• Kiritish-chiqarish tizimlarining tashkil etilishi
  • BIOS(Basic Input/Output System)
  • Mavzu: Kompyuterga ma’lumotlarni kiritish-chiqarish tizimlari. Reja




    Download 0.56 Mb.
    bet1/2
    Sana17.12.2022
    Hajmi0.56 Mb.
    #35616
      1   2
    Bog'liq
    5-mavzu Kompyuterga ma’lumotlarni kiritish-chiqarish tizimlari.
    2-ma’ruza. Bir fazali o’zgaruvchan tok zanjirlari. Mavzu rejasi, TA\'LIMGA KIRISH, Abdulla Qahhor. Dahshat (hikoyalar to\'plami), ISROF4

    MAVZU: Kompyuterga ma’lumotlarni
    kiritish-chiqarish tizimlari.


    REJA:



    1. Киритиш-чиқариш тизимлариning tashkil etilishi.

    2. Kiritish-chiqarish boshqarish vositalari, kiritish-chiqarish kanallari va protsessorlari.

    3. Kiritish-chiqarish modullari, portlar va ularning vazifalari.

    Kiritish-chiqarish tizimlarining tashkil etilishi

    Kiritish-chiqarishning asosiy tizimi. Shaxsiy kompyuterning ona platadagi DXQ (doimiy xotira qurilmasi) yoki QDDXQ (qayta dasturlanadigan doimiy xotira qurilmasi) mikrosxemasiga yozilgan dastur BIOS dir. BIOS kompyuterning operatsion tizimdan kelayotgan kirish-chiqish, qurilmalarni boshqarish so‘rovlariga xizmat ko‘rsatadi. Shuningdek, kompyuter yoqilganda uskunalarni boshlang‘ich tekshirish (POST tartiboti), MBRni yuklash va operatsion tizimga boshqaruvni uzatish ham BIOS vazifasiga kiradi, BIOSda shaxsiy kompyuterning ona plata konfiguratsiyasining asosiy ko‘rsatkichlarini qo‘lda sozlash uchun interaktiv nimdasturi ham mavjud.


    POST-Power-On Self-Test Yoqilgandan so‘ng o‘z-o‘zini testlash. Ona plataning BIOS dasturi vazifalaridan biri bo‘lib, u kompyuter tarkibiy qismlarini(apparat ta’minotini) ketma-ket testlab chiqadi.
    MBR Master Boot Record - Bosh yuklovchi yozuv. Qattiq disk yoki boshqa axborotni saqlash qurilmasidagi mantiqiy disklarga (bo‘limlarga) bo‘linadigan birinchi fizik sektor. MBR bo‘limlar jadvalini (partition table) va bajarilayotgan kodning katta bo‘lmagan bo‘lagini o‘z ichiga oladi. MBRning maqsadi - operatsion tizimni yuklash emas, shunchaki qattiq diskning qaysi bo‘limidan OTni yuklash kerakligini tanlash. MBR bosqichida faqat disk bo‘limi tanlanadi.
    BIOS(Basic Input/Output System) — asosiy kiritish-chiqarish tizimi bo‘lib, motherboard (materinskaya plata)’da alohida chip sifatida ishlaydi. Bu chipning vazifasi kompyuter va operatsion tizimni bir-biriga bog‘lashdan iborat. Har safar kompyuter yoqilganda dastlab BIOS ishlaydi, kompyuter uskunalari parametrlarini tekshiradi va operatsion tizim yuklanuvchi fayliga (dasturiga) o‘z ishini beradi(NTLDR, bootmgr).
    NTLDR (NT Loader) Windows XP operatsion tizimini ishga tushirishga yordam beradigan tizim qismida tovush yuklash yozuvidan bir qismini yuklashning kichik bir qismi.NTLDR ham yuklash menejeri va tizim yuklayotgan vazifani bajaradi. Windows XP dan so'ng chop etilgan operatsion tizimlarida BOOTMGR va winload.exe birgalikda NTLDR-ni almashtiradilar. Agar bir nechta operatsion tizim o'rnatilgan bo'lsa va to'g'ri sozlangan bo'lsa, NTLDR sizning kompyuteringiz ishga tushirilganda yuklash menyusini ko'rsatadi, qaysi operatsion tizimni yuklash kerakligini belgilaydi.
    Kompyuter yongandagi har xil yozuvlar va tovushning chiqishi, ROM(Read Only Memory) xotirada yozilgan BIOS’ning ishi.

    Download 0.56 Mb.
      1   2




    Download 0.56 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Mavzu: Kompyuterga ma’lumotlarni kiritish-chiqarish tizimlari. Reja

    Download 0.56 Mb.