• KIRISH
  • Mustaqillikyillaridata’lim, adabiyot, me’morchilik




    Download 193.5 Kb.
    bet2/21
    Sana10.04.2017
    Hajmi193.5 Kb.
    #3939
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21

    II-Bob. Miniatyura amaliy san’atning mo’jaz janri.


    2.1 Kаmоliddin Bехzоd vа miniаtyurа. …………………………….. 35

    2.2 Ustoz va shogird odobi……………………………………… 43

    2.3 Miniatyura janrida “Ov” kompozitsiyasini ishlash. ……………. 46

    III. Xulosa …………………………………………………………………. 50

    IV. Adabiyotlar ……………………………………………………………. 51

    KIRISH


    Mustaqilligimiz sharofati bilan o`zbek xalqi o`zligini taniy boshladi. Uning boy tarixi, madaniyati o`rganila boshlandi. Bugungi kunda O`zbekiston jaxonning eng qadimiy madaniy markazlaridan biri bo`lgani isbotlanmoqda.

    Yaqin va O`rta Sharq madaniy markazlari bo`lmish Bog’dod, Tabriz, Samarqand, Buxoro, Xirot, Sheroz kabi shaxarlarda X-XIX asrlar davomida maxsus miniatyura maktablari mavjud bo`lib, ba'zan yuksak darajada rivojlangan, ba'zan esa tanazzulga yuz tutgan. Xar bir rassomlik markazida o`ziga xos badiiy-ifodaviy xususiyatlar yuzaga kelishi bilan birga ularning barchasi Sharq miniatyura san'atining ranglar sofligi va yorq,inligi, chiziqlarning nafisligi va nozikligi, tasviriy uslubning dekorativ xosiyati bilan xarakterlanadi.

    Nodir qo`lyozmalar kitoblari, miniatyura nodir qo`lyozmalar ziynatlari bo`lmish shams, zarvarak, unvon, xoshiya naqshi, lavxa, xotima kabi bezaklar bilan umumiy uslubiy uyqunlikka ega. Bu kitob ziynatlarning dekorativ xususiyati ular yaratilgan davr dunyoqarashi, tafakkur tarzi bilan bevosita boqliqdir.

    Nafis mo`'jaz rasmlar asosan ilmiy, badiiy va tarixiy asarlarning nodir qo`l yozmalarini bezashga xizmat qilgan. Rassomlar asarlarning yetakchi qoyalari va asosiy qaxramonlari siymolarini ranglar vositasida ifodalaganlar. Shu sababli miniatyura san'ati taraqqiyotiga Sharqning atoqli allomalari Muxammad Ibn Muso al-Xorozimiy, Abu Rayxon Beruniy, mutafakkir va shoirlari Abulqosim Firdavsiy, Nizomiy-Ganjaviy, Amir Xusrav Dexlaviy, Abduraxmon Jomiy, Alisher Navoiy xamda mashxur tarixchilar Fazullox Rashiddin, Sharafiddin Ali Yazdiy va boshqalar .asarlaridagi ilqor insonparvarlik qoyalari ijobiy ta'sir ko`rsatib, uning asosiy taraqqiyot yo`nalishini yetakchi badiiy estetik prinsiplarini shakllanishiga xizmat qilgan.

    Qadimgi nodir qo`lyozmalar yuksak qadrlanib kelingan. Shuning uchun xam ularni yiqish, o`rganish bilan san'at ixlosmandlari uzoq vaqtdan buyon shug’ullanib keladilar. Ammo miniatyura san'atini chuqur o`rganish asosan XIX asr oxiri va XX asr boshlariga to`g’ri keladi. Bu soxada yirik chet el olimlaridan F. Martin, Arnold, B.Robinson, B. Grey va boshqalar Sharq miniatyura namunalarini ilmiy tafsivga olish eng yaxshilarni chop ettirish, yetakchi maktablar taraqqiyoti va tarixni o`rganish xamda targ’ib qilishda qator muhim ishlarni oshirdilar. Ammo ularning tadqiqotlarida, rasmlar taxlilida yuzakilik, Sharq xalqlari xayotini yaxshi bilmaslik kabi nuqsonlar uchrab turadi.

    O`zbekistonda Sharq miniatyura san'atini ayrim rasmli qo`lyozmalar bilan tanishish olimlarimizning maqolalaridan boshlangan. Umuman respublikamizda Sharq tasviriy san'ati miniatyurasini o`rganishda yetakchi olimlar xizmati aloxida taxsinga sazavor.

    Sharq miniatyura va kitobat san'atini respublikamizda o`rganishda, nashr qilishda, dunyoning eng nufuzli va muzey va kutubxonalaridan qidirib topishda Xamid Sulaymonovning xizmati ko`zga yaqqol tashlanadi.

    Olim ta'rif bergan «Boburnoma rasmlari» xamda F.Q.Sulaymanova bilan xamkorlikda chikargan «Alisher Navoiy asarlariga ishlangan rasmlar» nomli albomlarni keng jamoatchilik qizqin kutib oldi.

    Ishning maqsadi. 1. Bitiruv malakaviy ishini bajarish. Talabalarni estetik idrok qilish qobiliyatlarini o’stirish, ularni tabiat, san’at va hayotdagi go’zalliklarni idrok etishga o’rgatish.

    2. Talabalarning estetik didini tarbiyalash, ularni go’zallikni baholay olish haqiqiy go’zallikni farqlay bilishga odatlantirish. 3.Talabalardagi ijodiylikni tarbiyalash va o’stirish. 4. Talabalarning badiiy fikr doirasini kengaytirish.

    5. Rangshunoslik fanidan olgan bilimlarini amalda qo’llash.



    Download 193.5 Kb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21




    Download 193.5 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Mustaqillikyillaridata’lim, adabiyot, me’morchilik

    Download 193.5 Kb.