Мавзу: Ёқилғи ҳақида умумий тушунчалар

10-Ma’ruza: Uzluksiz ravishda ishlaydigan vertikal kameralarda betonning qotish jarayonini tezlashtirish.

Reja:

1. Uzluksiz ishlaydigan uskunalar

2. Issiqlik kameralarda beton qotish jarayonini tezlashtirish.

3. Vertikal kameralar tuzilishi.

Uzluksiz ishlaydigan uskunalar. Qurilish ishlab chiqarishida mexanizatsiya va avtomatlashtirishning o’sishi tufayli betonga termik ishlov berish uchun uzluksiz ishlaydigan uskunalar qo’llanila boshlandi. Uni qo’llash natijasida ishlab chiqarish umdorligini sezilarli darajada oshiradi va ish sharoiti yaxshilanadi.

Uzluksiz ishlaydigan uskunalar. Qurilish ishlab chiqarishida mexanizatsiya va avtomatlashtirishning o’sishi tufayli betonga termik ishlov berish uchun uzluksiz ishlaydigan uskunalar qo’llanila boshlandi. Uni qo’llash natijasida ishlab chiqarish umdorligini sezilarli darajada oshiradi va ish sharoiti yaxshilanadi.

Qurilish materiallarini ishlab chiqarish sanoatida uzluksiz ishlaydigan turli xildagi gorizontal tirqichli kameralar va vertikal bug’lash kameralari qo’llaniladi.

Qotishi. TSementni suv bilan korishtirgandan keyin unda gidrolizlanish (suvda parchalanish) va gidratatsiyalanish (suvni biriktirish) deb ataluvchi murakkab fizik-kimyoviy o’zgarishlar boshlanadi.

Qotishi. TSementni suv bilan korishtirgandan keyin unda gidrolizlanish (suvda parchalanish) va gidratatsiyalanish (suvni biriktirish) deb ataluvchi murakkab fizik-kimyoviy o’zgarishlar boshlanadi.

Akademik A.A.Baykov tsementning qotish jarayonini uchta – erish davri, kolloid xolatga o’tish davri va kristallanish davrlariga bo’ldi. Oxirgisi tsement xamiri mustaxkamligining usili bilan ifodalanadi.

Erish davri. 1 soatdan 3 soatgacha bo’lgan vaqtda tsement zarrachalari suv bilan xo’llanadi va ustki qismidan boshlab erish boshlaydi; vaqt o’tishi bilan tuyingan eritma xosil bo’ladi.

Kolloidatsiya davrida eritmadagi gidratli yangi xosilalar tuyinishi ortib boradi, ularni suvda erishi juda kamdir. Xosil bo’lgan eritma yangi xosilalar o’ta tuyingan xolatda bo’ladi. Gidratli yangi xosilalar mayda kolloid zarrachalar – submikrokristallar – eritmadan ajralib tsement gelini xosil qiladi. Gellarning ko’p miqdorda xosil bo’lishi tsement xamirini quyuqlanishiga olib keladi. Bu tsement bilan suvni aralashtirgandan taxminan 3...5 soatdan so’ng ruy beradi. Gel yelimsimon yopishqoqlik xususiyatiga ega bo’lib, u tsement zarrachalarini yoki to’ldirgichlar bo’lgan taqdirda ularni xam uzaro yopishtiradi. Natijada tsement xamiri quyuqlashadi va uz plastikligini yuqotib, asta-sekin qota boshlaydi. TSement qanchalik mayda tuyilsa va qotish jarayonidagi xarorat yuqori bo’lsa, uning qotishi shuncha tezlashadi.