Reja Fizik xossalari Kimyoviy xossalari Galogenlash Sulfoxlorlash Nitrolash




Download 60.07 Kb.
bet1/4
Sana13.06.2022
Hajmi60.07 Kb.
#23559
  1   2   3   4
Bog'liq
5, amalyot, o\'simliklar dunyosi, Umumiy kimyo nazariya, Jahonning dehqonchilik tarmoqlari, obxodnoy list, Faoliyat va motivatsiya, kimyo ochiq dars, 21 kamolov sattorov astrofizika majmua, 94DXN yangi, ЭКОЛОГИК НАЗОРАТ ЮРТИМИЗДА УНИНГ ҲУҚУҚИЙ АСОСИ ЯРАТИЛДИ, dunyo-aholisi-geografiyasi, 2017-Be-7, AM5

Mavzu: Alkanlarni fizik-kimyoviy xossalari
Reja

  • Fizik xossalari

  • Kimyoviy xossalari

  • Galogenlash

  • Sulfoxlorlash

  • Nitrolash

  • Oksidlash

  • Ishlatilishi

  • Adabiyot

Alkanlarni fizik-kimyoviy xossalari


Alkanlarni tabiiy manba’lari va olish usullari. Alkanlarni fizikaviy xossalari. Alkanlarni elektron va fazoviy tuzilishi, kimyoviy xossalari. Bog‘ni gomolitik uzilishi, erkin radikallar va ularning tuzilishi. Alkanlardagi zanjirli erkin radikal almashinish reaksiyasining mexanizmi haqida umumiy tushunchalar: galogenlash, sulfoxlorlash, sulfooksidlash, nitrolash, oksidlash reaksiyalari


Alkanlar asosan tabiiy manba’lardan va sintez usuli bilan olinadi.
1.Alkanlarning asosiy manba’’i neft va tabiiy gazdir. Tabiiy gaz 95-98 % metan, 2-5% etan, propan, butandan iborat bo‘ladi. Neftni qayta ishlab alkanlarni aralashmasi olinadi.
2.Tosh yoki qo‘ng‘ir ko‘mirni vodorod bilan molibden, volfram va nikel metallarining oksidlari va sulfidlari ishtirokida 450-470oС, 300 atm bosimda gidrogenlanadi. Buning natijasida alkanlar va sikloalkanlar hosil bo‘ladi.
3.Fisher-Tropsh usuli. Uglerod(II)- yoki (IV)-oksidi kobalt va temir katalizatorlari ishtirokida qaytarilsa alkanlarning aralashmasi hosil bo‘ladi:

4.Karbidlardan olish. Ayrim karbidlarga suv ta’sir ettirib metan olinadi: Al4C3 + 12H2O  3CH4 + 4Al(OH)3
5.Vyurs (1855 y.) reaksiyasi bo‘yicha galogenalkanlardan olish: 2CH3CH2CH2CH2Vr + 2Na  C8Н18 + 2NaBr. Bu usul bilan juft uglerod atomi tutgan alkanlarni olish yaxshi unum bilan boradi. Toq sonli uglerod atomi tutgan alkanlarni har xil galogenalkanlardan olinganligi sababli alkanlarning aralashmasi hosil bo‘ladi:
CH3CH2CH2Вr + CH3CH2Вr + 2Na  C5Н12 + C6N14 Q C4N10 + 2NaBr
Bunday reaksiyani litiy metali va mis tuzlari ishtirokida efir eritmasida olib borilsa yuqori unum bilan alkan hosil bo‘ladi (Kori-Xaus reaksiyasi):
CH3X + 2Li  CH3Li + LiX 2CH3Li + CuI  (CH3)2LiCu + LiI
(CH3)2LiCu + C5H11I  C6H14 + CuI + LiI
Galogenalkanlarning reaksiyaga kirishish qobiliyati va reaksiya unumi quyidagi qatorda o‘zgaradi: RX (100%)  R2CHX (50%)  R3X (30%)
6.Kislota tuzlaridan olish RCOONa + NaOH  RH + NaCO3.
7.Organik birikmalarni qaytarib olish:


Download 60.07 Kb.
  1   2   3   4




Download 60.07 Kb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Reja Fizik xossalari Kimyoviy xossalari Galogenlash Sulfoxlorlash Nitrolash

Download 60.07 Kb.