|
Omonova Gulasal Omonova Sevinch
|
Sana | 02.03.2022 | Hajmi | 67.31 Kb. | | #18290 |
Bog'liq Yangi kelganlar Pedogogik takt (5), O\'razbayev Sh, 68125, Atom tuzilishi, msql, 2-3-4-mavzu. O\'tkinchi jarayonlar, BAHODIR
Omonova Gulasal
Omonova Sevinch
Abdullayev Ismoil
Mahmadaliyev Zafarjon
Axmadov Sardor
Tovush balandligi, yuqoriligi, ovoz ohahglari to’lqinining
intensivligi va chastotasiga bog’liqligi
Inson qulog’i sekundiga 20 tebranish (past ovoz) bilan sekundiga 20000 tebranishgacha (baland tovush) tovushni sezadi.
Odam tovushni katta intensivlik darajasida sezishi mumkin, bunda maksimal intensivlik minimal 1014 martadan (yuz ming milliard marta) kattaroqdir. Ovoz balandligini o’lchash uchun maxsus detsibel bloki (dB) ishlatiladi (2.3-jadval). Tovush hajmining 10 dB ga pasayishi yoki oshishi tovush intensivligining 10 baravar kamayishi yoki oshishiga mos keladi.
2.3-jadval
Tovush balandligi
№
|
Ovoz
|
Ovoz balandligi detsibellarda
|
1
|
Inson qulog’ining sezgirligining pastki chegarasi
|
0
|
2
|
Barglarning shilinishi
|
10
|
3
|
So’zlashish
|
60
|
4
|
Avtomobil signali
|
90
|
5
|
Reaktiv dvigatel
|
120
|
6
|
Og’riq chegarasi
|
140
|
Kompyuter tovushni qayta ishlashi uchun uzluksiz ovozli signal vaqt tanlovi yordamida raqamli diskret shaklga o’tkazilishi kerak. Uzluksiz tovush to’lqini alohida kichik vaqt qismlariga bo’linadi, ularning har biri uchun ma’lum hajmdagi tovush intensivligi o’rnatiladi.
Shunday qilib, tovush hajmining vaqtga doimiy bog’liqligi A (t) tovush balandligi diskret ketma-ketligi bilan almashtiriladi. 2.5-rasmdagi grafikda silliq egri chiziqni "pog’onali" ketma-ketligi bilan almashtirish kabi ko’rinadi.
2.5-rasm. Vaqtincha disretizatsiya
Diskretizatsiya chastotasi. Analog tovushni yozib olish va uni raqamli shaklga o’tkazish uchun ovoz kartasiga ulangan mikrofon ishlatiladi. Olingan raqamli tovushning sifati birlik vaqtidagi tovush balandligini o’lchashlar soniga, ya’ni namuna olish chastotasiga bog’liq. Sekundda bajarilgan o’lchovlar soni qancha ko’p bo’lsa (namuna olish chastotasi shunchalik yuqori), raqamli audio signalning "narvonlari" dialog signalining egri chizig’ini takrorlaydi.
2.4. Tasvirli axborotlarni kodlash
Faksimil aloqaning paydo bo’lishi inson imkoniyatini yetarlicha kengaytirdi. Faqat matnli va ovozli xabarlarni uzatishni emas balki chizmalarni, rasmlarni va grafiklarni uzatish imkoniyatini kengaytirdi.
Qo’zg’almas tasvirlarni masofadan uzatishni 1855 yil italyan fiziki Dj. Kazelli tomonidan amalga oshirilgan.
1902 yil Artur Kern (Germaniya) fotoelektrik tizim orqali tasvirlarni skanerlash to’g’risida patent olgan.
1910 yili Berlin – Parij – London orasida xalqaro faksimil aloqa ishga tushgan.
Tasvir – bu biror voqea, xodisa yoki jarayonlarni o’zida ifodalagan rasm bo’laklari va ranglazrdan iborat ma’lumotdir. Foto, manzara, matematik funksiyalar grafigi, statistik ma’lumotlar diagrammasi va shunga o’xshash ma’lumotlar tasvir xisoblanadi.
Kompyuter yordamida tasvirlarga ishlov berishni to’rt guruhga ajratish maqsadga muvofiq xisoblanadi:
Kul rang va rangli tasvirlar;
Ikki xil va bir nechta rangli tasvirl
|
| |