O‘zbekiston
Respublikasining
Konstitutsiyasi,
1-modda
Konstitutsiyaviy davlatda qonun ustunligi prin- sipining mantiqiy davomi sifatida yana ikki prinsip: «qonun bilan taqiqlanmagan barcha narsaga ruxsat eti- ladi» (fuqarolar uchun) hamda «faqat qonunda mustah- kamlangan narsagagina ruxsat etiladi» (davlat organlari va mansabdor shaxslar uchun) amal qiladi.
Jahling chiqqa- nida so‘zlaring- ga diqqat qil... Kattalardan oldin yurma. Birov gapirayot- ganida oraga gap suqma.
Luqmoni
Hakim
Birinchi prinsip fuqarolarning harakatlanish er- kinligi va imkoniyatlarini kengaytiradi. Qonunda man etilmagan, taqiqlanmagan har qanday xatti-harakatlarni sodir etish mumkin bo’ladi va buning uchun yuridik ja- vobgarlik kelib chiqmaydi.
Ikkinchi prinsipning ma’nosi shundaki, bunda davlat idoralari va mansabdor shaxslar o’zlarining qonunda belgilangan vakolatlari doirasida, ularga aynan mos ra- vishda harakatlanishlari lozim bo’ladi.
Konstitutsiyaviy davlatda hokimiyatning tashkil eti- lishi va faoliyat yuritishi konstitutsiyada mustahkamlab qo’yiladi. Konstitutsiyada nazarda tutilmagan hokimiyat organlarini tashkil etish mumkin emas. Konstitutsiyaviy davlat, eng avvalo, davlatning huquq bilan uzviy bog’liqligidir.
Konstitutsiya inson va fuqaroning shu hokimiyat tomonidan kafolatlangan huquqlarini mustahkamlaydi va ana shu huquqlarga mutanosib tarzda davlat hoki- miyatini cheklaydi. Boshqacha aytganda, Konstitutsiya — davlat hokimiyatini tashkil etish va faoliyat yuritishining huquqiy rasmiylashtirilishi bo’lib, bu hokimiyatning fuqarolik jamiyati boshqa subyektlari biS an munosabatini tartibga soladi.
Aksariyat mamlakatlarda, shu jumladan, 0‘zbekistonda qonunning us- tunligi demokra- tik konstitutsiyaviy davlatning asosiy prinsipi hisoblanadi. Bu yerda mazkur prinsip, avvalo, konstitutsiya- ning ustunligini nazarda tutadi. Basharti, qonun- ni qo‘llovchi ijroiya hokimiyat organi (mansab- dor shaxs) yoki sud ushbu qonun konstitutsiyaga zidligini aniqla- sa, masalani bu qonun asosida emas, balki kon- stitutsiya asosida hal etishi lozim.
Savol va topshiriqlar
«Shaxs — jamiyat — davlat» munosabatlari- ga misol keltiring.
0’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida davlat mustaqilligi, davlat boshqaruvi, davlat tuzilish shakli va siyosiy tartibot qanday ifo- dalangan? Fikringizni asoslang.
0’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining
moddasini o’qing. Xalq hokimiyatchiligi deganda nimani tushunasiz?
0’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida mustahkamlangan huquqlaringizni bilasizmi?
Ularni to’laqonli amalga oshirishda sizning qanday ishtirokingiz mavjud?
Inson huquqlari va burchlari o’rtasida qanday munosabat mavjud bo’lishi mumkin?
Bugun darsda quyidagilar bilan tanishasiz:
15-may - Xalqaro oila kuni
bo‘lim. OILA HUQUQI
§ Oila jamiyatning asosiy bo‘g‘ini
0ila huquqining konstitutsiyaviy asosi. 0’zbekiston Respublikasining 0ila kodeksi.
0ila to’g’risidagi qonun hujjatlari bilan tartibga solinadigan munosabatlar.
0ila huquqining subyektlari. 0ilaviy munosabat- larda fuqarolarning teng huquqliligi.
Mamlakatimizda 1998-yil — «0ila yili», 2012-yil esa «Mustahkam oila yili» deb e’lon qilindi.
Oila huquqining konstitutsiyaviy asosi
0ila sohasidagi huquqiy munosabatlarning asosiy manbayi 0’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi hisoblanadi. Jamiyat va davlatning oilaga g’amxo’rligi ijtimoiy siyosatimizning muhim yo’nalishiga aylangan.
0ila sog’lom ekan - jamiyat mustahkam, jamiyat mustahkam ekan - mamlakat barqarordir. Shuning uchun ham oila jamiyatning asosiy bo’g’ini sifatida e’ti- rof etilib, bolaning shaxs sifatida shakllanishi, kelgusida jamiyatda o’z o’rnini topishi hamda ma’naviy barkamol inson bo’lib yetishishida asosiy poydevor hisoblanadi.
0ila jamiyat- ning asosiy bo‘g‘inidir hamda jamiyat va davlat muho- fazasida bo‘lish huquqiga ega...
|