Ob’ekt texnik holatini aniqlash masalalari Ob’ektning texnik
holatini aniqlashdagi
masalalar quyidagilardan iborat (36 rasm):
1)
texnik diagnostika masalalari;
2)
texnik bashorat (prognoz) - oldindan aytib berish masalalari;
3)
texnik genetika – kelib chiqish masalalari.
Agar texnik diagnostikaning vazifasi joriy vaqt ichida ob’ekt texnik holatini aniqlash,
texnik prognozning vazifasi esa kelajakda kutiladigan ob’ekt texnik holatini va
o‘tkaziladigan texnik ta’sir yoki diagnostika davriyligini oldindan aytib berish bo‘lsa,
texnik genetikaning vazifasi ob’ektning avvalgi vaqtdagi
texnik holatini aniqlashdir
(masalan, ob’ektning avariya oldi holati
TEXNIK DIAGNOSTIKA VA TRANSPORT VOSITALARI ISHINI OLDINDAN
AYTIB
BERISH
1)
texnik diagnostika masalalari;
2)
texnik bashorat (prognoz) - oldindan aytib berish masalalari;
3)
texnik genetika – kelib chiqish masalalari
Diagnoz qo‘yish natijasida transport vositasining navbatdagi texnik xizmat
ko‘rsatishgacha bo‘lgan ishlash qobiliyati aniqlanadi,
yani amalda prognoz qilish
diagnostika davriyligini belgilash va yo‘l qo‘yilgan diagnostik me’yorlarni aniqlashdan
iborat. Bunda bashorat qilishning asosiy vazifasi – avvaldan tanlangan mezon bo‘yicha
eng
yuqori
samaradorlikka
erishishdir.
Diagnoz qo‘yishning maqbul davriyligini bilgan holda (har bir mexanizm, agregat uchun)
ayrim diagnostik operatsiyalarni texnologik guruhlash va kerakli texnik xizmat ko‘rsatish
turi bilan birga olib borish mumkin. Bunda texnik xizmat ko‘rsatish hajmlari o‘zgaradi va
uning
samaradorligi
oshadi.
Diagnoz qo‘yish davriyligi (ld)ni aniqlash asosida, xuddi texnik xizmat ko‘rsatishning
davriyligi aniqlanishidek, texnik holat o‘zgarishining
qonuniyatlari va iqtisodiy
ko‘rsatkichlar yotadi. Avtomobillar texnik ekspluatatsiyasida ld ni topishning quyidagi
usullari
mavjud:
1. Buzilmasdan ishlash ehtimolligining yo‘l qo‘yilgan miqdori bo‘yicha statistik usul;
2. Diagnostik parametr (S) ning yurilgan yo‘l (L) ga bog`liqligi bo‘yicha ekstrapolyasiya
usuli
(konkret
ob’ekt
uchun);
3. Diagnostik parametrning majmuiy miqdorlari bo‘yicha
iqtisodiy -ehtimollik usuli
(ob’ektlar
guruhi
uchun);
4. Diagnostik parametrning uzlukli (diskret) miqdorlari bo‘yicha iqtisodiy – ehtimollik
usuli
Diagnoz qo‘yish – mexanizmning texnik holati to‘g`risida xulosa chiqarish - uning
xozirgi vaqtda va navbatdagi texnik xizmat ko‘rsatishgacha bo‘lgan davrda ekspluatatsiya
uchun yaroqliligini bilishdir. Demak, rejalashtirilgan diagnoz,
transport vositasining soz
ishlashi resursini prognozlash elementlarini ham o‘z ichiga oladi. Diagnoz qo‘yish texnik
prognoz va texnik genetika uchun asos bo‘lib xizmat qiladi
Ob’ektning texnik holati diagnostikalash asboblari yordamida aniqlanadi.
Hozirgi vaqtda tashqi (qo‘zg`almas, ko‘chma), transport vositasiga doimiy o‘rnatilgan va
unga
vaqti-vaqti
bilan
o‘rnatiladigan
diagnostika
tizimlari
mavjud.
Qo‘zg`almas diagnostik jihozlarda asosan harakat xavfsizligini ta’minlovchi agregat va
tizimlarning texnik holati, yonilg`i sarfi, g`ildiraklardagi kuchlar va h.k. aniqlanadi.
Avtokorxonalarda diagnostikalash-ning umumiy D-1 va chuqurlashtirilgan D-2 usullari
qo‘llanadi.
Umumiy diagnostikalash (D-1) 1- nchi texnik xizmat ko‘rsatish davriyligi bilan
o‘tkaziladi.
Uning vazifasi- ikki, ketma-ket keladigan 1- TXK oralig`ida harakat
xavfsizligini ta’minlovchi mexanizmlarni dastlabki va yakuniy diagnostikalashdir.
