko’rsating:

76. YaMR va strukturaviy taxlil uslublari yordamida olingan oqsillarning 3D strukturasini qaysi ma’lumotlar bazasidan olish mumkin?

77. YaMR va strukturaviy taxlil uslublari yordamida olingan nuklein kislotalarning 3D strukturasini qaysi ma’lumotlpr bazasidan olish mumkin?

78. Maqolalar, patentlar va kitoblar ma’lumotlar bazasini ko’rsating:

79. Rentgenstrukturaviy taxlil uslublari yordamida olingan kichik molekulyar massali organik moddalarning va ularning ayrim metallar bilan komplekslarining 3D strukturasini qaysi ma’lumotlpr bazasidan olish mumkin?

80. Dori-darmonlarni kompyuter da modellashtirishda ishlatiladigan “retseptor qism” termini nimani anglatadi?

81. Dori-darmon kompyuter modellashtirishda ishlatiladigan “ligand” termini nimagi anglatadi?

82. Dori-darmonlarni kompyuter yordamida modellashtirishda ishlatiladigan uslublarni ko’rsating:

83. Erituvchidagi eritilgan moddaning molekula xarakatini o’rganish uchun ishlatiladigan uslubni ko’rsatin:

84. Yuzdan ortiq Aconitum va Delphinium alkaloidlari berilgan va ularning antiaritimik faolligi aniqlangan. Yangi xosilalarni faolligini nazariy aniqlab beruvchi uslubni tanlang.

85. Minglab moddalarning biomakromolekula bilan nazariy bog’lanishiga asoslanib tezkor virtual skrining o’tqazadigan uslubni aniqlang.

86. Metal kompleks birikmalarining o’rganilishi uchun ishlatiladigan yarimempirik uslubini ko’rsating:

87. HyperChem dasturida mavjud bo’lgan polipeptidlarni chizishda yordam beradigan ma’lumotlar bazasi ko’rsating:

88. HyperChem dasturida kerakli bo’lgan uslubni tanlashda ishlatiladigan ro’yxat nomini ko’rsating:

89. HyperChem dasturida moddalar strukturasini chizish uchun ishlatiladigan menyu nomini ko’rsating:

90. HyperChem dasturida ro’yxatdagi Select vazifasi:

91. HyperChem dasturida ro’yxatdagi Edit vazifasi:

92. HyperChem dasturida ro’yxatdagi Compute vazifasi:

93. Labels ro’yxatdagi atom zaryadlarini chiqazib beradigan maьlumotnomani ko’rsating:

94. Labels ro’yxatdagi atom nomerlarini chiqazib beradigan maьlumotnomani ko’rsating:

95. Labels ro’yxatdagi atom zmassalarini chiqazib beradigan maьlumotnomani ko’rsating:

96. Build ro’yxatdagi Default element vazifasi:

97. Build ro’yxatdagi Add Hydrogens vazifasi:

98. HyperChem dasturida chiqish faylini yozib beradigan File ro’yxatdan kerakli maьlumotnomani tanlang:

99. Molekulani grafik ko’rinishini o’zgartiradigan Display ro’yxatdan kerakli maьlumotni tanlang:

100. Display ro’yxatdagi Show Multiple Bonds vazifasini ko’rsating:

JORIY NAZORAT SAVOLLARI.

1.Kimyoviy tadqiqotlarda kompyuterlarni ishlatishning asosiy yo’nalishlari.

2.Ma'lumot-axborot tizimlari bilan ishlashning asosiy usullari.

3.Kompyuter sintezining texnologiyasi va usullari.

4. Kompyuter tizimidagi ish joyi: kompyuter tizimlarining apparat va dasturiy ta'minoti.

5. Kimyoviy matnlar muxarrirlari bilan ishlash usullari.

1. Kuch maydonlarining potentsial funktsiyalari turlari.

2. Molekulyar mexnika usullarida parametrlanish qoidalari.

3. Kimyoviy tuzilish muxarrirlari bilan ishlash qoidalari.

1. Molekula geometriyasini ?isoblash uchun vazifani rasmiylashtirish va uning tuzilishi.

2. MM2 usullarida molekula geometriyasini tasvirlash qoidalari.

3. Dastur ishini boshqarish uchun asosiy malumotlar .

1. Molekula geometriyasini optimallashtirish va dastur ishini nazorat qilish.

2. MMR2 dastur qaydnomalari bilan ishlash qoidalari va strukturasi.

3. Molekulyar mexanika usullari yordamida ?isoblanadigan molekulalarning fizik-kimyoviy parametrlari.

1. Kvant mexanika postulatlari.

2. Statsionar masala uchun Shredinger tenglamasining yechimi:

- Ritts variatsion usuli.

- ozish nazariyasi usullari.

3. Vodorod simon atomlar uchun kvant sonlarni aniqlash.

4. Molekula tuzilishini xisoblashning xususiyati, Born-Oppengeymer yaqinlashishi.

5. Rutaan tenglamalari va ular yechimi – kanonik molekulyar orbitallar - MO.

1. Yarimempirik usullar va ularning xususiyatlari, kengaytirilgan Xyukkel usuli (RMX), CNDO, MINDO, MNDO, AM1, PM3.

2. Z-matritsalari yordamida molekula geometriyasini tasvirlash.

2. Kimyoviy traektoriyalarni xisoblash.

1. Cheklangan va cheklanmagan Xartri-Fok usullari.

2. Konfiguratsion ta'sirlashishni yaqinlashtirishda ?isoblash usullari.

3. ab initio usullaridagi asosiy funktsiyalar tuplami.

1. Tasvirlangan geometriya ?olatida masalalarni yechish (single point).

2. Geometriya optimallashtirish bo’yicha masalalar.

3. Kimyoviy traektoriyalar va oraliq ?olatlarni qidirish.

4. Molekulalarning spektral va boshqa fizik-kimyoviy parametrlarini modellash.

5. Molekulalar parametrlarini ?isoblashning dinamik usullari.

6. Molekulalarning mumkin bo’lgan kimyoviy faolligini analiz qilish.

7. Kimyoviy reaktsiyalarni modellash.

8. Masalalarni yarimempirik usullar yordamida amaliy yechilishi
Vazifa tuzish va dastur malumotini tanlash

Dastur ishini nazorat qilish.

Hisoblash qaydnomalarni analiz qilish:

1. 
   molekulalarning geometrik parametrlari.
   
2. 
   molekulalarning energetik parametrlari.
   
3. 
   molekulalarning zaryad tavsiflari
   
4. 
   kimyoviy bo?larning strukturasi.
   
5. 
   molekulyar orbitallar tuzilishi.
   
6. 
   kimyoviy bo?larning energetik tavsiflarini
   
7. 
   molekulalarning (-elektron sistemasini analiz qilish.
   
8. 
   lokallashgan molekulyar orbitallarni o’rganish.
   

Molekulyar modellash usullarini solishtirish va amaliy kimyoviy masalalarni hisoblash strategiyasi.

1. Molekulyar modellash usullarinig nisbiy tavsiflari

2. Amaliy kimyoviy masalani yechish usulini tanlash qoidalari .

1. Dorivor preparatlarni ratsional qidirishning va yaratishning asosiy fazalari. Lider-birikma va uni qidirish strategiyalari.

2. Klassik QSAR. Deskriptorlar to’?risida umumiy tushuncha: topologik, kvant-kimyoviy, fizik-kimyoviy.

3. “Tuzilish-faollik” modellari yordamida optimal tuzilishlari tanlash.

4. Molekulyar doking – retseptor tuzilishi to’?risida bilimlarga asoslangan usul. Doking xisoblashlarda ishlatiladigan algoritmlar. «ligand», «retseptor», «retseptor»soxa tushunchalari.
«Kimyoviy kompyuter modellash» fanidan yakuniy nazorat savollari
1-VARIANT

2-VARIANT

3-VARIANT

Tuzuvchi: M.Muradov

№1

Birinchi marotaba kompyuter qachon ishlab chiqilgan?

1942

1952

1972

1962

№2

Ilk kompyuterlarning ma’lumot tashuvchi vositasi qanday atalgan?

Perfokarta

Magnit lenta

Kompakt disk

Magnit disk

№3

Kompyuterda xisob-kitob ishlarini olib borish uchun yetarli bo’lgan va asosiy qismlari keltirilgan qatorni ko’rsating.

Klaviatura, protsessor, monitor

Klaviatura, printer, monitor

Klaviatura, vinchester, monitor

Vinchester, disk, klaviatura

№4

Kuch maydonlari ishlatiladigan uslubni ko’rsating

Molekulyar Mexanika

Ab initio

yarim empirik uslublari

Kimyoviy traektoriyalar xisobi

№5

Telefon tarmog’i orqali kompyuterlar orasida informatsiya almashinish vositasi…..

Modem

Skaner

Intranet

Internet

№6

Kompyuterlarni kimyoviy tadqiqotlarda jadal qo’llanilishi qaysi yillardan boshlangan

1975

1985

1980

1990

№7

Kompyuterlarni kimyoviy tadqiqotlarda (modellashda) qo’llash uchun kimyo tadqiqot­chisiga qo’yiladigan talablar qaysi qatorda to’g’ri ifodalangan

Matematikani yaxshi bilishi

Kimyoviy xisob-kitoblarni avtomatlashtirishni bilishi.

Kimyo qoidalarini matematik rejalashni bilishi

Matematik qoidalarni kimyoviy rejalashni bilishi

№8

Quyida keltirilgan omillarning qaysi biri kompyuterlarni kimyoviy tadqiqotlarda qo’llanlish jihati deb keltirilgan?

Modellash, Avtomatlashtirish, axborot, dasturlash

Modellash, Avtomatlashtirish, axborot, servis.

Modemlash, Avtomatlashtirish, axborot, servis

Modellash, kimyolashtirish, axborot, servis

№9

Qaysi qatorda kimyo uchun kompyuter matn redaktorlari to’g’ri ko’rsatilgan

Alchemy, Windows, Chemlab, Chemoffice

Chemwin, Isis, Chemlab, MSDOS.

Chemlexicon, Isis, ChemCab, Chemoffice.

Chemwin, Isis, Chemlab, Chemoffice

№10

Molekulyar sistemaning sterik zo’riqishi tushunchasi qaysi modellash usuliga tegishli

Molekulyar orbitallar usuli.

Molekulyar mexanika

Kuch maydonlari usuli

Kvant kimyosi usuli

№11

Atomlar zaryadining o’zaro ta’sirini va qutblangan bog’larning o’zaro dipol-dipol ta’sirini hisobga oluvchi matematik modellash usulini ko’rsating

Molekulyar orbitallar usuli

Molekulyar mexanika

Yarim esperik usuli

Kuch maydonlari usuli

№12

Molekulyar mexanika usuli bo’yicha Elendjer dasturi birinchi marta qachon e’lon qilingan

1977 y

1982 y

1987 y

1985 y

№13

ChemDRAW dasturida molekulaning fizik xossalari xaqidagi ma’lumot qaysi menyu tarkibida joylashgan

View

Structure

Edit

File

№14

ChemDRAW dasturida umumiy qo’shimcha panellari xaqidagi ma’lumot qaysi menьyu tarkibida joylashgan?

View

Structure

Edit

File

№15

ChemDRAW dasturida asosiy qo’shimcha panellari xaqidagi ma’lumot qaysi menyu tarkibida joylashgan

View

Structure

Edit

File

№16

ChemDRAW dasturida molekulaning 13 S bo’yicha parametrlari xaqidagi ma’lumot qaysi menyu tarkibida joylashgan?

Structure

View

Edit

File

№17

ChemDRAW dasturida molekulaning 3D modelini yaratish qaysi menьyu tarkibida joylashgan

Edit

Structure

View

File

№18

ChemDRAW dasturida molekulaning nomlash xaqidagi ma’lumot qaysi menyu tarkibida joylashgan

Structure

View

Edit

File

№19

Molekulyar mexanika yoki boshqa modellash usullari uchun kimyo matnini yozishda qo’llaniladigan dasturlar paketi keltirilgan qatorni ko’rsating?

Alchemy, Desktopmodeling, Hyperchem

Hyperchem, Chemoffice, Lexicon

PCM, Hyperchem, MSDOS

Desktopmodeling, PCM, WD

№20

MOPAC dasturida lokalizatsion orbitallarni xisobi kalit so’zi

LOKALISE

RESTART

PRICISE

BONES

№21

Kimyoviy moddalarni matematik modellashning molekulyar mexanika usulini kamchiligini aniqlang

Molekulaning elektron tuzilishi haqida ma’lumotni sekin berishi

Faqat 100 gacha bo’lgan atomli molekulani modellashi

Molekulaning elektron tuzilishi haqida ma’lumot bera olmaydi

Faqat 1000 gacha bo’lgan atomli molekulani modellashi

№22

SHredinger tenglamasi matematik modellashning qaysi usulida markaziy o’rin tutadi?

Kvant kimyosi usuli

Yarim esperik usuli

Molekulyar mexanika

Kuch maydonlari usuli

№23

Yarim emperik usullarni ab initio uslublariga nisbatan afzalligini ko’rsating

Tezkorligi

Aniqligi

Energetik parametrlar xisobi

Molekulaning elektrostatik parametrlari

№24

Kovalent bog’larning kvant mexanik nazariyasini rivojlantirgan olimlarni aniqlang

SHredinger va Laplas

Geytler va London

Boyl va Mariot

Geytler va Bor

№25

Klassik molekulyar orbitallar usuli bo’yicha hisoblash quyida keltirilgan qaysi usulga mansub

Emperik usuli

Yarimemperik usul

Noemperik (ab inito)

Kvantkimyoviy usul

№26

Molekulyar orbitallar usuli yordamida modellashda qanday kamchilik belgilangan.

Hisoblashlar uchun ko’p vaqt ketishi.

Hisoblashlar uchun ko’p parametrlar talab etilishi

MO usuli emperik bo’lgani uchun

Faqat molekulalarga tegishli orbitallar bilan ishlagani uchun

№27

Z-matritsada ishlatiladigan parametrlarni ko’rsating?

Atomlararo masofa, valent va torsion burchaklar

dekart koordinatalar

sfera koordinatalari

kordinatalar markazidagi masofa

№28

Molekulalar tuzilishini modellashtirishing qaysi usullari bor

Molekulyar mexanika, yarim emperik, emperikmas

Molekulyar mexanika, yarim emperik, statistik

Molekulyar mexanika, emperikmas, statistik

Yarim emperik, emperikmas, statistik

№29

Ushbu bog’langan atomlar ro’yxati qaysi modda tuzilishini ifodalaydi: 1 – 2 – 3 – 4 – 5 – 6 - 1

TSiklogeksan

Metiltsiklopentan

Dimetiltsi-klobutan

Geksan

№30

To’lqin funktsiyasi () qaysi ma’noni bildiradi

Elektronning atomdagi taqsimotini

Molekulada elektronning o’yg’ongan holatini

Kimyoviy bog’ning kovalenligini

Elektronning yadroga tadbiqini

№31

To’liq gibridlanish nazariyasiga ko’ra NH3 molekulasi qanday gibridlaishga ega

sp3

sp2

sp

dsp

№32

Molekula konfiguratsiyasini qaysi omillarga asosan aniqlash mumkin

Atomlar elektron bulutlarining tuzilishi va shakli

Moddaning tuzilishi va zichligi

Bog’ning takrorliligi va bog’ energiyasi

Gibridlanish va elektr o’tkazuvchanlik

№33

1,2-dixloretanning qaysi shakli – tsis yoki trans izomeri qutbsiz?

Trans shakli

TSis shakli

Trans shakli tsis shakliga qaraganda qutbli

TSis va trans shakli

№34

Qaysi zarrachaning barqarorligi yuqori ?

He2

Har ikkala zarrachaning barqarorigi bir xil

Zarrachalarning barqarorligi ishonchli farq qilmaydi

№35

NO molekulasidagi bog’lar tartibini aniqlang

3

2.5

2

3.5

№36

ChemOffice dasturlar majmuasining CS ChemDraw dastri nima uchun mo’ljallangan ?

Kimyoviy formulalar redaktori

Kimyoviy birikmalar ma’lumotlari bankini tuzish, muxarirlash va boshqarish uchun

Kimyoviy birikmalarni vizuallashtirish, kompyuterda modellesh va hisoblashlar uchun

Jadval ma’lumotlarini ko’rish va muxarirlash uchun

№37

ChemOffice dasturlar majmuasining CS Chem3D dastri nima uchun mo’ljallangan ?

Kimyoviy birikmalarni vizuallashtirish, kompyuterda modellesh va hisoblashlar uchun

Kimyoviy formulalar redaktori

Kimyoviy birikmalar ma’lumotlari bankini tuzish, muxarirlash va boshqarish uchun

Jadval ma’lumotlarini ko’rish va muxarirlash uchun

№38

Berilgan uslublardan molekulyar mexanikaga tegishligini ko’rsating

MP2

MNDO

B3LYP

AMBER

№39

MOPAC dasturlar majmuasida qaysi usuldagi hisoblashlar amalga oshiriladi ?

Emperikmas

Yarim emperik

Molekulyar mexanik

Statistik

№40

MM dasturlar majmuasida qaysi usuldagi hisoblashlar amalga oshiriladi ?

Molekulyar mexanik

Emperikmas

Yarim emperik

Statistik

№41

molekulasi qaysi bog’lardan iborat va markaziy atomning gibridlanishi qanday ?

Ion, qutbli kovalent, donor-aktseptor, sp2

Ion, kutbsiz

Ion, donor-aktseptor, sp2

Metall, ion, qutbli kovalent, donor-aktseptor, sp2

№42

GAUSSIAN dasturlar majmuasida qaysi usuldagi hisoblashlar amalga oshiriladi ?

Emperikmas

Yarim emperik

Molekulyar mexanik

Statistik

№43

molekulasi qaysi bog’lardan iborat va markaziy atomning gibridlanishi qanday ?

Ion, qutbli kovalent, sp3

Qutbli kovalent, donor-aktseptor, sp3

Ion, vodorod, sp3

Ion, qutbli kovalent, donor-aktseptor, sp3

№44

molekulasi markaziy atomining gibridlanish tipi qanday ?

sp3

sp2

sp

sp3d

№45

Yarim emperik usullarni ab initio uslublariga nisbatan afzalligini ko’rsating

Tezkorligi

Aniqligi

Energetik parametrlar xisobi

Molekulaning elektrostatik parametrlari

№46

Cterokimyoviy deb xisoblanmaydigan parametrlarni ko’rsating

Zaryad

Bog’ uzunligi

Valent burchak

Torsion burchak

№47

Qanday ta’sirlashuvlarni inobatga olish uchun MR2 uslubi kashf etilgan

Korrelyatsion ta’sirlashuv

Kinetik energiya

Elektronlararo Kulon ta’sirlashuv

O’zaro almashinuv ta’sirlashuv

№48

Ushbu molekulada uglerod atomlarining gibridlanish turini belgilang

1-sp2; 2-sp2; 3-sp3; 4-sp2; 5-sp2; 6-sp3

1-sp; 2-sp; 3-sp2; 4-sp2; 5-sp2; 6-sp3

1-sp; 2-sp; 3-sp2; 4-sp2; 5-sp2; 6-sp3

1-sp2; 2-sp; 3-sp; 4-sp3; 5-sp3; 6-sp3

№49

CH3-CH3 molekulasining turini aniqlang

sp3

dsp3

sp2

dsp2

№50

Matematik usuldan foydalanib moddalarning kanday xossalarini oldindan aytish mumkin?

reaktsion kobiliyatini, kimeviy tuzilishini, olinishini

kimeviy tuzilishini va fizik xossalarini

Olinishini va ishlatilishi

reaktsion kobiliyatini