Reja: Axborot texnologiyalari




Download 448.44 Kb.
Sana12.06.2022
Hajmi448.44 Kb.
#23519
Bog'liq
informatsion tex lar
eldor PROTEUS 7-LOBAROTORIYA ISHI




Reja:

  1. Axborot texnologiyalari

  2. Axborot texnologiyalari IT

Axborot texnologiyalari maʼlumotlarni boshqarish va qayta ishlash texnologiyalaridir. Odatda bu atama ostida kompyuter texnologiyalari tushuniladi. Axborot texnologiyalari sohasida turli axborotni EHM va kompyuter tarmoqlari orqali yigʻish, saqlash, himoyalash, qayta ishlash, uzatish kabi amallar ustida ishlar olib boriladi.

Axborot texnologiyasi asosiy texnik vositalari sifatida hisoblash- tashkiliy texnikadan tashqari aloqa vositalari – telefon, teletayp, telefaks va boshqalar qo’llaniladi.

Axborot texnologiyasi insoniyat taraqqiyotining turli bosqichlarida ham mavjud bo’lgan bo'lsa-da, xozirgi zamon axborotlashgan jamiyatining o'ziga xos xususiyati shundaki, sivilizatsiya tarixida birinchi marta bilimlarga erishish va ishlab chiqarishga sarflanadigan kuch energiya, xomashyo, materiallar va moddiy iste’mol buyumlariga sarflanadigan xarajatlardan ustunlik qilmoqda, ya’ni axborot texnologiyalari mavjud yangi texnologiyalar orasida yetakchi o'rinni egallamoqda.

Axborot texnologiyalari industriyasi majmuini kompyuter, aloqa tizimi, ma’lumotlar ombori, bilimlar ombori va u bilan boglik faoliyat soxalari tashkil kiladi.

Bugungi kunda axborot texnologiyasini shartli ravishda "saqlovchi, ratsionallashtiruvchi, yaratuvchi" turlarga ajratish mumkin. Birinchi turdagi texnologiyalar mehnatni, moddiy resurslarni, vaqtni tejaydi. Ratsionallashtiruvchi axborot texnologiyalariga chiptalar buyurtma qilish, mexmonxona xisob-kitoblari tizimlari misol bo’ladi.

Yaratuvchi (ijodiy) axborot taxnologiyalari axborotni ishlab chiqaradigan, undan foydalanadigan va insonni tarkibiy qism sifatida o'z ichiga oladigan tizimlardan iborat.

Axborot texnologiyalarining xozirgi zamon taraqqiyoti hamda yutuqlari fan va inson faoliyatining barcha soxalarini axborotlashtirish zarurligini ko’rsatmoqda.

Jamiyatni axborotlashtirish deganda, axborotdan iqtisodni rivojlantirish, mamlakat fan-taxnika taraqqiyotini, jamiyatni demokratlashtirish va intellektuallashtirish jarayonlarini jadallashtirishni ta’minlaydigan jamiyat boyligi sifatidafoydalanish tushuniladi.

Darxaqiqat, jamiyatni axborotlashtirish—inson xayotining barcha jabxalarida intellektual faoliyatning rolini oshirish bilan boglik ob’ektiv jarayon xisoblanadi.

Jamiyatni axborotlashtirish respublikamiz xalqi turmush darajasining yaxshilanishiga, ijtimoiy yextiyojlarning kondirilishiga, iqtisodning usishi hamda fan-texnika tarakkiyotining jadallashishiga xizmat kiladi.

Jamiyatni axborotlashtirish jaraenini 5 asosiy yunalishga ajratish mumkin:

Mexnat, texnologik va ishlab chiqarish jarayoni vositalarini kompleks avtomatlashtirish.
Ilmiy tadqiqotlar, loyihalash va ishlab chiqarish axborotlashtirish.
Tashkiliy- iqtisodiy boshkarishni avtomatlashtirish.
Axoliga xizmat ko’rsatish soxasini axborotlashtirish.
Talim va kadrlar tayerlash jaraenini axborotlashtirish.
.

Bilim olishda, ya’ni ma’lum turdagi axborotlarni uzlashtirishda kompyuter tizimining yordami benixoya kattadir.Axborot qanday ko’rinishda ifodalanishidan qat’i nazar, uni yigish, saqlash, kayta ishlash va foydalanishda kompyuter texnikasining rolini quyidagilar belgilaydi:

Birinchidan, o'qitishda yangi axborot texnologiyalaridan foydalanish standart (an’anaviy) tizimga nisbatan o'quv jarayonini jadallashtirib, talabada ilmga qiziqishni oshiradi, ular ijodiy faoliyatini o'stiradi, bilim berishga differentsial yondashish, olingan bilimlarni takrorlash, mustaxkamlash va nazorat qilishni yengillashtiradi, talabani o'quv jarayonining sub’ektiga aylantiradi.

Ikkinchidan, yangi axborot texnologiyalaridan ta’lim-tarbiya jarayonida quyidagi shakllarda foydalanish mumkin bo’ladi:

·muayyan pedmetlarni ukitishda kompyuter darslari;

·kompyuter darslari—kurgazmali material sifatida;

·talabalarning guruxli va frontal ishlarini tashkillashtirishda;

·talabalarning ilmiy izlanishlarini tashkillashtirishda;

·talabalarning ukishdan bush vaktlarini to’g’ri tashkil qilish masalalarini xal yetishda va x.k.

Mexnat samaradorligining bundan keyingi o’sishi va farafonlik darajasini ko’tarish. katta xajmdagi multimediya axborotini (matn, grafika, video tasvir, tovush, animatsiya) qabul qilish ishlashga yangi intellektual vositalar va inson mashina interfeyslardan foydalanish asosidagina yerishish mumkin.

Informatikada mexnat unumdorligini oshirish suratlari etarli bo’lmasa, butun halq xo’jaligida samaradorligini o’sishi anchagina kamayib ro’y berishi mumkin.

Xozirgi dunyodagi barcha ish joylarining 50 foizi ga yaqin axborotni qayta ishlash vositalari bilan ta’minlangan..

Jamiyatni axborotlashtirish, yangi axborot texnalogiyalari bilan ta’minlash insonlarning turli – tuman ma’lumotlarga bo’lgan yehtiyojini qondirishda muxim o’rin tutadi.

Inson axborot olami ichra yasharkan , voqeya xodisalar jarayonlarning bir – biriga aloqadorligini, o’zaro munosabatlari va moxiyatni tashkil yetish ,o’z xayotidan kelib chiqayotgan murakkab savollarga ilmiy javob topish maqsadida ko’pdan - ko’p dadil va raqamlarga murojat qiladi.

Axborot tufayli nazariya amalyot bilan birikadi. Amaliyot nazariyasi nazariya yesa amalyotsiz mavjud ham bo’lmaydi ,rivojlanmaydi ham.

Zavodlarimizning asosiy maqsadi informatika vositalarining ahamiyati to’g’risida fikir yuritish yemas, balki jamiyatning axborotga bo’lgan yextiyojini qondirishdagi usul va vositalar to’g’risida tushunchaga yega bo’lishdir

Axborot texnologiyalari (IT) - har qanday kompyuter, saqlash, tarmoq va boshqa jismoniy qurilmalar, infratuzilma va jarayonlardan elektron ma'lumotlarni yaratish, qayta ishlash, saqlash, himoya qilish va almashish uchun foydalanish. Odatda, IT shaxsiy yoki ko'ngilochar maqsadlarda ishlatiladigan texnologiyadan farqli o'laroq, biznes operatsiyalari kontekstida qo'llaniladi. ITdan tijorat maqsadlarida foydalanish ham kompyuter texnologiyalari, ham telekommunikatsiyalarni qamrab oladi.20-asrning o'rtalaridan boshlab IT-sanoati rivojlanib borgan sari, hisoblash qobiliyati oshdi, qurilmalar narxi va energiya iste'moli kamayib ketdi, bu davr yangi texnologiyalar paydo bo'lganda davom etmoqda.

Axborot texnologiyalari nimani o'z ichiga oladi?IT bo'limi tashkilotning tizimlari, tarmoqlari, ma'lumotlar va ilovalari to'g'ri ulanishi va to'g'ri ishlashini ta'minlaydi. IT guruhi uchta asosiy sohani boshqaradi:biznes -ilovalar, xizmatlar va infratuzilmani (serverlar, tarmoqlar, saqlash) joylashtiradi va saqlaydi;ilovalar , xizmatlar va infratuzilmaning ishlashini kuzatadi, optimallashtiradi va muammolarni bartaraf etadi ; va ilovalar, xizmatlar va infratuzilmaning xavfsizligi va boshqarilishini nazorat qiladi.Ko'pgina IT xodimlari jamoada har xil vazifalarni bajaradilar, ular bir nechta asosiy sohalarga bo'linadi, jumladan:

Administratsiya(ma'muriyat). Ma'murlar IT muhitini, shu jumladan tizimlar, tarmoqlar va ilovalarni kundalik joylashtirish, ishlatish va monitoringini olib boradilar. Adminlar odatda dasturiy ta'minotni yangilash, foydalanuvchilarni o'qitish, dasturiy ta'minot litsenziyasini boshqarish, xaridlar, xavfsizlik, ma'lumotlarni boshqarish va biznes jarayonlari va talablarga rioya qilish talablariga rioya qilish kabi boshqa vazifalarni bajaradilar

.Qo'llab -quvvatlash. Yordam bo'limi xodimlari savollarga javob berishga, ma'lumot to'plashga va apparat va dasturiy ta'minotdagi muammolarni bartaraf etishga yo'naltirilgan. IT -ni qo'llab -quvvatlash ko'pincha IT -aktivlar va o'zgarishlarni boshqarishni o'z ichiga oladi, administratorlarga xaridlarni amalga oshirishda yordam beradi, ma'lumotlar va ilovalarni zaxiralash va qayta tiklaydi, jurnallar va boshqa ish faoliyatini nazorat qilish vositalarini kuzatadi va tahlil qiladi, o'rnatilgan qo'llab -quvvatlash jarayonlari va jarayonlarini kuzatadi.Ilovalar.



Korxonalar ishlarni bajarish uchun dasturiy ta'minotga tayanadi. Ba'zi ilovalar uchinchi tomonlardan, masalan, elektron pochta serveri ilovalaridan sotib olinadi va joylashtiriladi. Ammo ko'plab tashkilotlarda biznesning muhim imkoniyatlari va xizmatlarini etkazib berish uchun zarur bo'lgan dasturlar va interfeyslarni (API kabi) yaratadigan malakali ishlab chiquvchilar shtatlari saqlanadi . Ilovalar turli xil ilovalar o'rtasida silliq va uzluksiz o'zaro ta'sir yaratish uchun ko'plab mashhur tillarda kodlangan bo'lishi va boshqa ilovalar bilan birlashtirilgan bo'lishi mumkin. Ishlab chiquvchilarga interaktiv biznes -veb -saytlar yaratish va mobil ilovalar yaratish vazifasi yuklanishi mumkin.

Tez yoki uzluksiz rivojlanish paradigmalari tendentsiyasi ishlab chiquvchilardan ilovalarni joylashtirish va kuzatish kabi IT operatsiyalariga tobora ko'proq jalb qilinishini talab qiladi.Muvofiqlik(Compliance). Korxonalar hukumat va sanoat tomonidan tartibga solingan turli xil talablarga rioya qilishlari shart. IT xodimlari biznes ma'lumotlari va ilovalarga kirishni ta'minlashda va nazorat qilishda katta rol o'ynaydi, chunki bunday resurslar tartibga solish talablariga javob beradigan biznesni boshqarish siyosatiga muvofiq ishlatilishini ta'minlaydi. Bunday xodimlar xavfsizlik vazifalari bilan chuqur shug'ullanishadi va mumkin bo'lgan buzilishlarning oldini olish, aniqlash, tergov qilish va xabar berish uchun muntazam ravishda yuridik va ishbilarmon guruhlar bilan o'zaro aloqada bo'lishadi.
Download 448.44 Kb.




Download 448.44 Kb.